Салқынбай А., Абақан Е. с
жүктеу/скачать 13,56 Mb. Pdf көрінісі
|
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік
- Бұл бет үшін навигация:
- ТАБЫС СЕГТТІК
| т
ТАБУ (полинезия сөзі) - кей- бір сөздерді, есімдерді, сөйлем- дерді атауға тиым салу. Т. құбы- лысы тілдің магиялық қызметімен байланысты, яғни сөз арқылы қо р ш а ға н әл ем д і ө з ге р т у ге болады деген нанымнан туын- дайды. Т. барлық тілдерде бар. Ең көп тараған Т. адам есімімен байланысты: туыстардың атын айтуға тиым сапынған, сонымен қа та р құ д а й д ы ң , п а тш а н ы ң (и у д а и з м д е ) аты н а та у ға болмайды. Т. эвфемизм түсіні- гімен тығыз байланысты болады. Т ү р кі тіл ін д е гі табу с ө зд е р д і Ә.Ахметов зерттеді. ТАБЫС СЕГТТІК - етістікпен байланысып, сөйлем де үнемі тура толықтауыш болатын грам- матикалық септік. Түлғалары: - ды, -ді, -ты, -ті, -ны, -ні, -н. Сүрауы - кіі^ді? нені? Т.с. жалғауы бірде аш ы қ, бірде ж асы ры н түр д е қодцанылады. Сөйлеіоде тек тура толықтауыш болады да, сабақты етістікгермен ғана байланысады. Мыс.: «Кең даланы, таза самал- ды, орманды, суды, сағынатын ж ұ р т ы лғи бір м ұңды әндер салатын» (Ғ.Мүсірепов). ТАВТОЛОГИЯ (фек. tautologia, tauto - бірдей және logos - сөз) - т е к с т м а ғы н а с ы н қа й т а л а п , мағынасы бірдей артық сөздерді қолдана сөйлеу. Т. плеоназмға жақын түрса да, тілдік норма мен жүйеге кірмейді. Т. қо л д а н у-тіл сауатты лы ғы мен л о ги ка л ы қ ойлауды ң тө м е н гі д ә р е ж е д е екенін көрсетеді. Ғылыми және ресми стильде Т. сөйлемдерді қолдануға болмайды. жүктеу/скачать 13,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|