2. ДӘріс тезистері

Электр мөлшері және ток күші екі ұғымнан алғашында тарихи тұрғыда электр мөлшері, сосын барып ток күші енгізілді. ХБЖ сақтанып, оқытудың бірінші сатысында-ақ, электр мөлшері мен ток күшінің бірліктерін тағайындауда, керісінше, алдымен ток күшінің бірлігін – амперді, сосын электр мөлшерінің бірлігін – кулонды енгізеді.

Ток күші физикалық шама. Бұл шаманы өлшеу үшін алдымен ток күшінің өлшем бірлігін тағайындау керек. Мұны қалай істеуге болады?

Оқушылар токтың әртүрлі әсерімен таныс. Олар бұл әсердің интенсивтілігі тізбектегі ток күшіне байланысты екенін біледі. Ток күшінің бірлігін тағайындау үшін токтың кез келген әсерін пайдалануға болады. 1948 ж. өлшем және салмақ бойынша тоғызыншы халықаралық конференцияда тогы бар екі өткізгіштің өзара әсерлесу құбылысын қолдану шешілген болатын. Төменгі суретте тогы бар өткізгіштердің әсерлесуін демонстарциялау үшін қондырғы келтірілген: 1) екі өткізгіште де ток бірдей бағытта бағытталғанда, өткізгіштер тартылады (а-сурет); 2) өткізгітредегі токтар қарама-қарсы бағытталғанда, өткізгіштер тебіледі (б -сурет).