Негізгі әдебиеттер
Ж.Н. Мукашев Жалпы жер тану. Оку құралы. Алматы. "Қазак университеті" 2002.
Қосымша әдебиеттер
Естествознание и основы экологии. М., 2000.
С.А. Қусаинов Жалпы геоморфология. Алматы. Қазак университеті. 1998
Неклюкова Жалпы жертану. Алматы., 1980
№ 10. Тақырып: Жердің ішкі құрылысы зерттеу әдістері.
Мақсаты: Жердің ішкі құрылысн зерттеу әдістерімен танысу.
Міндерттері: Жердің ішкі құрылысына және зерттеу әдістеріне жалпы сипаттама беру.
Методикалық нұсқаулар:
1.Жердің ішкі құрылысы
Жердің құрылысы қабықтардан тұрады. Ядроның төңірегінде қабықтың дұрысқа жақын шеңберлі қабаттары — орналасқан, олардың әрқайсысының өзіне тән құрамы мен қасиеттері бар.
Жердің сыртқы газ қабығы — атмосфера, онда барлығы 5,1 • 1015 т зат (Жердің массасының миллиардтай бөлігіне жуық) бар; атмосфераның үстіңгі шекарасы бірден білінбейді. Жердің мөлшерін және орташа тығыздығын анықтаған кезде бұл қабық есепке алынбайды.
Жердің сұйық қабығы — гидросфераның 1,4-1018 т массасы бар. Оның орташа қалыңдығы 4000 км шамасында.
Жер қыртысы Мохорович бөлімі арқылы мантиядан ажыратылған.
Мантия — Мохоровичич бөлімінен темейдеу 2900 км тереңдікке дейін орналасқан.
Жер ядросының (радиусы 3500 км шамасы) тығыздығы 12,3 г/см3, температурасы 4000—5000° С, қысымы 3,6 млн. атм. Ядро бөлінеді: сыртқы ядро, аралық зона және радиусы 1280 км. ішкі ядро.
Жердің планетарлық рельефі. Жер қыртысының баяу қозғалыстары Жер бедері формаларын қалыптастырушы процестер. Таулардың түзіліс процестері. Опырықтар. Жер сілкіну. Вулкандар. Рельефтің дамуы.
Достарыңызбен бөлісу: |
