Кітап–асылқазына 1. Мыр зах ме тұлы М. Абай дың адам гер ші лік мұ рат та ры. – Ал ма ты: Рауан, 1993.
2. Мыр зах ме тұлы М. Абай ой ының өзек ті же лі сі – «то лық адам». / Кі тап та: Абай
та ну. 1кі тап. 2бас. – Ас та на: Interaktiv Kazakhstan, 2014. – 295–300б.
3. Абай эн цик ло пе дия сы. – Ал ма ты: Ата мұ ра, 1995. – 720 б.
Отызекіншісөз Бі лім ді ден шық қан сөз,
Талап ты ға бол сын кез.
Нұ рын, сы рын кө ру ге,
Кө кі ре гін де бол сын көз.
Абай ХІХғасырдаөмірсүргенақынғылымғанегеынтықболдыекен? «Ғы лым тап пай мақ тан ба» өле ңін де «Дү ние де өзі, мал да өзі, Ғы лым ға
кө ңіл бер се ңіз» де ген Абай 1895 жы лы жаз ған «Отыз екін ші сө зін де» бі лім-
ғы лым үй ре ну дің нақ ты лы жол да рын көр сет ті. Мұн да ғы лым ға же ту дің ал ты
түр лі шар ты бо ла тын ды ғын ата ды.
Абай ең ал ды мен, бі лім-ғы лым ды ұсақ-түй ек пай да үшін же ке бас тың есе-
бі мен үй ре ну дің адам ға кел ті ре тін зи яны на тоқ тала ды. Ғы лым ға шын ме йір ле ну
ке рек ті гін ес кер те ді. Өйт ке ні Абай ша айт сақ: «Ша ла мей ір ша ла бай қай ды».
Сон дық тан да ғы лым ды «он дай-мұн дай іс ке, дү ние нің бір қы зық ты нәр се сі не»
жа ра тар едім де ген мақ сат пен із де меу ке рек. Әу елі бі лім-ғы лым үй рен бек ке
қы зы ғу шы лық бо лу ке рек. Әр бір біл ме ге нің ді біл ген сай ындәу лет кеке нел-
ген дей се зін ген де ға на адам бой ын да ри за шы лық, ра хат шы лық се зім ояна-
ды. Мі не, сол ра қат се зім ді бе рік ұс та ған жағ дай да бі лім ге де ген құ мар лық,
ын ты зар лық пай да бо ла ды. Шын жү рек пен құ мар тып игер ген ғы лым ға на
адам ба ла сы на ту ған ше ше сін дей мей ір ле ніп ке ле ді, ал ша ла үй рен ген ғы лым