Омарқожаұлы Нұрберген Омарова Қарлығаш мал азықтандыру пәнінің практикумы
жүктеу/скачать 1,32 Mb.
|
Азықтандыру практикумы
- Бұл бет үшін навигация:
- Мал азықтандыру пәнінің практикумы / Оқу-әдістемелік құралы.- Н.Омарқожаұлы, Қ.Омарова, 2018. – 120 бет.
|
Омарқожаұлы Нұрберген Омарова Қарлығаш МАЛ АЗЫҚТАНДЫРУ пәнінің ПРАКТИКУМЫ ӘОЖ 636,01 КБЖ ... ISBN ... Пікір жазғандар: Алпейсов Ш.Ә., ауылшаруашылығы ғылымдарының докторы, профессор Қоржықаев Ж.С., ауылшаруашылығы ғылымдарының кандидаты, доцент Ибраев Д.Қ., PhD докторы Мал азықтандыру пәнінің практикумы / Оқу-әдістемелік құралы.- Н.Омарқожаұлы, Қ.Омарова, 2018. – 120 бет. Практикумда мал азығының құрамы мен қоректілігін бағалау әдістері, қоректілік өлшемдерін есептеу жолдары, азықтарды жіктеу мен дайындау технологиясы, сапасын бағалау көрсеткіштері берілген. Мал түліктерін мөлшерлеп азықтандыру ережелері мен жаттықтырулары келтірілген. Аграрлық оқу орындары студенттері мен магистранттарына арналған. МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
Шаруашылықтағы мал басын көбейтіп, өнімділігін арттыру үшін малды дұрыс азықтандырудың маңызы зор. Тек дұрыс азықтандырылған жағдайда ғана мал басының денсаулығы сақталып, тұқым тегіне тән өнімділігін көрсете алады. Сондықтан мал азыктандыру пәні мал шаруашылығы мамандығын игеретін студенттерге осы саладан қажетті мағлұматтар береді, мал түліктерін үнемді әрі физиологиялық қажеттілігіне сай қоректендіруді үйретеді.
АЗЫҚ ҚҰРАМЫ Мал өнімін өндіруге жұмсалатын азық шығыны малға жегізілген азықтың сапасы мен қоректік құндылығына тәуелді. Шаруашылықтағы дайыңдалған жемшөп қоректілігі алдымен оның химиялық құрамымен байланысты. Жемшөптің химиялық құрамы өсімдік түрі, агротехникасы, вегетация фазасы, климат әсері, жинау мерзімі, сақтау жағдайы, т.с.с. көптеген факторларға байланысты өзгереді. Азық кұрамы сыртқы ортадан енетін түрлі химиялық элементтерден тұрады. Олар өсімдіктен мал организміне қоректену барысында берілетіндіктен, белгілі дәрежеде азық пен мал денесінің элементтік және химиялық құрамында ұксастық болады. Организм кұрғақ затының 92-95% құрайтын органикалық элементтер С О Н Nесебіне... ... көк шөпте 15% 12% 70% 0,5%... жүгері дәнінде 40% 6% 50% 1,5% келсе, ... қой денесінде 25% 10% 50% 2,5% келеді. Бірақ, өсімдік органикалық заты негізінен көмірсулардан (көк шөптегі 25-30% кұрғақ заттың - 22-27%, жүгері дәніндегі 85% қүрғақ заттың - 70%) тұрса, мал органикалық заты протеин мен майдан (40% қүрғақ затының -35%) тұрады. Өсімдік құрамында көмірсулардың қанттар, крахмал, клетчатка түріндегі моно- екі- және көпқанттардан тұратын алуан түрлі қосындылары басым болса, жануар денесінде тек глюкоза мен жануар крахмалы деп аталатын, бауырда энергетикалық қор ретінде жиналатын гликоген ғана болады. Организмнің органикалық затынан қалған 5-7% кұрайтын минералдық элементтерден қазіргі кезде өсімдік пен мал денесінде 70-ке жуығы анықталып отыр. Бұл академик В.И.Вернадскийдің биосфера қабаттарында химиялық элементтердің шашыранды түрде барлық тарайтынын болжаған биогеохимиялық ілімін дәлелдейді. Әрине, биоценоздарындағы барлық минералды элементтің өсімдік пен жануар организмінде өзіндік биологиялық қызмет атқаратынын атап айту өте қиын, бүгінгі күнге биологиялық тұрғыдан маңызды болып саналатын, тіршіліктегі атқаратын биохимиялық және физиологиялық қызметі нақтылы анықталған биогенді минералды элементтерге Са, Р, Na, К, Mg, S, CI, Fe, Си, Mn, Zn, Co, J, Mo, Se, биологиялықфункциясы анықталып келе жатқан шартты биогендімикро- және ультра-микроэлементтерге Si, F, Ni, li, Br, Cr және басқалары жатады. Минералды элементтерден өсімдікте К мен Са үлесі басым болатын болса, жануар денесінде Са мен Р басым келеді. Бұл биохимиялық қоректік тізбектегі өсімдік пен мал организмінің, бір жағынан, тығыз байланысын көрсетсе, екінші жағынан, сапалық айырмашылығын айғақтайды. Демек, тіршілік өзегі болып табылатын осы қоректік тізбектегі биологиялық зандылықтарды айқындау үшін, мал қорегін, яғни азық құрамын анықтау қажет. Мал азығының химиялық кұрамын арнайы зертханаларда орташа үлгісін зерттеу арқылы анықтайды. жүктеу/скачать 1,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|