(тәулік-1). 4. Радиоактивті химиялық элементтің бастапқы санының қанша проценті, осы элементтің орташа өмір сүру уақытының жартысына тең уақытта ыдырайды?
Берілгені: t = τ.
Табу керек:.
Шешімі: Радиоактивті ыдырау заңын пайдаланамыз:, мұндағы,N – t уақыттағы ыдырамаған атомдар саны, λ– ыдырау тұрақтысы. Орташа өмір сүру уақыты τ = 1/λ.
Сонда
немесе
ОсыданN=0,37N0және
5. Егер 55Со радионуклидтің активтігі t0 = 60 мин ішінде η = 4% – ға азаятын болса, оның орташа өмір сүру уақыты қандай болады?
Шешімі: Радиоактивті ыдырау заңы:.
Ал А активтілік:
. (1) Есеп шарты бойынша:
η = (A0 – A)/A0 = 1 – e-λt. (2) Радиоактивтіктің λ = 1/τ ыдырау тұрақтысын пайдаланып, ln (1-η) = – λt0 (3) теңдеуін алуға болады.
(3) теңдеуінен τ = -t0/ln(1-η) ≈ t0/η = 1 сағ/0,04 = 25 сағ 6. Қазіргі кезде табиғи уранның құрамы (уран – 238) η1 = 99,28 % және(уран – 235) η2 = 0,72 % -дан тұрады. Жер пайда болған уақытта уран изотоптары бірдей болды деп есептеп, Жердің жасын анықтау керек. 238U және 235U ядроларының орташа өмір сүру уақыттары: τ1 = 4,56·109 жыл және τ2 = 0,71·109 жыл.
Шешімі: Радиоактивті ыдыраудың негізгі заңын пайдаланамыз: , мұндағы, N(t)–t уақыт өткеннен кейінгі ыдырамаған ядролар саны, N0 – бастапқы уақыт кезеңіндегі ыдырамаған ядролар саны, τ–берілген ядролардың орташа өмір сүру уақыты. Уақыттың бастапқы кезеңі, есептің шарты бойынша – Жердің пайда болу кезеңі. N0 – Жердің пайда болу уақытындағы әрбір табиғи уранның изотопындағы ядролар саны болса, қазіргі t уақыттағы осы ядролардың саны: