«Қолданбалы биология және топырақтану негіздері»
жүктеу/скачать 3,34 Mb. Pdf көрінісі
|
toleubaev-koldanbaly-biologia
| Мандарин
субтропиктік ӛсімдіктердің ішінде жемісі ӛте ерте пісетін дақыл және ӛнімді жыл сайын салады. Суыққа тӛзімді. Ағаштары аласа — 2-3 м, бӛрікбасы қою, ӛркендері тікенексіз. Мандарин ағаштары отырғызылғаннан кейін 2-3 жылда ӛнім береді. Орта есеппен жемісінің салмағы 50-100 г болады. Кӛне заманнан бері Жапонияда, Индонезия, Бирма, Индия мемлекеттерінде ӛсіріліп келе жатқан дақыл. Бҧрынғы ССРО-да мандариннің уншиу тобына жататын сорттары аудандастырылған (пионер 80, сочинский 23 тағы басқалары). Лимон ағашының биіктігі 3-4 м болады, бӛрікбасы кең, ашық келеді, ӛркендері тікенекті болады. Жабайы тҥрдегісі белгісіз. Жемісінде 5% дейін лимон қышқылы бар, хош иісті, салмағы — 40-400 гр. Ағаштары қысқа қарай жабылмай ӛсірілетін аудандар Қара теңіз жағалауы. Орта Азия республикаларында оранжереяда ӛсіріледі. Телу арқылы ӛсірілген кӛшеттері отырғызылғаннан кейін 3-4 жылда ӛнім береді. Ағаштары суыққа тӛзімсіз келеді, ауа райы 1,5—2,5 0 С тӛмендегенде жас бҧтақшалары, жемісі, ал 5—6 0 С- та ағаштары ҥсиді. Қазақстанда, Ӛзбекстанда негізінен кӛк қалемшеден кӛбейту тәсілі қолданылады. Лимонның новогрузинский, ударник, мейер т. б. сорттары аудандастырылған. Апельсин субтропиктік дақылдардың арасында дҥние жҥзінде ӛнімі жағынан бірінші орын алады. Ағаштары ӛте биік, 10—13м дейін, гектарынан орта есеппен 100—150 ц ӛнім береді, жемісінің салмағы 50-400 гр болады. Апельсин ӛсімдіктері тҧқымынан және телімделіп кӛбейеді. Телу арқылы ӛсірілген кӛшет отырғызылғаннан кейін 3 - 4 жылда ал тҧқымынан кӛбейтілсе 10-15 жылда ӛнім береді. Кҥн кӛзін ӛте жақсы кӛреді. Ӛркендері ауа райы 4- 5ӘС тӛмендесе ҥсиді. Бізде аудандастырылған сорттары: вашингтон-новый, каролик-10 первенец т. б. сорттары. Грейпфрут жабайы тҥрде белгісіз. Ағаштары биік болады (8- 10 м). Бӛрікбасы ӛте калың. Грейпфрут ағаштары отырғызылғаннан кейін 3-4 жылда ӛнім береді, жемісті мол салады, дәмі кышқылтым келеді. Сондықтан оған қант ҧнтағын сеуіп жейді, диеталық қасиеті кҥшті. Жемісі ірі (400—600 г) келеді. Суықка тӛзімсіз, сол себептен бҧрынғы ССРО-да негізінен Қара теңіз жағалауында ғана ӛсіріледі. жүктеу/скачать 3,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|