3. химия концепциялары
Ең жаңа химияның даму бағыттарының кейбір ерекшеліктері
жүктеу/скачать 55,8 Kb.
|
ХИМИЯ КОНЦЕПЦИЯЛАРЫ
| 3.5. Ең жаңа химияның даму бағыттарының кейбір ерекшеліктері
Бүгінгі химияньщ салыс-тырмалы жақындағы химияға қарағанда айқьш айырмашылыгы бар. XIX ғасыр химияның көптеген негізгі заңдары мен теорияларын ашумен, өте маңызды түсініктер енгізумен, химиялық құрылыс теориясын қ.румен, периодтық занды ашумен әигілі болған. XIX ғасырда ғылыми химияньщ іргесі қаланған. XX ғасырдың химиясының адцында материалдық өндірістің дамуы анықгалған, жаңа актуальді мақсаттар қойылған. Ол, біріншіден, табиғатга кездесетін заттарды жасанды әдіспен алу. Екіншіден, табиғатта жоқ материалдарды синтез әдісімен алу (силикондар, фторопластар және т.б.). Осы жағдай бүкіл ең жаңа химия ғылымы мен практикаға ерекше белгі салып отыр. Бүгінгі химияньщ сипаттамасына, біріншіден, казіргі заманғы химиялық өндірістің негізін құратын әр түрлі ғылыми техника саласыңда қолданатын жаңадан ашылған элементтер кіреді. Егер XX ғасырдың (1900 ж.) басында 82 химиялық элемент белгілі болса, олардың ішінен өнеркәсіпте 24— 26 элемент қодданса; 1965 жылы 104 элементтен шамамен жүзі қолданған. Майлар,спирттер, крахмал сияқты керекті өнімдер қазір принщшиалды басқд жолмен алынады: біріншіден, тағамдық шикі заттардан емес; екіншіден, классикалық көп стадиялы синтез әдісімен. Химиялық процестер жүзеге асатын жағдайлар интервалы да өте кеңейді. Егер, XIX ғасырмен XX ғасырдьщ басына калыпты жағдайда жүретін реакциялар тән болса, қазір көптеген затгар мен элементтердің аллотропиялық модификациялары өте жоғары температура мен бірнеше мың атмосфералық қысым жағдайында өтеді. Бүндай жағдайларда металл еместер металдық кдсиеттерге ие болады. Жоғары температураларда бүкіл процестер газ фазасында жүреді ,сол себептен, реакциялар тасқынды өтеді. Кейбір реакциялар, керісінше, төмен температурада жақсы жүреді, мысалы, радикалды полимеризация реакциялары. Жаңа химияньщ маңызды ерекшелігі — ол эксперименттік әдістің бұрын болмаған кешеніне жеткізілуі. Казір химиктер lx 10T г салмақ мөлшерін пайдалануға мүмкіншіліктері бар. Осының нәтижесінде тазалығы аса жоғары заттарды алу мәселесі шешілді, бүл заттар мүлде басқа касиет көрсетеді. Заттардың мақсат қойып бағытталған айналуын жүргізу туралы химиктердің бұрыннан келе жаткдн идеясы осы күнде ойдағыдай жүзеге асырылып отыр. Химия дамуының одан арғы болашағында табиғаттағы материалдарды жасанды әдіспен алу, табиғи материалдардан жақсы материал күру. Мысалы, табиғатта көміртек пен фтордың ешкдндай қосылысы жоқ. Химиктер осындай жұмыстарды табысты жүзеге асырып жатыр. Кеңінен қолданылатын көптеген фторорганикалық қосылыстар алынған — олар жанбайды, шірімейді және олардың баска да қүнды қасиетгері бар. Органикалық синтезде, қүнды кдсиеттері бар заттар түзуге жеткізетін процестер интенсивті зерттеліп жатыр. XX ғасырдың өте ірі жетістіктерінің бірі — антибиотиктер алу пенициллин, тетрациклин, стрептомицин сияқты қосылыстар. Tipi организмде маңызды роль ойнайтьш стероидтер, мысалы холестерин, синтездеу әдісімен алынған. Бүгінгі органикалық синтездің жоғарғы сатысы ол белоктарды синтездеу — инсулин және тағы басқа күрделі белоктар алынған. Қазір химиктер назары физиологиялық - активті заттар алуға, жаңа энергияны тікелей электр энергиясына аудару әдістерін іздеуге бағытталған. Қазіргі заманғы химияның алдьшда орасан зор мақсаттар қойылған — олар: белок пен жасанды тағамдардың синтезі, сирек элементтерді таза түрінде алу, касиеттері күні бұрьш берілген материалдарды алу, химиялық реакцияны берілген бағытпен жүргізу мәселесін толық шешу. Жоғары молекулалы қосылыстар химиясы физикалық және химиялық қасиеттерін жоғары температураларда сақгай алатын химиялық берік материалдар, хладоагенттер, керамикалық және металкерамикалық заттарды синтездеуге көп назар аударады. Радиотехника мен радиоэлектрониканың өте тез өсуі жаргылай өткізгінггер химиясының дамуына себеп болды. Жаңадан ашылған "сэндвич' төрізді металорганикалық қосылыстар негізінде жаңа бояғыш заттар, дәрілік препараттар жасау, жану процесін реттеушілер, мотор жанар жагар майлардың улы емес антидетонаторлары және т.б. алынған. Табиғатта түзілетін заттарды "оңай" жасанды түрде алу ұшін (мысалы, кдлыпты температура мен қысымда азотты ауадан өндеу) химиктер химиялық эволюция механизмін дүрыс түсініп, дұрыс қодданулары керек. жүктеу/скачать 55,8 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|