Шешімі: Есептің шарты бойынша, уранның салыстырмалы атомдық массасы массалық санға тең: А=238. Бейтарап атомның электрондар саны, ядродағы протондар санымен анықталады Ол, Менделеев кестесіндегі атомдық нөмірге сәйкес келеді:Z = 92.
Уран атомының массасыmатом=238·1,66·10-27кг.
Электрондық қабықшаның массасыmэл=92·9,11·10-31 кг.
Екеуінің бір-біріне қатынасы:
.
Сонымен, электрондық қабықшаның массасы уран атомының жалпы массасының 0,02 пайызын ғана құрайды.
Ядро массасының ақауы, ядроның байланыс энергиясы,
меншікті байланыс энергиясы
1. изотопындейтрондармен атқылаған кезде екі α–бөлшек () пайда болады және ΔЕ=22,3 МэВ энергия бөлінеді. Литий изотопының массасын табыңыз.
Берілгені:;
ΔЕ=22,3 МэВ =35,68·10-13 Дж;
кг, кг.
Табу керек: mLi
Шешімі: Ядро массаcының ақауы:
(1)
Массалық ақауды мына теңдеумен де анықтауға болады:
, (2)
мұндағы, с – вакуумдағы жарық жылдамдығы. (1) және (2) теңдеулерден литий изотопының массасын төмендегідей табуға болады:
2. изотопы ядросының массалық ақауын анықтаңыз.
Берілгені: , mp = 1,6724·10-27 кг,
mn = 1,6748·10-27 кг, Mя =33,1888·10-27 кг.
Шешімі: Ядроның массалық ақауы:
. (1)
Элементтің символдық жазбасынан, A = 20 және Z = 10 екенін көруге болады. Сонда (1) формуланы пайдаланып былай жазуға болады:
;
3. Гелий ядросының байланыс энергиясын анықтаңыз.
Берілгені:
Шешімі: Масса мен энергияның арасындағы байланыс:, ал массалық ақау:.
Гелий үшін mp, mn , Mя мәндерін кестеден алуға болады. Гелий ядросы – α – бөлшек.
Δm=2·1,00758+(4-2)·1,00898-4,00274=0,03038 м.а.б.
Гелий атомының ядросы түзілген кезде мынадай байланыс энергиясы бөлініп шығады:
ΔEб=Δmc2=0,03038·1,67·10-27·(3·108)2≈0,45·10-11Дж ≈ 28 МэВ
4. Литий ядросының байланыс энергиясын анықтаңыз.
Берілгені:
Шешімі: Кестелерде литий изотопы ядросының массасы Mя берілмеген, тек литий изотопы атомының массасы берілген Mа. Сондықтан мына теңдеу арқылы массалық ақауын анықтау керек:
мұндағы, mH – сутегі атомының массасы.
Δm=3·1,00813+(7-3)·1,00898-7,01822=0,04209 м.а.б.
ΔEб=Δmc2=0,04209·1,67·10-27·(3·108)2≈0,6·10-11≈38 МэВ
Есептеуді энергияны массаның бір атомдық бірлігі үшін анықтайтын болса,
ΔЕб= 931,5·106эВ, ал литий изотопы ядросының байланыс энергиясы:
Eб=931,5·106·0,04209≈38 ·106эВ ≈ 38 МэВ
5. Кестелердегі ΔН=0,007825, Δn = 0,008665, Δа=0,002604 мәндерін пайдаланып, 4Не ядросының меншікті байланыс энергиясын табыңыз.
Шешімі: Байланыс энергиясының теңдеуі:
.
Кестелік тұрақтылардың мәндерін пайдаланып, есептің шешімін табуға болады:
Eб=2(ΔH+Δn)-ΔH=2(0,007825+0,008665)-0,002604=0,030376м.а.б.
1 м.а.б.= 931,5 МэВ, Не ядросының байланыс энергиясы және меншікті байланыс энергиясы:
Еб= 28,3 МэВ және Еб/А = 7,1 МэВ.
6. ядросын бірдей екі бөлікке бөлу үшін қандай энергия жұмсау қажет?
Достарыңызбен бөлісу: |