Н. С. Ахтаева А. И. Абдигапбарова


Жеке қарым-қатынас компоненттерінің дара бағалары



Pdf көрінісі
бет167/179
Дата11.11.2022
өлшемі1,92 Mb.
#157769
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   179
Байланысты:
Басқару психологиясы

Жеке қарым-қатынас компоненттерінің дара бағалары 
Есептеудің келесі сатысында нәтижелер бойынша әрбір ком-
поненттің орташа бағасы анықталады. Мысалы, эмоционалды 
компонент үшін 
Сұраққа 
қатысушылар 
Эмоционалды 
компонент 
Когнитивті 
компонент 
Өзін-өзі 
ұстау 
компоненті 
1. 
2. 
3. 
... 
... 

Э = О'(+)−О'(−) ,

мұндағы ∑ (+) − бағанадағы жағымды жауаптар саны, ∑(−) – 
жағымсыз жауаптар саны, n – зерттеуге қатысқан ұжым мүше-
лерінің саны. Әрбір компонент үшін орташа баға −1-ден +1-ге 
дейінгі аралықта орналасады. Қабылданған үш мүшелі баға- 
ға сәйкес алынған орташалар жіктеледі. Бұл үшін мүмкін ба-
ғалар континуумы (−1-ден +1-ге дейін) үш бірдей бөлік- 
ке бөлінеді; −1-ден −0,33-ке дейін; −0,33-тен +0,33-ке дейін; 
+0,33-тен +1-ге дейін. Бірінші аралыққа кіретін орташа баға-
ларды жағымсыз, екіншіге – қарама-қайшылықты, анықталмаған, 
үшіншіге – жағымды деп есептейміз. 
Жүргізілген есептеулер қарастырылып отырған бөлім үшін 
ұжымға қарым-қатынас құрылымын анықтауға мүмкіндік бере-
ді. Қарым-қатынас типі жоғарыда сипатталған процедураға сай 
анықталады. Әр компонент белгілерін ескере отырып, қарас- 
тырылып отырған қарым-қатынастың келесідей бірлесулері
мүмкін: 


420 
1)
толықтай жағымды; 
2)
жағымды; 
3)
толықтай жағымсыз; 
4)
жағымсыз; 
5)
қарама-қайшылықты, анықталмаған. 
Бірінші жағдайда ұжымдағы психологиялық ауа райы жа-
ғымды; екіншісінде – жалпы жақсы; үшіншісінде – мүлдем қа-
нағаттанарлықсыз; бесінші жағдайда тенденция қарама-қайшы-
лықты және анықталмаған. 
 
Ұйымның құндылықты-бағдарлық бірлестік 
диагностикасы 
 
Жинақылық, құндылықты бағдарлық бірлестік – бұл баға-
лардың сәйкестігінің, қойылымдардың, жұмысшылардың өзде-
ріне маңыздырақ объектілерге қатысты позицияларының (адам-
дарға, тапсырмаларға, идеяларға, оқиғаларға) дәрежесін көрсе-
тетін, ұжымаралық байланыстар жүйесінің сипаттамасы. Сон-
дықтан ұйымның ұйымшылдығын тексеруде басқарушы жұмыс-
шылардың құндылықты-бағдарлығын ескеруге тиіс. Ұйымның 
бос уақыт саласындағы ҚББ бағалау дәрежесі әдістемесін қарас-
тырайық. Бұл әдістемені басқа да іскерліктер саласында қолда-
нуға болады. 
Ұйымның ҚОБ бағалау екі кезеңде жүреді: 
Бірінші кезең. Жұмысшыларға бос уақыт жағдайынан қан-
дай да бір оң құндылықты параққа жазу ұсынылады (мысалы, 
теледидар, экскурсиялар, видеофильмдер, кітап оқу және т.б.). 
Содан кейін зерттеуші парақтарды жинап алып, ішінде көбі- 
рек кездесетін 15 құндылықтың алфавиттік ретпен тізімін 
жасайды. 
Екінші кезең. Бірнеше күннен кейін жүргізіледі. Зерттеуші 
15 құндылықтың атын тақтаға жазып немесе оқып шығып, әрбір 
жұмысшыны осы 15-тің ішінен өзіне маңыздырақ бесеуін жазып 
алуын өтінеді. 
Содан соң парақтарды жинап алып, зерттеуші алынған мәлі-
меттерді өңдеуге кіріседі. Жұмысшылардың таңдаған құнды-
лықтары 15 атауы бар тізімімен тексеріледі. Қай құндылықтың 


421 
қанша рет таңдалғаны саналады. Содан кейін бөлім ҚОБ коэф-
фициенті формула бойынша есептеледі: 
ҚОБ = П
1
−П
2
х 100%,
Н 
мұндағы П

− топтағы ең танымал бос құндылықтарға берілген 
таңдау сомасы; П

− топтағы неғұрлым танымал бес құн-
дылыққа берілген таңдаулар сомасы; Н − топпен жасалған бар-
лық таңдаулар саны (сұрауға қатысқандарды беске көбейткенге 
тең). 
Егер ҚОБ коэффициенті 30-дан 50%-ға дейінгі аралықта бол-
са, онда ұйымды орташа дәрежелі ұйымшылдықты топ ретін- 
де жіктеуге болады. Егер коэффициент 30%-дан төмен бол- 
са, бұл ұйымда ұйымшылдықтың төменгі дәрежесі қалыптас- 
қан. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   179




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет