Тамақтану арқылы 3 өмірлік функциялар жүзеге асады:
Пластикалық - жасуша мен тіндердің дамуы және үздіксіз жаңаруы қамтамасыз етіледі.
Энергетикалық - тыныш жағдайда және кез-келген жүктемелерде қажет болған энергиямен қамтамасыз етіледі.
Реттеуші - фермент, гормон және басқа зат алмасу процестерін реттеушілердің түзілуіне қажетті заттар қамтамасыз етіледі.
Сауықтыру тамақтандыруды ұйымдастыру
Емдік тамақтандыру (диетотерапия) – комплексті емдеудің ең маңызды элементі. Әдетте, ол емдеудің басқа әдістерімен (фармакотерапия, физиотерапевттік ем-шаралар) қатар жүргізіледі. Кейбір жағдайда ас-қорыту жүйесін немесе зат алмасу процестерін емдегенде емдік тамақтандыру басты емдік терапияға жатады, басқа жағдайда науқастың тезірек сауығуына жағымды тиімділігін береді.
Тәуліктік емдеу рационын диета деп атайды. Диеталық тәртіп аурудың ерекшелігіне, оның кезеңдеріне, сырқаттың жағдайына қарай белгіленеді.
Кез-келген диета емдік тамақтандырудың келесі негізгі принциптерімен сипатталуы керек:
Калориялығы және химиялық құрамы (ақуыз, май, көмірсу, минералды заттар, дәрумендердің белгілі мөлшері);
Тағамның физикалық қасиеттері (көлемі, салмағы, температурасы, консистенциясы);
Рұқсат етілген тағамдардың толық қамтылуы;
Тағамды өңдеудің ерекшелігі;
Тамақтану тәртібі.
Диетотерапияда қолданылатын принциптер:
«Сақтау, қорғау» принципі - белгілі бір мүшені тітіркендіретін немесе патологиялық процесті күшейтетін тамақтану факторларын (химиялық, термиялық тітіркендіргіштер т.б.) шектеу. Бұл принцип ас қорыту мүшелерінің аурулары диетотерапиясының негізгі принципі болып саналады.
«Жаттықтыру» принципі - алғашқы тағайындалған қатаң диетаны кеңейтуден тұрады. Бұл бір жақты толыққанды диета емес. Бұл жеңіл тағамды диетаны қолдану арқылы іске асады. Олар калориясы шектелген немесе химиялық құрамы қайта түзілген тағамдардан тұрады. Оларды 7-10 күнде 1 рет тағайындайды.
«Коррекция» принципі - аурудың өршуіне алып келетін кейбір тағамдарды азайту немесе мүлде алып тастау. Мысалы - қант диабеті ауруы. Кейде диета коррекциясының өзі қандағы қант деңгейін қалпына келтіреді.
Емдеу сауықтыру ұйымдарында М.И.Певзнер ұсынған 15 диета қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
