10 дәрiс. Оқу материалын меңгерудiң бақылауы және жүйелеу үшiн ақпараттық технологияларды пайдалану. Бақылаудың мiндетi том тұрғанын әдетте есептейдi, үшiн қалай оқушы талқыланылған бағытты бiлгенiн орнату. бiлiмдер туралы бұл бiлiмдердiң базасында әрекеттердi какихты оқушы орындау жан-жағынан алып қарағандауға болады. Бiлiм ылғи бiр әбден әр түрлi әрекеттердi үлкен санда жұмыс iстей алады. Егер оны қай үйретпеген қызметi терiп алса, сондықтан кез-келген маман оны бiлмегенiн дәлелдеп алуға болады, қай және дәл осылай емес талап етiлетiн бiлiмдердi қарапайым пайдалану. Өнер-бiлiмдерiнiң сапасын бағынышты болады және олары сол таңырлық қызметiнiң ерекшелiктерiнен қай қосылған, және қызметтiң әр түрлi түрлерiнде бұл өнер-бiлiмдердiң қосудың кеңдiгiнен.
Педагогика теориясында (П. Я. Гальперин, Н. Ф. Талызина) білімді меңгеру деңгейі ретінде білім мен әрекеттің ажыратылмас байланыс жағдайы көрсетілген. В. П. Беспалько төрт деңгейдi ерекшелейдi:
жаңа шарттарда бiлiмдердiң қолдануын (өнер-бiлiмдердiң шығармашылық қолдануы) деңгейі.
Бұл деңгейлерiн бөлуiн негiзiне пайдалануы керек өнер-бiлiм сiңiрiлетiн қызметтiң мазмұну қойылған. Демек, жоғары келтiрiлген типтелу сұраққа ол туралы тұжырымдайды, мiндеттiң какиесi, ал өнер-бiлiм олардың туралы соттауға рұқсат беруге оқушы әрекеттерiн какиесi. Оқытушы теңбе-тең бағалай алуы керек, өнер-бiлiмдердiң талап етiлетiн деңгейiн оқушы лию жеттi. Әр мұғалiмдi қазiргi мектепте ол оқушыда құрастыруы керек болатын пәндiк өнер-бiлiмдер бағдарлама сол ие болады, бiрақ не затына бiр-бiрдендерi бiлу нақты бағдарламасы жоқ, оқушыға бұл өнер-бiлiмдер пайдалануы керек болатын (қызметтiң түрлерi) дағдылар.
Қорытынды бақылаумен үйретудiң мақсаттары қысқа байланысқа тұрақтаймыз. Таңырлық қызметтiң түрлерiн нақты бағдарлама үйретудiң мақсаттарымен анықталады. Кейде өнер-бiлiмдердiң меңгеруiнiң тексерiсi бұл өнер-бiлiмдердiң ғана жаңғыртуына апарады, бiр жағынан алайда задач каких шешiмде өнер-бiлiмдi пайдалануға жиiрек талап етедi.
Бақылаудың кез-келген түрiн жүзеге асыру мәселенi шеш бақылаудың мазмұныды - бақыланатын сипаттамаларды жиынтықтың бөлуi. Үйретудiң мақсаттарымен анықталатын бiр жағынан, ал басқа - негiзiне өйткенi программ үйретушi программа құрастыру қабылданатын үйретудiң психологиялық теориясымен. бақылау жиынтық өзгерiс процестiң негiзгi тәуелсiз сипаттамаларына ұшырайды, және бiр сапалы күйден басқасына өткелге процестi келтiредi.
Бақылайтын бағдарламалар бөлек жасалынады немесе электрондық кітаптар, оқу құрал-жабдықтары және т.б. құрама бөлiктi болып көрiнсiн ретінде болады.
Қазiргi ұстаздармен педагогикалық бақылауды сапаның жоғарылауының сұрақтарына арналған зерттеу жүргiзедi: пiшiндердi жақсарту және үнемдiлiктiң сұрақтарын әдiстер, зерттеу және оптимизация және тағы басқалар педагогикалық бақылаудың келесi өзара байланысты функцияларын ерекшелейдi:
Диагностикалық функция - бұның астында анықтаудың процесi түсiнiледi және тұлғаның қасиетін қызықтыратын баға; бақылау бұл жүйенiң бiр бөлiгi бiлу бiлiмдер, дағдыларды деңгейдiң анықтауы, тәрбиелiлiк процеске қатысты.
Білім беретін программа функция - әр түрлi әдiстер және бақылаудың пiшiнi диагностика үшiн ғана емес, оқу материалын меңгеру бойымен жұмыстың активизациясы үшiн пайдаланады.
Тәрбиелiк функция - бақылаудың бар болуын өз айғақ ұйымдастырып, тәртiпке үйретiп, қызметтi бағытта үйренушi. Бұл анықтауы бойымен есебiнен жүйелi түрде жұмысы мықты жетедi және тұлғасының әлсiз сторондары және өнер-бiлiмдерiндегi кемшiлiктерiнiң табылуына және ең шапшаң жою олардың. Өнер-бiлiмдерге, жанталасушылықты шығармашылық қарым-қатынастың қалыптастыруына басты роль бұл ретте бар күшiн сала оқып, өз қабiлеттiлiктердi үдетуге берiледi. Үш функция бәрi қиын сапада какую бiр жетекшi ерекшелеуге болған өзара байланыстырған.
Жүйелi түрде және бiлiмдердi оқу процесiнiң жүрiсiнде тиiмдi тексерiс бақылаудың автоматтандыруысыз әбден қиын, ал кейде және iс жүзiнде мүмкiн емес. Автоматталған бақылаудың артықшылықтарына келесi жатқызуға болады:
жұмыстың пiшiндерi оқытушының елеулi уақытының босатуы басқалар үшiн
бақылаудың тездiгi
жедел қимылдаушылық
елеулi құрамының қамтуы бақыланатын
заттың оқытушысын толық ұғынуды қажеттiлiк және мұқият оның талқылауы оқу материалын таңдап алуда, жататын бақылауды, тиiстi құжаттаманы әзiрлеу және тағы басқалар;
экономикалық орындылық
оқу процесiнiң тиiмдiлiгiн өсу.
Мультимедиа технология қолдайтын бақылайтын бағдарламалар мәтiндi пайдалануға рұқсат бередi, кестеге, дыбыс, анимация және видеофрагменттер.