Қазақстан республикасы білім жəне ғылым
жүктеу/скачать 18,93 Mb. Pdf көрінісі
|
lepesova-kr-azamattyk
- Бұл бет үшін навигация:
- Меншік құқығына ие болудың туынды тəсілдері
- 9.1.3. Менш i к құқығының тоқтатылу нег i
| Қараусыз
жануарлар – қараусыз немесе қаңғып жүрген малды жəне басқа да үй жануарларын немесе қолға үйрет i лген жануарлар - ды ұстап алған адам оларды менш i к иес i не қайтаруға , ал егер оның өз i немесе тұрған жер i белг i с i з болса , осындай жануарларды ұстаған кезден бастап үш күннен кеш i кт i рмей табылған жануарлар туралы i шк i i стер органдарына немесе қаладағы аудан , облыстық , аудандық маңызы бар қала , кент , ауыл ( село ), ауылдық ( селолық ) округ əк i м i н i ң аппаратына мəл i мдеуге м i ндетт i, олар менш i к иес i н i здест i ру шарала - рын қолданады . Жануарлардың менш i к иес i н i здест i ру кезең i нде жануарлар - ды ұстаушы адам оларды өз i н i ң бағуында жəне пайдалануында қалдыруы , не ол бағу мен пайдалану үш i н қажетт i жағдайы бар басқа адамға тапсыруы мүмк i н . Жануарларды ұстап алған адамның өт i н i ш i бойынша оларды бағу мен пайдалану үш i н қажетт i жағдайы бар адамды i здеп табуды жəне оларға жануарларды беруд i қаладағы ау - дан , облыстық , аудандық маңызы бар қала , кент , ауыл ( село ), ауылдық ( селолық ) округ əк i м i н i ң аппараты жүзеге асырады . Егер жұмыс малы мен i р i қараны ұстап алғаны туралы мəл i мдел - ген кезден бастап алты ай i ш i нде жəне басқа үй жануарлары жөн i нде – ек i ай i ш i нде олардың менш i к иес i табылмаса жəне оларға өз i н i ң құқығы туралы мəл i мдемесе , бұл жануарларға менш i к құқығы жану - арларды баққан жəне пайдаланған адамға көшед i. Бұл адам бағуында болған жануарларды менш i г i не алудан бас тартқан жағдайда олар коммуналдық менш i кке түсед i жəне ти i ст i қаладағы аудан , облыстық , аудандық маңызы бар қала , кент , ауыл ( село ), ауылдық ( селолық ) округ əк i м i н i ң аппараты белг i лейт i н тəрт i п бойынша пайдаланылады . Жануарлар басқа адамның менш i г i не көшкеннен кей i н олардың бұрынғы менш i к иес i келген ретте сол жануарлардың өз i не үй i рсект i г i 148 сақталғанын немесе жаңа менш i к иес i н i ң оларға қатал не өзгедей мей i р i мс i з қарағанын дəлелдейт i н жағдайлар болған кезде менш i к иес i жаңа менш i к иес i мен кел i с i м бойынша белг i ленет i н шарттар - мен , ал кел i с i мге келмеген кезде – сот арқылы оларды өз i не қайтарып беруд i талап етуге құқылы . Көмбе , яғни жерге көм i лген немесе басқа əд i спен жасырылған , менш i к иес i н анықтау мүмк i н болмайтын не заңдарға сəйкес оларға құқығынан айрылған ақша немесе өзге де бағалы заттар көмбе жасырылған жер учаскес i иес i н i ң немесе қозғалмайтын зат - ты менш i ктенуш i н i ң жəне көмбен i тапқан адамның , егер олардың арасындағы шартта өзгеше белг i ленбесе , менш i г i не тең мөлшерде түсед i. Көмбе жасырылған жер учаскес i н пайдаланушының немесе қозғалмайтын мүл i кт i менш i ктенуш i н i ң кел i с i м i нс i з қазған немесе бағалы заттар i здест i рген адам көмбен i тауып алған жағдайда көмбе сол менш i к иес i не бер i луге ти i с . Тарих жəне мəдениет ескертк i штер i не жататын заттардан тұратын көмбе табылған ретте олар Қазақстан Республикасының менш i г i не бер i луге ти i с . Бұл орайда ондай көмбе табылған жер учаскес i н пай - даланушы немесе қозғалмайтын мүл i кт i менш i ктенуш i жəне көмбен i тапқан адам осы көмбе құнының елу процент i мөлшер i нде сыйақы алуға құқылы . Сыйақы бұл адамдар арасында АК көзделген ережелер қолданыла отырып бөл i нед i. Меншік құқығына ие болудың туынды тəсілдері Меншік иесі бар мүлікке меншік құқығын өзге тұлғалар са - тып алу сату , айырбас , сыйға тарту немесе мүлікті иеліктен шығару жөніндегі өзге де мəмілелерге сəйкес ала алады . Шарт бойынша мүл i к алушының менш i к құқығы , егер заң құжаттарында немесе шартта өзгеше көзделмесе , зат бер i лген кезден бастап пайда болады . Егер мүл i кт i иел i ктен айыру туралы шарт мемлекетт i к т i ркеуге не - месе нотариалдық куəландыруға жататын болса , алушының менш i к құқығы т i ркелген немесе нотариат куəландырған кезден бастап , ал шартты нотариаттың куəландыруы да , мемлекетт i к т i ркеу де қажет болған жағдайда ол т i ркелген кезден бастап пайда болады . З аттардың алушыға тапсырылуы , сол сияқты , егер заңдарда немесе шартта өзгеше көзделмесе , алушыға жөнелту үш i н көл i к ұйымына өтк i зу жəне иел i ктен айырылған заттарды жетк i з i п беру м i ндеттемес i нс i з алушыға салып ж i беру үш i н почтаға өтк i зу - заттардың бер i луі деп танылады . Егер затты иел i ктен айыру туралы 149 шартты жасасу кез i нде - ақ ол алушының иел i г i нде болса , зат оған сол кезден бастап бер i лген деп танылады . Затқа коносамент немесе өзге де өк i мш i құжат беру заттарды беруге теңест i р i лед i. Азамат қайтыс болған ретте оған тиес i л i мүл i кке менш i к құқығы өсиетке немесе заңға сəйкес мұрагерл i к бойынша басқа адамдарға көшед i. Заңды тұлға қайта ұйымдастырылған ретте оған тиес i л i мүл i кке менш i к құқығы қайта құрылған заңды тұлғаның құқықты мирасқорларына – заңды тұлғаларға көшед i. Егер , тұлға меншік иесінен заңи негіздер бойынша алынған мүлік - ті заңнамалық актілерде бекітілген тəртіптерде жəне жағдайларда алатын болса , онда аталған мүл i кке менш i к құқығын осы тұлға алады . Жаңа меншік иесіне заттың өзі ғана емес , оған байланысты барлық құқықтар мен міндеттер де ауысады . Мысалы , меншік иесі затты иеліктен шығарған ретте кепіл , жалға алу құқықтары да бірге ауыса - ды . Міне , осылайша , меншік құқығын алудың туынды əдістері кезінде əрдайым құқықмирасқорлығы орын алады . Иел i ктен айырылған заттардың кездейсоқ жойылу немесе кездейсоқ бүл i ну қауп i, сатып алушыда менш i к құқығы пайда болумен б i р мезг i лде соған көшед i. 9.1.3. Менш i к құқығының тоқтатылу нег i здер i Меншік құқығының тоқтатылуы да заңда көзделген заңи фактілер бойынша жүргізіледі . ҚР АК 249 бабында меншік иесінен мүлікті мəжбүрлі алуға осы баптың 2- ші тармағында қарастырылған жағдайларды қоспағанда , жол берілмейтіндігі бекітілген . Бұл меншік иесінің мүлікке деген құқығынан еркін алып қойылуына қарсы кепілдік болып табылады . Меншік құқығы келесідей жағдайларда тоқтатылады : Меншік иесі мүлікті өзге тұлғаларға иеліктен шығарған ретте ; Меншік иесі өзінің меншік құқығынан бас тартқан ретте ; Мүліктің жойылуы немесе бүлінуі орын алса ; Мүлікке меншік құқығын заңдарда қарастырылған өзге де жағдайларда жоғалтса . Меншік иесінің өз мүлкін өзге азаматтарға жүктеу/скачать 18,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|