А. С. Киздарбекова Г. Б. Асетова Кәсіпкерлік қҧқық ОҚулық
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік (әрі қарай ЖШС)
жүктеу/скачать 1,53 Mb. Pdf көрінісі
|
Кыздарбекова-Кәсіпкерлік құқық
| Жауапкершілігі шектеулі серіктестік (әрі қарай ЖШС)
– бір немесе бірнеше адам қҧрған, жарғылық капиталы қҧрылтай қҧжаттарымен белгіленген мӛлшерде ҥлеске бӛлінген; ЖШС-ке қатысушылар оның міндеттемелері бойынша жауап бермейді және серіктестіктің қызметіне байланысты залалдарға ӛздерінің қосқан салымдарының қҧны шегінде тәуекел етеді (ҚР АК 77-б.). ЖШС ӛзінің мәні бойынша капиталдардың, әрі тҧлғалардың бірігуін білдіреді, сондықтан коммерциялық заңды тҧлғаның бҧл нысанын бір жағынан толық және сенім серіктестігінің және екінші жағынан акционерлік қоғамның арасындағы аралық жағдайға ие болатын нысан ретінде айтуға негіз береді. ЖШС «отаны» Германия болып табылады, ал оның ҧйымдастырылған кезі – ХІХ ғасырдың аяғы. Бҧл нысанның дҥниеге келуіне сол кезде әрекет еткен акционерлік қоғамдардың толықтай тҥрде икемділікке ие бола алмағандығы себеп болды. Екінші жағынан, толық серіктестіктердің кеңінен таралуына мҥмкіндіктердің шектелуі мен оның қатысушыларының ҥлкен тәуекелге бел байлауы кедергі жасады. Шаруашылық серіктестіктің бҧл тҥрінің сипаттаушы белгісіне: 42 ● оның жарғылық капиталының қатысушылардың ҥлесіне бӛлінуі; ● ЖШС қатысушыларының оның борыштары бойынша жауап бермейтіндігі кіреді. Қатысушылардың жарғылық капиталға салған салымдары ЖШС-тің меншігіне айналғандықтан, оның қатысушылары ЖШС- тің қызметімен байланысты шығындарға әрбір қатысушының салым енгізбеген бӛлігінің қҧны шегінде тәуекелде болады. Шетел мемлекеттерінде ЖШС қатысушылардың санының жоғарғы шегі белгіленген, яғни 100-ден аспауы тиіс. Аталған санды асыруға жол берілмейді, әйтпесе, серіктестік бір жыл ішінде қайта қҧрылуы тиіс. Қатысушылардың санын шектеу ЖШС қатысушыларының қатынасындағы жекелік элементін сақтап қалуға деген ҧмтылыспен тҥсіндіріледі, ал ол АҚ мҥлдем жоғалады. Аталмыш норманың ҚР АК 77-бабының мәтініне енгізілгендігін айта кеткен жӛн, алайда, қазіргі таңда бҧл шектеу алынып тасталды. ҚР АК ЖШС «бір тҧлғаның компаниясы» тҥрінде қҧру мҥмкіндігіне тікелей жол береді, ал ол ӛз кезегінде шаруашылық серіктестіктің бҧл тҥрінің заңды табиғатына толық сәйкес келеді. ЖШС жалғыз қатысушысы ретінде бір адамнан тҧратын басқа шаруашылық серіктестіктің болуына шек қоюының мақсаты оның қҧрылтайшысының жауапкершілігін болдырмауды алдын алу, ал ол ҚР АК-ның 44-б. 3 т. ережеге қайшы келер еді. ҚР АК-не сәйкес заңды тҧлға қҧрылтайшыларының (қатысушыларының) шешімі бойынша ерікті тҥрде қайта қҧрылады немесе таратылады. ҚР АК-нің 77-бабына сәйкес ЖШС ӛзгеде шаруашылық серіктестік немесе акционерлік қоғам немесе ӛндірістік кооператив болып қайта қҧрыла алынады. ЖШС қызметінің қаржылық негізі оның жарғылық капиталы болып табылады, ол серіктестік қатысушыларының салымдарынан қҧрылады. ЖШС туралы Заңның 23-б. 2 т. сәйкес серіктестіктің жарғылық капиталының бастапқы мӛлшері, егер бҧл ЖШС шағын кәсіпкерлік субъектісі болып табылса, 100 тенгеден аз болмауы тиіс. («Заңды тҧлғаларды мемлекеттік тіркеу және филиалдар мен ӛкілдіктерді есептік тіркеуді жеңілдету мәселелері бойынша 43 Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне ӛзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2010 жылғы 20 қаңтардағы № 239- IV Қазақстан Республикасының Заңы). 2010 жылдың ақпан айына дейін ЖШС шағын немесе орта кәсіпкерлік субъектісі болуына қарамастан, жарғылық капиталдың бастапқы мӛлшері қҧрылтайшылар салымдарының сомасына тең болғанын және серіктестікті мемлекеттік тіркеу ҥшін қҧжаттар табыс етілген кҥнгі жҥз айлық есептік кӛрсеткіштің мӛлшеріне барабар сомадан кем болмауы керек етілгенін айта кеткен жӛн. Жауапкершілігі шетеулі серіктестіктің жарғылық капиталына салым ақша, бағалы қағаздар, заттар, мҥліктік қҧқықтар, оның ішінде жер пайдалану қҧқығы мен интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне қҧқық және ӛзге де мҥлік болуы мҥмкін (Қазақстан Республикасының секьюритизация туралы заңнамасына сәйкес қҧрылатын арнайы қаржылық компанияларды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына сәйкес қҧрылатын исламдық арнайы қаржылық компанияларды қоспағанда, себебі олардың жарғылық капиталы тек ақшамен ғана қалыптастырылады ). ЖШС мҥлкі туралы ережелерді қалыптастырушы нормалар «Жауапкершілігі шектеулі серіктестік туралы» 1998 жылы 22 сәуірдегі № 220-1 Заңында бекітілген. ЖШС мҥлкі оның қҧрылтайшыларының (қатысушыларының) салымдары, серіктестік тапқан табыстар, сондай-ақ заңдарда тыйым салынбаған басқада кӛздер есебінен қҧралады. ЖШС басқару органдарының қҧзыреті мен қызмет тәртібі ҚР АК, ЖШС туралы Заңымен және серіктестіктің жарғысымен анықталады. ЖШС барлық қатысушыларының ортақ еркін білдіруші болып қатысушылардың жалпы жиналысы табылады, ол серіктестікті басқарушы жоғарғы орган болып саналады. ЖШС қызметіне ағымдық басқаруды жҥзеге асыру ҥшін, серіктестіктің қатысушыларының жалпы жиналысына есеп беретін атқарушы орган қҧрылады. 44 Жалпы жиналыс атқарушы органның қызметіне бақылау жҥргізу мақсатында ревизиялық комиссия (ревизорды) қҧруға қҧқылы. ЖШС қайта ҧйымдастыру қосу, біріктіру, бӛлу, бӛліп шығару және қайта қҧру серіктестікке қатысушылардың жалпы жиналысының шешімі бойынша ерікті тҥрде жҥзеге асырылуы мҥмкін. Ҥлесті иеліктен айыру немесе серіктестікке қатысушылар қҧрамының ӛзге де ӛзгерісі қайта ҧйымдастыру болып табылмайды ( ЖШС туралы Заңның 61-б.). Егер заң актілерінде немесе қайта ҧйымдастыру туралы шешімде ӛзгеше кӛзделмесе, қайта ҧйымдастырылған серіктестіктің мҥлкі оны тіркеу кезінде оның қҧқықтық мҧрагеріне ауысады. ЖШС туралы Заңның 68-бабына сәйкес серіктестік оның қатысушылары жалпы жиналысының шешімімен және соттың шешімімен таратылуы мҥмкін. Сот шешімі бойынша жауапкершілігі шектеулі серіктестік: 1) банкрот болған; 2) серіктестікті қҧру кезінде жоюға болмайтын сипатта заң бҧзушылыққа жол берілуіне байланысты оның тіркелуі жарамсыз деп танылған; 3) қызметті тиісті рҧқсатсыз (лицензиясыз) немесе заң актілерімен тыйым салынған қызметті не заңдарды бірнеше рет немесе ӛрескел бҧза отырып жҥзеге асырған; 4) заң актілерінде кӛзделген басқада жағдайларда таратылуы мҥмкін. Қатысушылары серіктестік міндеттемелері бойынша ӛздерінің жарғылық капиталға салымдарымен жауап беретін, ал бҧл сомалар жеткіліксіз болған жағдайда ӛздеріне тиесілі мҥлікпен оған ӛздері еселенген мӛлшерде енгізген салымдар арқылы жауап беретін серіктестік жүктеу/скачать 1,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|