Орақова амангүл шахарбекқызы оқу процесінде оқушылардың шығармашылығын дамытудың педагогикалық шарттары



жүктеу/скачать 0,72 Mb.
бет24/53
Дата22.12.2023
өлшемі0,72 Mb.
#198727
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   53
Байланысты:
Орақова амангүл шахарбекқызы оқу процесінде оқушылардың шығармаш-emirsaba.org

5 деңгей









4 деңгей












3 деңгей












2 деңгей












1 деңгей












0 деңгей










1999-2000


2%

48%

16%

32%

2%



2000-2001


2%

26%

20%

50%

-

2%

2001-2002


2%

35%

16%

22%

22%

3%

2002-2003


2%

30%

18%

24%

22%

4%

2003-2004


1%

28%

18%

24%

24%

5%

2004-2005


1%

29%

17%

25%

21%

7%


13 сурет – Шығармашылық процестi жүргiзе алатындығына қатысты педагогтардың кәсіби шеберліктерінің деңгейлері.

Оқытушы мен баланың қарым-қатынасын гуманизациялау процесі педагог әрекетінің стилі негізінде айқындалды (авторитарлық, демократиялық, либералдық) (5 кесте):


5 кесте - Мұғалімдер мен оқушылардың өзара қарым-қатынас стилі

Эксперимент кезеңдері


Қарым-қатынас стилі

авторитарлық


демократиялық


либералдық


1999-2000


29%

53% / 20%

18%

2004-2005

19%

66% / 42%

15%


Кестеде көрсетілгендей, эксперимент соңында ескертуі: авторитарлық және либералдық стилінде жұмыс жасайтын мұғалім санының азайып, демократ мұғалімдер мен фасалитатор–мұғалім санының көбейгендігі анықталды. Бұл өзгерістер мұғалім рейтингіне әсер етіп отырды. Сонымен қатар, оқушының жеке тұлғасын дамытуда, сыйластықпен қараудың және оны құрметтей бiлудiң маңызы зор (6 кесте) екендiгiн байқадық.

6 кесте -V-XI сынып оқушылары арасындағы мұғалімдердің рейтингі


Эксперимент кезеңдері


Мұғалімнің

саны

Мұғалімнің рейтингі

жоғары

орташа

төмен

1999-2000

97

43%

38%

19%

2004-2005

118

69%

27%

4%

Мұғалімдер мен оқушылардың арасындағы өзара түсіністік пен оқушылардың пәнге деген көзқарасы өзгеруінің нәтижесінде оқушылар пәндік олимпиадалар мен ғылыми-практикалық конференцияларда, халықаралық бағдарламалар бойынша әртүрлі байқауларда жоғарғы көрсеткіштерге ие болды (7-8 кесте).

7 кесте - Пәндік олимпиадалардың нәтижесі (оқушылар саны)


Эксперимент кезеңдері


аудандық


облыстық


Бар-лығы


1-орын

2-орын

3-орын

Бар-лығы

1-орын

2-орын

3-орын

1999-2000

4

2

-

-

2

-

-

-

2000-2001


16

3

3

1

3

-

-

1

2001-2002


25

4

3

6

4

-

1

2

2002-2003


31

5

5

7

5

-

3

2

2003-2004


32

7

5

12

7

2

-

2

2004-2005


37

10

3

9

11

2

4

5

8 кесте - Оқушылардың ғылыми шығармашылықпен айналысу нәтижелері


Эксперимент


кезеңдері


КҒА

Дарын

Әділет

Ақыл-ой
Одиссеясы


обл.

респ

обл.

респ

обл.

респ.

респ

Евро фест.

хал/қ

1998-1999

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1999-2000

-

-

4

-

-

-

-

-

-

2000-2001

1

-

9

-

-

-

-

-

-

2001-2002

2

-

10

-

-

1

2

1

3

2002-2003

4

1

25

1

-

11

18

7

5

2003-2004

6

3

11

2

-

9

24

16

7

2004-2005

9

3

16

4

-

13

31

12

12

Психологиялық қызмет мәліметтері кейбір мұғалімдердің әлі де болса өз жұмыстарына әртүрлі тұрғыдан қарайтындығын көрсетті, олардың әрекеті орташа деңгейдегі оқушыларға бағытталғаны айқындалды. Осыларды ескерiп, оқушылармен жұмыс жасаудың мынадай жаңаша бағыттарын ұсындық: оқыту әдістемесі мен бағдарламаларды, психологиялық қызмет жұмыстарын жаңарту. Осы бағытта жүргізілген жұмыстар жағдайды жақсартуға ықпал етiп, бұл процесті дамытуда оң өзгерістерге жетуге көмектесті. Жалпы қалыптастырушы кезеңде эксперимент жүргізушілердiң барлық жігері проблемаларды шешуде оң нәтижелерге жетті.
Қорытынды кезеңде мұғалімдердің кәсіби шеберліктерінің нәтижеленуші деңгейін өзара қарым-қатынасты гуманизациялау, оқушылардың жеке тұлғасын дамытуды әлеуметтендiру мүмкiндiгi анықталды. Бұл кезеңде жүргізілген диагностикалық және талдау жұмыстары мыналарды көрсетті: педагогтардың теориялық зерттеулерге, педагогикалық-психологиялық әдебиетке, диагностика әдістерін меңгеруге қызығушылықтарының артуы, педагогтардың өздерінің іс-әрекеттерін, сабақтарын талдауы, теориялық дайындығының мотивациялық міндеттерін табысты шешуінің, интеллектуалды дамуының оқушы жеке тұлғасының эмоционалды және өзге де аймақтарының дамуының қажет екендігіне назар аудара бастағанын байқатты. Осы кезеңде мұғалімдердің білім деңгейі де анықталды.
Зерттеу жұмысы барысында олардың біліктілігін тұрақты арттыру, жеке жұмыс жасау, өз бетінше білім алуға бағыттау нәтижесінде педагог кадрлардың білім деңгейі де біршама көтерілді.
Оқушылар мен ата-аналарды кешендi түрде зерттеу барлық балалардың нақ осы мектепте оқығысы келетiнiн; балаларын басқа мектепке ауыстырғысы келетiн ата-аналардың жоқтығын көрсеттi (9-12 кестелер).

9 кесте – Оқушының мектепке деген көзқарасы


Эксперимент


кезеңдері


мектеп

ата-ана

сынып жетекшісі


оқушылар


1998 – 1999


-

-

-

-

1999 – 2000


3

1

2

4

2000 – 2001


4

1

2

3

2001 – 2002


3

1

2

3

2002 – 2003


3

1

2

2

2003-2004


2

2

3

1

2004-2005


1

2

3

1


10 кесте – Оқушының мектептегі iстердi эстетикалық қабылдауы


Эксперимент кезеңдері


сыртқы
көрінісі


ішкі көрінісі


сабақ кестесі


мектеп формасы


иә

жоқ

иә

жоқ

иә

жоқ

иә

жоқ

1998 – 1999


-

-

-

-

-

-

-

-

1999 – 2000


87 %

13%

97 %

3 %

77 %

23 %

87 %

13 %

2000 – 2001


86 %

14 %

94 %

6 %

75 %

25 %

72 %

28 %

2001 – 2002


90 %

10 %

98 %

2 %

82 %

18 %

77 %

23 %

2002-2003


87 %

13 %

96 %

4 %

78 %

22 %

69 %

31 %

2003-2004


89 %

11 %

96 %

4 %

78 %

22 %

69 %

31 %

2004-2005


92 %

7 %

97 %

3 %

75 %

25 %

71%

29 %

11 кесте - Қандай сабақ түрін қалайсың?


