Сабақ тақырыбы Құқықтың негізгі белгілері мен функциясы
-бап. Осы Кодекстепайдаланылатыннегізгіұғымдар
жүктеу/скачать 6,23 Mb.
|
10 сынып Құқық негіздері ҚМЖ 10 сынып ҚГБ
| 1-бап. Осы Кодекстепайдаланылатыннегізгіұғымдар
1. Осы Кодекстемынадайнегізгіұғымдарпайдаланылады: 1) азаматтық хал актілері – адамдыдараландыратынжәнеоныңқұқықтары мен міндеттерініңтуындауымен, болуыменжәнетоқтатылуыменбайланыстыболатынзаңдықтұрғыданресімделгенмән-жайлар; 2) азаматтық хал актілерінтіркеубөлімі (бұданәрі – тіркеуші орган) – азаматтық хал актілерінмемлекеттіктіркеудіжүзегеасыратынжергіліктіатқарушы орган; 4) алименттер – бірадам оны алуғақұқығы бар екіншіадамғаберугеміндеттіақшалайнемесематериалдыққаражат; 5) ата-аналарының (ата-анасының) қамқорлығынсызқалған бала (балалар) – ата-анақұқықтарыныңшектелуiненемесеоларданайрылуына, хабарсызкеткендептанылуына, қайтысболғандепжариялануына, әрекеткеқабiлетсiзнемесеәрекетқабiлетiшектелгендептанылуына, бас бостандығынанайыруорындарындажазасынөтеуiне, бала тәрбиелеуденнемесеоныңқұқықтары мен мүдделерiнқорғауданжалтаруына, оныңішіндебаланытәрбиелеунемесемедициналықұйымнаналудан бас тартуынабайланысты, сондай-ақата-анақамқоршылығыболмағанжәнеҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарындакөзделгенөзқұқықтары мен мүдделерініңқажеттіқорғалуынқамтамасызетугемұқтажболғанөзге де жағдайлардажалғызата-анасыныңнемесеекеуінің де қамқорлығынанайрылған бала (балалар); 6) ата-анасы бас тартқан бала (ата-анасы бас тартқанбалалар) – тиістізаңдықұжаттардыресімдеужолымен оны оданәрітәрбиелеуден, оқытудан, материалдыққамтамасызетудената-аналары (ата-анасы) бас тартқан бала; 7) әкеболудыанықтау - баланыңанасыменнекегетұрмаған (ерлі-зайыптыболмаған) адамныңбалағақатыстыәкеболуынтіркеушіорганныңанықтауы не сот тәртібіменанықтау; 8) бала (балалар) – он сегізжасқа (кәмелетке) толмағанадам; 9) бала асырапалу - нәтижесіндешығутегібойыншатуыстарыныңқұқықтары мен міндеттерінетеңестірілетінжекемүліктікемесжәнемүліктікқұқықтар мен міндеттертуындайтын сот шешімінегізіндебаланы (балаларды) отбасынатәрбиелеугеберудіңқұқықтықнысаны; 11) балалықшақ – кәмелеткетолмағанадамдардыңқұқықтықжай-күйі; 11-1) баланықабылдайтынотбасы – жетімбалаларға, ата-аналарыныңқамқорлығынсызқалғанбалаларғаарналғанбілім беру ұйымдарындағыкеміндетөртжәнеоннанаспайтынжетімбаланы, ата-аналарыныңқамқорлығынсызқалғанбаланытәрбиелеугеқабылдайтынотбасынаорналастырунысаны; 12) баланыңзаңдыөкiлдерi – ҚазақстанРеспубликасыныңзаңнамасынасәйкесбалағақамқорлықжасауды, бiлiм, тәрбиеберудi, оныңқұқықтары мен мүдделерiнқорғаудыжүзегеасыратыната-аналар (ата-ана), бала асырапалушылар, қорғаншынемесеқамқоршы, баланықабылдайтыната-ана (баланықабылдайтыната-аналар), патронат тәрбиешiжәнеолардыалмастырушыбасқа да адамдар; 13) жақынтуыстар – ата-аналар (ата-ана), балалар, асырапалушылар, асырапалынғандар, ата-анасыбіржәнеата-анасыбөлекағалы-інілер мен апалы-сіңлілер (аға-қарындастар), ата, әже, немерелер; 14) жалғаннеке (ерлі-зайыптылық) – ерлі-зайыптылардыңнемесеолардыңбіреуініңотбасынқұруниетінсіз, ҚазақстанРеспубликасыныңзаңындабелгіленгентәртіппенқиылғаннеке (ерлі-зайыптылық); 15) жекебастыкуәландыратынқұжат – жекебастысәйкестендірумақсатындаоныңиесініңжекебасынжәнеқұқықтықмәртебесінанықтауғамүмкіндікберетін, жекетұлғаныңдербесдеректерітуралытіркелгенақпараты бар белгіленгенүлгідегіматериалдық объект. 16) жекжаттық – ерлі-зайыптылардыңбірініңекіншіжұбайыныңжақынтуыстарынақатысы; 17) жетім бала (балалар) – ата-анасыныңекеуі де немесежалғызанасы (әкесі) қайтысболған бала (балалар); 17-2) көпбалалыотбасы – құрамындабіргетұратынкәмелеткетолмағантөртжәнеоданкөпбалалары, оныңішіндекәмелеттікжасқатолғаннанкейінбілім беру ұйымдарынбітіретінуақытқадейін (бірақжиырмаүшжасқатолғанғадейін) орта, техникалықжәнекәсіптік, орта білімненкейінгі, жоғарыжәне (немесе) жоғарыоқуорнынанкейінгібілім беру ұйымдарындакүндізгіоқунысаныбойыншабілімалатынбалалары бар отбасы; 19) қамқоршылық – он төрттен он сегізжасқадейінгібаланың (балалардың), сондай-ақспирттікішімдіктергенемесеесірткізаттарынасалынусалдарынан сот әрекетқабілетіншектегенкәмелеткетолғанадамдардыңқұқықтары мен мүдделерінқорғаудыңқұқықтықнысаны; 21) қорғаншылық – он төртжасқатолмағанбалалардыңжәне сот әрекеткеқабілетсіздептанығанадамдардыңқұқықтары мен мүдделерінқорғаудыңқұқықтықнысаны; 26) неке (ерлі-зайыптылық) – ерлі-зайыптыларарасындағымүліктікжәнежекемүліктікемесқұқықтар мен міндеттердітуғызатын, отбасынқұрумақсатындаҚазақстанРеспубликасыныңзаңындабелгіленгентәртіппентараптардыңеріктіжәнетолықкелісіміменжасалғанеркек пен әйеларасындағытеңқұқықтыодақ; 27) неке (ерлі-зайыптылық) жасы – осы Кодексте белгіленген, адамныңнекегеотыру (ерлі-зайыпты болу) құқығынажеткендегіжасы; 29) отбасы – некеден (ерлі-зайыптылықтан), туыстықтан, жекжаттықтан, бала асырапалуданнемесебалалардытәрбиегеалудыңөзге де нысандарынантуындайтынжәнеотбасықатынастарыннығайтып, дамытуғасептігінтигізугеарналғанмүліктікжәнежекемүліктікемесқұқықтар мен міндеттергебайланыстыадамдартобы; 31) патронат – жетімбалалар, ата-аналарының (ата-анасының) қамқорлығынсызқалғанбалаларқорғаншылықнемесеқамқоршылықжөніндегіфункциялардыжүзегеасыратын орган мен баланы (балаларды) тәрбиегеалуғатілекбiлдiргенадамжасайтыншартбойыншаотбасыларғапатронаттықтәрбиегеберілетінтәрбиенысаны; 32) репродуктивтікденсаулық – адамныңтолымдыұрпақтуғызуғақабілетінкөрсететінденсаулығы; 33) суррогат ана – суррогат ана болу шартынасәйкестапсырысберушілерүшінқосалқырепродуктивтікәдістер мен технологияларқолданылғаннанкейінқұрсақкөтеретінжәне бала (балалар) туатынәйел; жүктеу/скачать 6,23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|