Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет101/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

Д И А -Д И А
ц
Д .т.  тілдік  деңгейлерді  де 
қарастырып біріктіреді («бүгінгі 
морфология  дегеніміз  -   кешегі 
синтаксис».  Гивон).  Мыс.,  тема 
(топика)  көрсеткіш тері  етістік 
компоненттерімен  қатар  келсе, 
флексияға айналады.  Бұл жерде 
грам м атикал ы қ  хабар  ф лек- 
с и я н ы ң   д е с е м а н т и з а ц и я с ы  
(мағына жоғалту)  мен тұлғаның 
қа р а п а й ы м д а л у ы  
а рқы л ы  
берілуі  мүмкін.
Д.т. әр түрлі категорияларда 
әр  у а қ ы т т а ғы   ө з г е р іс т е р д і 
б ір ік т ір е д і.  К о м м у н и ка т и в т і 
бағыттағы  Д .т.-д а  тілдер  екіге 
бөлініп қарастырылады:  бірінші 
топта  -   тіл  ко м п о н е н тте р ін ің  
тәртібі  жағдайға  сәйкес  келеді 
(прагматикалы қ  әдіс);  екінш і- 
с ін д е   -   бұл  т ә р т іп   б е л гіл і 
синтаксистік ережелерге  бағы- 
нышты  болады  (си н та кси стік 
әдіс).  Синтаксистік  әдіс  әдеби 
тұлғалары жақсы дамыған тілге 
тән  болады.
Д.т.-да бір тілдің шеңберінде 
әр түрлі типологиялық хроноло- 
гиясы бар құбылыстар кездесуі 
мүмкін. Дт.-ның позигивті қырына, 
те к  өтке нд і  ғана  сараламай, 
болаш ақты   да  болжайтынын 
ж а тқы зуға   болады.  Егер  Д .т. 
үсынған тұжырымдар дәлелде- 
ніп  жатса,  онда  Х-тілдің  даму 
ф актілеріне  сүйе н іп,  У -тіл д ің 
болашақтағы  дамуын  болжауға 
болады.  Бірақ Д .т.-д а тіл   факті-


л е р ін щ   тол ы қ  эвол ю ц и я сы , 
жалпы  өзгерістердің  теориясы 
жасалып  болған  жоқ.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет