Iii нұсқа 1-билет ХV-ХVІ ғасырлардағы ақын- жыраулар.
Барон Игельстромның реформасы және Кіші жүзде хан билігінің жою әрекеттері
жүктеу/скачать 9,24 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Реформаны бекітуші
- Реформаның мақсаты
| 1. Барон Игельстромның реформасы және Кіші жүзде хан билігінің жою әрекеттері.
Атауы: «Игельстром реформасы» Мерзімі: 1786жыл Реформаны дайындағандар: Орынбор өлкесінің губернаторы барон Игельстром Реформаны бекітуші: Ресей патшасы ІІ Екатерина Реформаның тарихи алғышарттары: С.Датұлы бастаған Кіші жүз қазақтары көтерілісінің осы кезеңіндегі қалыптасқан саяси жағдайларға байланысты және 1786жылы Кіші жүз ханы Нұралының хандық биліктен алынуы. Реформаның мақсаты: Кіші жүзде хандық билікті жойып, оны отарлауды тездетіп, ресейлік әкімшілік билікті орнату. Оның жобасы бойынша Кіші жүзде хандық билік жойылып, әкімшілік билік-Шекаралық сот құрылды. Ол патша шенеуніктерінен және жергілікті топ өкілдерінен құралуы тиіс болатын. Шекаралық сот тікелей генерал-губернаторға бағындырылды. Кіші жүзде құрылған әкімшілік басқарудың ауылдық буындары Шекаралық сотқа бағындырылды. Губернатор осындай жолмен дала қазақтарын бір шыбықпен айдап, басқаруға болады деп есептеді. Францияда король билігінің құлатылуы Ресейде Романовтар әулетіне қарсылық тудырды. Осыған байланысты үкімет барон О.А.Игельстромның реформасын тоқтатуға мәжбүр болды. Патша үкіметін қатты қорқытқан нәрсе оның жергілікті әкімшілік сатыларның қазақ даласында жұмыс жасауға қабілетсіз болуы ғана емес, ең бастысы, Сырым батырдың халық бұқарасынан үлкен қолдау тауып, хандық биліктің жауы ретінде және патша әкімшілігінің зорлық-зомбылықтарына жол бермейтін тарихи тұлға ретінде зор беделге ие болуы еді. Сондықтан Игельстромның реформасын жүзеге асыруды тоқтатқан патша әкімшілігі енді өзінің Орынбордағы генерал-губернаторына қазақтың қалың бұқарасына қарсы ымырасыз күрес жүргізіп отырған Ералы сұлтанмен келіссөз жүргізіп , оынң хан тағына отырғызу жолдарын қарастыруды тапсырды. Мұндағы патша өкіметінің мақсаты Кіші жүздегі күйреген хандық билікті қалпына келтіріп, хан тағына патша өкіметінің отарлау саясатын қолдайтын жаңа сұлтандарды отырғызу. жүктеу/скачать 9,24 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|