Сабақтарды өткізу әдістемелік құрал

39 

қойып, бақыланған құбылысты түсіндіруді, олардың себеп салдарларын ашуды 

сұрайды. Оқушылар әртүрлі тірі нысандардың қасиеттерін салыстырып, кейбір 

деректерді  түсіндіруге  қатысады.  Осы  кезде  мұғалім  оқушының  бұрын 

игерілген  білім  мен  біліктерін 

қалай  пайдаланғандарын,  жауаптарын  қандай 

формада баяндағандарын тексереді. Осындай жұмысты мұғалім міндетті түрде 

бағалауы тиіс. Оқушылардың жаңа материалды түсіндіруге қатысуы мұғалімге 

балалар білімінің тереңдігін бағамдауға, сөйтіп қосымша материал пайдалануға 

мүмкіндік береді. Білім тексерудің бір

 

қажеттті шарты 

– 

оқушылардың ауызша 

және жазбаша жауаптарына қойылатын мұғалімнің қатал талабы, тапсырмалар 

мен сұрақтарды дұрыс, түсінікті етіп құру [7].

  

Оқушылар білімін бағалаудың кең таралған түрі 

– 

балл қою (1

-5 

балл). Бұл 

эксперттік бағалау. Бұл жерде эксперт мұғалім, әдістемеші, инспектор, т.б. бола 

алады. Балдық білім бағалаудың артықшылығы, ол арқылы кез келген жұмысты 

бағалауға  болады 

– 

тәрбиелік  сипаттағы  және  шығармашылық  тұрғыдағы, 

сонымен бірге олардың жекелеген бір параметрлерін ғана емес,  тұтас алғанда, 

жалпылай.  Жазбаша  не  ауызша  жауапты  ба

ғалай  отырып  ұстаз  оқушының 

материалды  меңгеру  деңгейін,  жауап  беру  логикасын,  дәлелдеу  және  шығару 

жолдарын  дұрыс  құру  қабілеттерін,  болжам  құрып  оны  тексеру  жолдарын 

ойластыру біліктіліктерін ескереді.

 

Оның үстіне білімді бағалаудың үйреншікті 

әдісінде,  мысалы  ауызша  жауапта,  әркез  кері  байланыс  болады.  Мұғалім  тек 

оқушы ойын басынан аяғына дейін бақылап қана қоймай, оған кез келген кезде 

көмек  бере  алады.  Ол  баланың  қандай  білімнің  жаңа  элементін  меңгергенін, 

қандайын  қосымша  түсініктемелерден  соң  меңгергенін,  ал  қандай  материал 

оған қиын болғанын анықтайды.

  

Балл бойынша білімді бағалаудың кемшілігі оның субъективтілігінде, яғни 

ол үнемі  қандай  да  эксперттің  не  әрі  дегенде  бірнеше  тәуелсіз  эксперттерді ң 

пікірлері болып табылады. Олай болса, әртүрлі эксперттер бір жұмыстың өзін 

әртүрлі бағалайды [5]. 

 

Тестік  бағалау  зерттеудің  статистикалық  әдістерін  қолдануға  мүмкіндік 

береді,  н

әтиженің  дұрыстығын  анықтауға  және  белгілі  бір  дәрәжеде 

оқушылардың жалпы дайындығы деңгейін баылауға мүмкіндік береді, бірақ ол 

жеке  тұлғаның  шығармашылық  әлеуетін  ескере  алмайды.  өйткені  барлық 

сұрақтардың  жауаптары  эксперттермен  алдын

-

ала  жоспарланып 

қояды. 

Сондықтан  жаңашылдық  шешімдер  бағалаудан  тыс  қалады.  Сонымен  қатар, 

тестер  шешімдер  н

әтижесі  жөнінде  талдауға  мүмкіндік  береді,  бірақ  олар 

адамның сол шешімге қалай келгенін білуге мүмкіндік бермейді, оқушылардың 

ойлаудағы қадамдары (ой жүрісі) бақыланбайды.

  

Тестердің  көмегімен  тексеруге,  оқушыларды  еркін  сөйлеуге,  өз  ойын 

дәйекті  жеткізуге  және  ғылыми  тілді  пайдалануға,  мысалы  анатомиялық 

сипаттауды  дұрыс  жүргізуге  үйрету  мүмкін  емес.  Сондықтан  аттестациялық 

технологиялар  бір әдіспен  ғана,  тіпті  ол  жаңа  және  прогрессивті  көрінсе  де, 

жүргізілуі дұрыс емес. Олардың ақылмен құрылған синтезі керек, ол үшін әрбір 

мұғалім  бірқатар  технологияларды  меңгеріп,  керек  кезінде,  қойылған 

педагогикалық міндеттерге барабар, өз тәрбиеленушісін барынша анық байқап 

және дұрыс бағалау әдісін таңдап алуы қажет

 [8]. 

 

40 

Еліміздегі

 

жаңа  мазмұнды  мектептердің

 

іс

-

тәжірибесі

 

білім  жүйесіне 

жаңаша оқыту технологиясының

 

енгізіле бастауы, оқушының

 

іс

-

әрекетін

 

жан

-

жақты бағалаудың

 

жаңа жүйесін енгізуді қажет етіп отыр. Ол 

жүктеу/скачать 0,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: