5-
тақырып
.
Азаматтық
құқықтың
объектілері
5.1
Азаматтық
құқық
объектілерінің
ұғымы
жəне
түрлері
5.2
Бағалы
қағаздар
5.3
Тапсырмалар
5.4
Тестілер
5.5
Нормативтік
актілердің
тізімі
5.1
Азаматтық
құқық
объектілерінің
ұғымы
жəне
түрлері
Мүл
i
кт
i
к
жəне
жеке
мүл
i
кт
i
к
емес
иг
i
л
i
ктер
мен
құқықтар
аза
-
маттық
құқық
объект
i
лер
i
бола
алады
.
Мүл
i
кт
i
к
иг
i
л
i
ктер
мен
құқықтарға
(
мүл
i
кке
):
заттар
,
ақша
,
соның
i
ш
i
нде
шетел
валютасы
,
құнды
қағаздар
,
жұмыс
,
қызмет
,
шығармашылық
-
интеллектуалдық
қызметт
i
ң
объект
i
ге
айналған
нəтижелер
i,
фирмалық
атаулар
,
тауарлық
белг
i
лер
жəне
бұйымды
дараландырудың
өзге
де
құралдары
мүл
i
кт
i
к
құқықтар
мен
басқа
да
мүл
i
к
жатады
.
Аз
аматтық
құқық
объект
i
лер
i,
егер
ол
айналымнан
алынып
тастал
-
маса
немесе
айналымға
шек
қойылмаса
,
б
i
р
адамнан
ек
i
нш
i
ада
мға
əмбебап
құқықты
мирасқорлық
(
мұрагерл
i
к
ету
,
заңды
тұлғаны
қайта
құру
)
тəрт
i
б
i
мен
не
өзге
де
əд
i
спен
ерк
i
н
бер
i
лед
i
немесе
ауысады
.
Бер
i
луге
рұқсат
ет
i
лмейт
i
н
заттардың
түрлер
i (
айналымнан
алы
-
нып
тасталған
заттар
)
заң
құжаттарында
т
i
келей
көрсет
i
луге
ти
i
с
.
Айналымның
белг
i
л
i
б
i
р
қатысушысына
ғана
тиес
i
л
i
болуы
мүмк
i
н
не
алынуына
немесе
бер
i
лу
i
не
арнайы
рұқсат
бойынша
(
айналым
қаб
i
летт
i
г
i
шектеул
i
заттар
)
жол
бер
i
лет
i
н
заттардың
түрлер
i
заңдарда
белг
i
ленед
i.
Жеке
мүл
i
кт
i
к
емес
иг
i
л
i
ктер
мен
құқықтарға
:
жеке
адамның
өм
i
р
i,
денсаулығы
,
қад
i
р
-
қасиет
i,
абырой
,
иг
i
атақ
, i
скерл
i
к
бедел
,
жеке
өм
i
рге
қол
сұқпаушылық
,
жеке
құпия
мен
отбасы
құпиясы
,
ес
i
м
алу
құқығы
,
автор
болу
құқығы
,
шығармаға
қол
сұқпаушылық
құқығы
жəне
басқа
материалдық
емес
иг
i
л
i
ктер
мен
құқықтар
жатады
.
Жылжымайтын
мүл
i
кке
(
жылжымайтын
дүние
,
жылжымайтын
зат
)
жер
учаскелер
i,
үйлер
,
ғимараттар
,
көпжылдық
екпелер
жəне
жер
-
мен
тығыз
байланысты
өзге
мүл
i
к
,
яғни
орнынан
олардың
мақсатына
сай
емес
шығынсыз
ауыстыру
мүмк
i
н
болмайтын
мүл
i
к
жатады
.
94
Мемлекетт
i
к
т
i
ркеуге
жататын
əуе
жəне
тең
i
з
кемелер
i, i
шк
i
сауда
жүзу
кемес
i, «
өзен
-
тең
i
з
»
жүзу
кемес
i,
ғарыштық
объект
i
лер
де
қозғалмайтын
заттарға
теңест
i
р
i
лед
i.
Заң
құжаттары
бойын
-
ша
қозғалмайтын
заттарға
өзге
мүл
i
ктер
де
жатқызылуы
мүмк
i
н
.
Қозғалмайтын
заттарға
жатпайтын
мүл
i
к
,
оның
i
ш
i
нде
ақша
мен
бағалы
қағаздар
қозғалатын
мүл
i
к
деп
танылады
.
Заң
құжаттарында
көрсет
i
лгеннен
басқа
реттерде
қозғалатын
мүл
i
кке
құқықтарды
т
i
ркеу
талап
ет
i
лмейд
i.
Қозғалмайтын
мүл
i
кпен
жасалатын
мəм
i
ле
мемлекетт
i
к
т
i
р
-
келуге
ти
i
с
.
Қозғалмайтын
мүл
i
кке
құқықты
жəне
онымен
жасала
-
тын
мəм
i
лен
i
мемлекетт
i
к
т
i
ркеуд
i
жүзеге
асырушы
орган
құқық
иеленуш
i
н
i
ң
өт
i
н
i
ш
i
бойынша
т
i
ркелген
құқық
немесе
мəм
i
ле
туралы
құжат
беру
арқылы
не
т
i
ркеу
үш
i
н
табыс
ет
i
лген
құжатқа
жазба
жасау
арқылы
т
i
ркеуден
өткенд
i
г
i
н
растауға
м
i
ндетт
i.
Қозғалмайтын
мүл
i
кке
құқықтарды
жəне
онымен
жасалған
мəм
i
лен
i
мемлекетт
i
к
т
i
ркеу
жария
түрде
өтед
i.
Т
i
ркеуд
i
жүзеге
асыру
-
шы
орган
жасалған
т
i
ркеу
мен
т
i
ркелген
құқықтар
туралы
ақпаратты
кез
келген
адамға
беруге
м
i
ндетт
i.
Қозғалмайтын
мүл
i
кке
құқықты
немесе
онымен
жасалатын
мəм
i
лен
i
мемлекетт
i
к
т
i
ркеуден
бас
тартқан
не
т
i
ркеуден
нег
i
зс
i
з
жалтарған
жағдайда
сотқа
шағым
жасалуы
мүмк
i
н
.
Мемлекетт
i
к
т
i
ркеу
тəрт
i
б
i
жəне
т
i
ркеуден
бас
тарту
нег
i
здер
i
қозғалмайтын
мүл
i
кке
құқықтарды
жəне
онымен
жасалатын
мəм
i
лен
i
т
i
ркеу
туралы
Қазақстан
Республикасының
Заңымен
белг
i
ленед
i.
Кəс
i
пкерл
i
к
қызметт
i
жүзеге
асыру
үш
i
н
пайдаланылатын
мүл
i
кт
i
к
кешен
құқық
объект
i
с
i
түр
i
ндег
i
кəс
i
порын
деп
танылады
.
Кəс
i
порын
тұтасымен
мүл
i
кт
i
к
кешен
рет
i
нде
қозғалмайтын
мүл
i
к
деп
танылады
Мүл
i
кт
i
к
кешен
рет
i
нде
кəс
i
порынның
құрамына
оның
қызмет
ету
i
не
арналған
мүл
i
кт
i
ң
барлық
түрлер
i,
соның
i
ш
i
нде
үйлер
,
ғимараттар
,
жабдықтар
,
құрал
-
саймандар
,
шик
i
зат
,
өн
i
мдер
,
жер
учаскес
i
не
құқық
,
талап
ету
құқықтары
,
борыштар
,
сондай
-
ақ
оның
қызмет
i
н
дараландыратын
белг
i
лерге
құқықтар
(
фирмалық
атау
,
та
-
уар
белг
i
лер
i)
жəне
,
егер
заң
құжаттарында
немесе
шартта
өзгеше
көзделмесе
,
басқа
да
айрықша
құқықтар
енед
i.
Кəс
i
порын
тұтасымен
немесе
оның
б
i
р
бөл
i
г
i
сатып
алу
-
сату
,
кеп
i
лге
,
арендаға
беру
жəне
заттық
құқықтарды
белг
i
леуге
,
өзгертуге
жəне
тоқтатуға
байланысты
басқа
да
мəм
i
лелер
объект
i
с
i
болуы
мүмк
i
н
.
