Құсты сою жəне алғаш өңдеу

Құстардан 4-6 айлық жаста өнім алуға болады, ал бройлер 70 күннің ішінде 1,5 кг салмаққа дейін өседі.

Сойылып ішек қарыннан тазаланған тауық, қаз, үйрек жəне түйе тауық ұшаларынан таза еттің салмақ шығымы 57-60%, ал жартылай тазаланған мөлшері 77-80%.

Химиялық құрамына байланысты сойылған малдардың етіне қарағанда құс еттерінің құрамында бағалы биологиялық ақуыздар мен еритін майлардың болуымен ерекшеленеді. Құс еттерінің құрамында:

1. 
   Су – 50-75%
   
2. 
   Ақуыз – 16-22%
   
3. 
   Май, минералды заттар -16-45%
   
4. 
   Дəрумендер 1% болады.
   

Түріне жəне жасына қарай құстарды шөже жəне тауық, түйе тауық шөжесі жəне түйе тауық, үйректер жəне үйрек балапаны, қаз жəне қаз

Термикалық жағдайларына қарай ұшаларды 25^оС дейін суытылған, 4 ^оС дейін салқындатылған жəне 6^оС температураға дейін тоңазытылған деп бөледі.

Өңдеу тəсіліне қарай ұшаларды толық тазаланған (қарналған) жəне жартылай тазаланған (жартылай қарналған) деп екіге бөліп қарастырады. Толық тазаланған ұшаларға – басы, қанаты, сирағы жəне ішкі мүшелері алынып тасталған құс ұшалары жатса, жартылай тазаланған ұшаларға – мамығынан тазартылған жəне ішектері алынып тасталған ұшалар жатқызылады. Тазаланған ұшаларды кейбір ішкі заттарынсыз шығаруға рұқсат береді.

Жартылай тазаланған жас құстардың ұшалары суытылғаннан кейін, олардың салмағы (граммен есептегенде аз болмау керек) балапандар – 480г, бройлерлерд – 640г, үйрек балапандары – 1030г, қаз балапандары – 1580г, күрке тауық балапандары – 1620г болуы керек. Барлық партияның ішінде 15% дейін жартылай тазаланған түрде салмағы 400 ден 480 г дейін балапандар ұшасы болуы мүмкін.

Семіздігіне жəне ұшаларды өңдеу сапасына байланысты құстардың барлық түрлері І-ші жəне ІІ-ші категориялы деп бөлінеді. І категориялы тауықтар мен күрке тауықтарда бұлшық еттері жақсы жетілген, сүйек ұлпалары білінбейді, қарны мен төсінің астында май жақсы жиналған, тері астындағы май сирағында, санында жəне қанаттарында болмауы мүмкін. Сондай-ақ ұшада екіден көп емес жыртық жерінің болуы, ептеп ұрылған жəне эпидермис терілерінің көтеріңкі жерлері бар ұшалар кездеседі.

• 
  категорияға бұлшық еттері қанағаттанарлық жетілген, сүйек ұлпалары білінген, бірнеше жерінен терісі жыртылған ұшалар жатады. Бұл қоңдылық белгісі құс ұшасының арқасына І категорияға қызыл түспен, ІІ категория көк түспен таңбаланады.