Ежелгі дәуір әдебиеті бес кезеңнен тұрады



бет57/260
Дата31.03.2022
өлшемі432,68 Kb.
#137459
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   260
Байланысты:
көк кітап әдеб5

(Тілеуке Құлекеұлы)
Бұл дүниеден өткен соң,
Шын дүниеге жеткен соң.
Кімнің жақсы-жаманын
Бір жаратқан Хақ білер, - деген жолдардың авторы: (Шал ақын)
• Шал ақынның ойынша, білім алған адамның парызы: (Халқына пайдалы
қызмет ету)
• "Кедейлік туралы" өлеңіндегі кедейлікті болғызбау жолдары: (1.
Қайсарлық. 2. Талаптанып тұратын елгезектік. 3. Жалыаулықтан жирену)
*** Шал ақынның толғаулары: (*"Бұл дүниенің мысалы"; *"Пасыл да
пасыл, пасылман»); (*«Саясы жоқ бәйтерек»; *«Арғымақ ат кімде
жок»)
Шал ақынның өлеңі: (*"1 Бұл дүниенің мысалы")
*** Шал ақынның әкесі: (*Белсенді рубасы; *Абылай ханның жақын
cepiri)
#Ақылы жоқ надандар,
ic бітірмес жамандар», Шал ақынның толғауы: (*"Бұл дүниенің
Мысалы")

XIX ғасырдың бірінші жартысындағы қазақ әдебиеті
Абыл Тілеуұлы (1777-1864)
Абыл Тілеуұлы Өтембетов Маңғыстау түбегінің Бозащы мекенінде дүниеге келген.
Өлеңдері: «Сүйінқара батырға», «Құлбарақ батырға», «Естірту», «Қайпалдыға айтқандары», «Кәрілік», «Арғымақ атта сын болмас», «Сексеннің біз де келдік жетеуіне» т.б.
Айтыстары: «Балдай қызбен айтысы», «Сушы қызбен сөз жарыстыруы» ,»Нұрымды сынауы», «Шерниязбен кездесуі»

Шығармаларының негізгі арқауы- адамгершілік пен елдік, ерлікті дәріптеу, кейінгі ұрпаққа үлгі көрсету.


«Қырымның қырық батыры», жырын»Аңшыбай батыр» және оның ұрпақтары , «Қарадөң батыр және оның ұрпақтар», «Жеке батырлар» деген үш салаға бөліп жырлаған .40 батырдың ерліктері суреттелген бұл жырды кейде «Ноғайлы жырлары» деп те атайды. Жырдың кейбір үлгілерін В.В. Радлов, Г.Н. Потанин, Ш.Уәлиханов жариялаған. Көптеген шығармаларын 40-жылдары Сәттіғұл Жанғабылұлы қағазға түсіріп, ҚР Ғылым академиясының қолжазбалары қорына өткізген.



  • Абыл Тілеуұлының алғаш баспа бетін көрген толғауы: («Арғымақ атта сын болмас», 1924ж Ташкентте «Сана» журналы №2,3)





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   260




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет