13
Оның матрицасы бойынша [
P
]=
1
0
0
0
0
0
0
1
0
1
0
0
0
0
1
0
1
1
0
1
0
1
0
0
0
0
1
0
1
1
0
0
1
0
1
1
P
рефлексивті, симметриялы,
транзитивті
екндігін анықтаймыз, олай болса
Р
–
А
жиынындағы
эквиваленттілік қатынасы. Эквиваленттілік классы және фактор – жиынды
құрамыз:
[1]
P
={x|(x;1)
P}={1,2,4};
[2]
P
={x|(x;2)
P}={1,2,4};
[3]
P
={x|(x;3)
P}={3,5};
[4]
P
={x|(x;4)
P}={1,2,4};
[5]
P
={x|(x;5)
P}={3,5};
[6]
P
={x|(x;6)
P}={6}.
Сонымен, тек үш эквиваленттілік классы бар [1]=[2]=[4]={1,2,4},
[3]=[5]={3,5}, [6]={6}. Фактор – жиын
A/Р
= {[1],[3],[6]}={{1,2,4},{3,5},{6}} –
берілген эквиваленттілік қатынасына
сәйкес
А
жиынының бөлікшесі болады.
Реттік қатынасы.
Анықтама
.
Егер
Р
қатынасы
А
жиынында антисимметриялы және
транзитивті болса, онда ол реттік қатынасы деп аталады. Жиі белгіленуі
.
Егер сонымен қатар ол
1) рефлексивті болса, онда ол дербес немесе
қатаң емес реттік қатынас
делінеді (≤);
2) антирефлексивті болса, онда ол қатаң емес реттік қатынасделінеді (<).
Анықтама
.
А
жиынында
реттік қатынасы берілген болсын. Егер осы
жиынның кез келген
a
және
b
элементтері үшін a
b
немесе b
a орындалса,
онда элементтер салыстырмалы деп аталынады, қарсы жағдайда –
салыстырмалы емес.
Анықтама
.
Егер
А
жиынының кез келген
екі элементі салыстырмалы
болса, онда осы жиындағы дербес реттелген қатынас сызықты немесе шынжыр
деп аталады.
Дербес (сызықты) қатынасы анықталған
А
жиыны дербес реттелген жиын
(д.р.ж) делінеді (сызықты реттелген жиын (с.р.ж)). Белгіленуі (
А
,
).
Мысалы, сызықты реттелген жиындар:
N, Z, Q, R,
мұнда кәдімгі рет
анықталған.
Анықтама
.
Егер
А
жиынында
x
(
x>a
) қанағаттандыратын
x
болмаса,
онда осы жиындағы
a
элементі ең кіші (ең үлкен) делінеді. Егер жиынның кез
келген бос емес ішкі жиынының ең кіші элементі бар болса, онда с.р.ж. әбден
реттелген жиын (ә.р.ж),
Мысалы 1.3.4
- (
N
; ≤) – ә.р.ж. ([0;1]; ≤) – ә.р.ж. емес, себебі мысалы, (0;1]
[0;1], бірақ (0;1]-де ең кіші элементі жоқ.