Дәріс 1 Жалпы фармакалогияға кіріспе. Фармакокинетика
жүктеу/скачать 273,91 Kb.
|
фарм лек
СілтілерСілтілердің қасиеті – қышқылдарды бейтараптандыру, клеткаларды сусыздандыру, майларды сабынға айналдыру және белоктерді еріту, міне олардың бактерицидтік әсері осы қасиеттеріне байланысты. Сілтілер өздерінің гидроксилды иондарымен және сілті ыдырағанда пайда болатын сутегімен әсер етеді. Қышқылдардағы сыяқты, сілтілердің де әсер ету күші олардың ыдырау қабілетіне байланысты. Еріткіш температурасының да маңызы бар, жоғары температурада ыдырау процесі едәуір тез өтеді, сондықтан қыздырылған ертінді күйінде сілтілер күштірек әсер етеді, ал салқын ерітінді күйінде едәуір әлсіз болады. Тез ыдырайтын анорганикалық сілтілер, баяу ыдырайтын органикалық сілтілерден гөрі, күштірек әсер етеді. Сілтінің концентрациясының маңызы да бұдан кем емес: сілтінің күшті ертінділерінің дезинфекциялық және бактерицидтік әсері, әлсіз ертінділерінікінен гөрі, күштірек болады, өйткені бірінші жағдайда гидроксилды иондардың саны екіншідегіден гөрі көбірек болады. Күшті ерітінді күйдіреді, ал әлсіз ертінді тек тканьдерді тітіркендіреді немесе босатады. Күйдіргіш калий мен күйдіргіш натрий – Kaliumhudrooxydatum (Kaliumcausticumfusum) және Natriumhudrooxydatumfusum (Natriumcausticum). Сарғыш не көкшіл тартқан ақ кесек немесе таяқша, ашық ауада еріп кетеді. Олар аузы жақсы жабылған, тығынының бетіне парафин не балауыз құйылған ыдыста сақталады. Бұл сілтілердің 1 проценттік ерітінділері бірқалыпты тітіркендіргіш әсер етеді, ал 3-5 проценттік ертінділері күшті тітіркендіріп, кератоликалық әсер етеді, 10 және одан жоғары проценттік ертінділері тканьдерді күйдіреді. Бұл препараттардың біріншісі де, екіншісі де күшті ерітінді түрінде немесе басқа заттармен қоспа түрінде үй-жайларды, қора-қопсыларды, мал тұрақтарын, құрал-саймандарды, оттықтарды және басқа да сілтіден бұзылмайтын заттарды дезинфекциялау үшін қолданылады. Күл сілтісі – (сақар). Ағаш күлін 1: 10 – 1: 20 мөлшерінде суға салып қайнату арқылы алынады. Ыссы күйінде ол спора жасамайтын микробтардың барлығын өлтіре аалады. Ол оттықтарды, қора қабырғаларын, едендерді тағы сондай ағаш заттарды жуу үшін қолданылады. Күйдірілген известь – Calcium oxydatum (Calcaria caustica s. Calcaria usta). Ақ, аморфты қатты кесектер, ол көмір қышқылды известі немесе мраморды қыздырудан алынады, ол бұдан кейін суды сіңіре отырып, бірте-бірте сөне бастайды. Оны құрғақ, жақсы бітеліп жабылатын ыдыста сақтау керек. Сөндірілген известь (кальций тотығының гидраты) – Calcium hydrooxedatum. Күйдірілгенизвестькесалмағыныңжартысындайсуқосуарқылыалынады. Известіңсөнуреакциясындажылукөпшығады, бұлөртжөніненқауіптінәрсе, өйткеніағаш, сабын, басқадатұтанғышзаттаржаныпкетуімүмкін. Сөндірілгенизвестьақ, ериқоймайтынұнтақ, оның 0,4 проценттікертіндісіхлоераменіштифітаяқшаларынөлтіреалады. Известьсуын (1: 20) біржаққанныңөзіндетауықхолерасыныңбактерияларыөледі, қоюизвестьпен (1:3) бірсылағандашошқаныңтілмеменсептицелиясынжәнетопалаңбацилласынқұртады. Известісу – Aqua Calcis (Aqua Calcariae s. Calcium hudrooxydatum solutum s. Calcariae caustica soluta) Мөлдір, түссізсілтілісұйықзат, бетіашықтұрсанемесеоданауаүрлепөткізсе, көмірқышқылдыизвестьқұралуысалдарынаноллайланыпкетеді. Бұл – сөндірілген (күйдіргіш) известің 1 проценттікертіндісі, онда 0,15-0,17 проценттейкальцийтотығыныңгидратыболады. Бірорынғажаққандаолтұтқырлықжәнекептіргіштікәсеретеді. Сілтіесебіндеолкілегейліерітіп, кілегейқабыққатұтқырлықәсеретеді. Қарынменішектеолшінаракальцийхлоридына (CaCl2) жәнебасқақосылыстарғаайналады. Натрийкарбонаты (көмірқышқылдынатрий) – Natrium carbonicum. Кристалды, суғажақсыеритінұнтақ. Натрийкарбонатыныңкүштіертіндісікүйдіреәсеретеді, аләлсіз кілегей қабықты ерітеді, майды сабынға айналдырады, қабыршақты жұмсатып, тері мен кілегей қабықты тазартады. Натрий карбонатының жылы ерітнділері дезинфекциялық әсер етеді, бұл әсер температураның жоғарлауына байланысты күшейе түседі, натрий карбонатының 2 проценттік ертіндісі 62 градусқа дейін қызғанда туберкулез бацилласын 5 минут ішінде, ал 5 проценттік ертіндісі 80 градусқа дейін қыздырылса, топалаңының спорасын 10 минут ішінде өлтіре алады. МЕТОДИКАЛЫҚ НҰСҚАУ № 8 жүктеу/скачать 273,91 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|