Мүл
i
к
бөл
i
нет
i
н
жəне
бөл
i
нбейт
i
н
болуы
мүмк
i
н
.
95
Бөл
i
нет
i
н
мүл
i
к
деген
i
м
i
з
–
бөлу
нəтижес
i
нде
бөл
i
ктер
i
өз
мақ
-
сатын
(
м
i
ндет
i
н
)
жоғалтпайтын
мүл
i
к
.
Бөл
i
нбейт
i
н
мүл
i
к
деген
i
м
i
з
–
өз
i
н
i
ң
шаруашылық
мақсатын
(
м
i
ндет
i
н
)
өзгертпей
бөлуге
болмайтын
немесе
заң
құжатында
ұй
-
ғарылуына
қарай
бөлуге
жатпайтын
мүл
i
к
.
Құқық
объект
i
лер
i
рет
i
нде
бөл
i
нбейт
i
н
заттардың
ерекшел
i
ктер
i
заңдарда
белг
i
ленед
i.
Егер
əртект
i
заттар
оны
б
i
р
i
гу
мəн
i
белг
i
лейт
i
н
мақсаты
бойынша
пайдалануға
мүмк
i
нд
i
к
берет
i
н
бүт
i
н
б
i
р
затты
құрайтын
болса
,
олар
б
i
р
зат
(
күрдел
i
зат
)
деп
қаралады
.
Күрдел
i
зат
жөн
i
нде
жасалған
мəм
i
лен
i
ң
күш
i,
егер
шартта
өзгеше
белг
i
ленбесе
оның
барлық
құрамдас
бөл
i
ктер
i
не
қолданылады
.
Керек
-
жарақ
,
яғни
басты
затқа
қызмет
етуге
арналған
жəне
ортақ
шаруашылық
мақ
сатқа
қолданылуы
сонымен
байланысты
болатын
зат
,
егер
заңдарда
немесе
шартта
өзгеше
белг
i
ленбесе
,
басты
затқа
i
лес
i
п
жүред
i.
Мүл
i
ктерд
i
пайдалану
нəтижес
i
нде
алынған
түс
i
м
(
жем
i
стер
,
өн
i
мдер
,
табыстар
),
егер
заңдарда
немесе
бұл
мүл
i
кт
i
пайдалану
ту
-
ралы
шартта
өзгеше
көзделмесе
,
осы
мүл
i
кт
i
заңды
нег
i
зде
пайдала
-
нушы
адамға
тиес
i
л
i
болады
.
Заңдарда
өзгеше
белг
i
ленбегенд
i
ктен
,
жануарларға
заттар
тура
-
лы
жалпы
ережелер
қолданылады
.
ҚР
АК
125
бабында
интеллектуалдық
меншік
ұғымы
берілген
.
Азаматтық
Кодексте
жəне
өзге
де
заң
акт
i
лер
i
нде
белг
i
ленген
реттер
мен
тəрт
i
п
бойынша
азаматтың
немесе
заңды
тұ
лғаның
шығармашылық
интеллектуалдық
қызметт
i
ң
нəтижелер
i
не
жəне
оларға
теңест
i
р
i
лген
заңды
тұлғаны
дараландыру
құралдарына
,
жеке
немесе
заңды
тұлғаның
өз
i
орындайтын
жұмысының
немесе
қызмет
i
н
i
ң
өн
i
мдер
i
не
(
фирмалық
атау
,
тауар
белг
i
с
i,
қызмет
көрсету
белг
i
с
i
жəне
т
.
б
.)
ерекше
құқығы
танылады
.
Шығармашылық
интеллектуалдық
қызметт
i
ң
нəтижелер
i
мен
ерекше
құқықтардың
(
интеллектуалдық
менш
i
кт
i
ң
)
объект
i
с
i
болуы
мүмк
i
н
даралану
құралдарын
пайдалануды
үш
i
нш
i
жақтар
құқық
иеленуш
i
н
i
ң
кел
i
с
i
м
i
мен
ғана
жүзеге
асырылады
.
Қызметт
i
к
жəне
Достарыңызбен бөлісу: |