Эксперимент кезеңдері


дәстүрлі


дәстүрсіз


екеуін де


1998 – 1999


-

-

-

1999 – 2000

23 %

21 %

56 %

2000 – 2001

22 %

15 %

63 %

2001 – 2002

35 %

22 %

43 %

2002 – 2003

30 %

20 %

50 %

2003-2004

32 %

20 %

48 %

2004-2005

27 %

23 %

50 %


12 кесте - Ата-ананың мектепке деген көзқарасы


Эксперимент


кезеңдері


Біліміне қанағаттануы


Тәрбиесіне қанағаттануы


Мектептің эстетикалық безендірілуі


Мектепте жүргізілетін үйірме- секцияларға қанағаттануы


1999-2000


95%

95%

93%

58%

2000-2001


97%

96%

95%

90%

2001-2002


98%

98%

97%

90%

2002-2003


97%

98%

97%

90%

2003-2004


98%

98%

96%

93%

2004-2005


97%

98%

99%



98%

Сонымен, гуманизациялау жолындағы педагогтардың, оқушылардың және ата-аналардың өзара қарым-қатынасында белгiлi бiр жағымды өзгерiстер болғанын атап айта аламыз.
Осы кезеңде оқушылардың iске асырылған жеке-дара қасиеттерiнiң дамуын зерттеу оқушылардың бiлiм сапасының едәуiр артқанын көрсеттi. Оқушылардың интеллектуалдық қызметi шығармашылық сипатта екенiн байқауға болады, олар қалалық, аудандық, облыстық олимпиадаларда жеңiске жетуде, пән бойынша тестiлегенде едәуiр жоғары нәтижелерге ие болды.
Сонымен, зерттеулер ұйымдастырушылық-педагогикалық қызмет үлгiсiн жасауда оқу процесiне интерактивтік модульдік оқыту технологиясын енгізуді ғылыми негiздеуге болатынын көрсеттi. Алынған мәлiметтер динамикасы, оларды көпшiлiк тәжiрибемен салыстыру оқыту процесiне интерактивтік модульдік оқыту технологиясын енгізудің тиімділігі жөнiндегi қызметтiң нақты жағымды нәтижелерiне дәлел болды.
Мектеп өмiрiн гуманизациялауға бағытталған мектептiң ғылыми-сараптамалық және зерттеушiлiк қызметiнiң нәтижесi, сонымен қатар, ұжымда шығармашылықпен жұмыс iстейтiн, интерактивтік модульдiк оқыту технологиясы қызықтыратын, өзiнiң iс-тәжiрибесiне жаңалықтар мен инновацияларды белсендi түрде енгiзiп жүрген мұғалімдердің болуымен анықталды. Осындай мұғалiмдердiң жұмысы педагогтардың мүмкiндiктерiн неғұрлым толық жүзеге асыруға, оқытушылық қызметке қызығушылықты арттыруға, әрiптестерiнiң шығармашылығы мен өзара бiрлескен шығармашылықтарын дамытуға жағдай жасайтын арнайы шығармашылық топтар құруға ықпал еттi.
Міне, осыдан кейін мұғалімдердің мектепте оқушының шығармашылығын дамыту үшін, қызығушылығын, жеке тұлғалық қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қолайлы жағдай туғызу қажеттігіне баса назар аударылып, арнайы әдістемелік оқыту семинарлары, іс-тәжірибе алмасу, дөңгелек үстелдер өткізіліп, оның нәтижелері, яғни, тиімділігі мен кемшілігі талданды, жаңаша толықтырулар енгізілдi.
Сонымен, жоғарыда айтылғандарды қорыта келе, осы параграф бойынша төмендегiдей түйiн жасаймыз.
Оқу процесіне интерактивтік модульдік оқыту технологиясын енгізу арқылы оқушылар шығармашылығын дамытудың тәжiрибелiк-сараптамалық зерттеуiне мыналар негiз болды: көпшiлiк тәжiрибесiн талдау, сараптамалық мектептердiң бiлiм беру практикасы мен мұғалiмдердi даярлау процесiне оқушылардың шығармашылық қабiлеттерiн қалыптастыру тұжырымдамасын ендiру, т.с.с.
Талдаулар көрсеткендей, мұғалiмдердiң басым көпшiлiгi қазiргi бiлiм беру iсiнiң негiзгi мiндеттерiне оқушының шығармашылық дамуын ынталандыру жатады деген көзқараста болды, алайда мұғалiмдер осы мәселеде оқушылардың жағымды субъективтi ұстанымына қажеттi психологиялық-педагогикалық жағдайлар жасау әдiстемесiн нашар меңгергенiн байқатты.
Келтiрiлген сараптама нәтижелерi жалпы бiлiм беретiн мектеп жағдайында оқушы шығармашылығын қалыптастыру процесi жетiмсiз берiлгендiгiн көрсеттi.
Оқушылармен жүргiзiлген сауалнама нәтижелерi көрсеткендей, сұралғандардың көпшiлiгi шығармашылық қуатын дамытудың маңызын түсiнедi, алайда оларды шығармашылық қабiлеттi қалыптастыру шеңберiнде мектептегi оқыту процесiнiң ұйымдастыру деңгейi толық қанағаттандырмайтындығын аңғартты.
Әзiрленген тұжырымдаманың тиiмдiлiгiн тексеру мақсатында оны жүзеге асыру бағдарламасы жасалынды.




    1. жүктеу/скачать 0,72 Mb.

      Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   53



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет