Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет311/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   307   308   309   310   311   312   313   314   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

ТОҒЫ -ТОЛЫ
п р и н ц и п те р ге  
н е гізд е л ге н  
жүйелер  де  көп.  Мұндай  жүйе- 
лерді  -   классохориялы қ  деп 
атайды.  Классохориялық  Т.  тіл- 
дердің  көптеген  ұқсастығы  мен 
ерекшеліктерін  тіркеумен  ғана 
шұғылданса,  типохориялық  Т.- 
тілдердің шектеулі ғана түрлерін 
есепке алып, тілдерді белгілі бір 
типке  жатқызады.  Осыған  орай 
XX ғ.  2-жартысында тілдің типі -  
семантикалық,  грамматикалық 
қа с и е тт е р д ің  
иерархиял ы қ 
кешені деген түсінік қалыптасады 
(В.Ярцева). Г.Климовтыңконтен- 
сивті  Т.-да  басты  белгі  ретінде 
с и н т а к с и с т ік   сипаттам алар 
алынған  (сөйлемдегі  субъект  -  
объект  қатынасы).  Фрагментар- 
лық Т.-да  тілді  белгілі  бір  топқа 
(класқа)  жатқызу  инвентарлық- 
типологиялық деректері негізіңде 
жасалады.  Тарихи  Т.-да  тілдік 
типтердің  эволюциялық  даму 
принциптері  зерттеледі.  Оның 
іш інде  диахронды қ  Т .-н а қты  
қүрылыстық  өзгерістердің  түрін 
анықтайды  (мыс.:  дифтонгтар- 
дың  қарапайым  дауыстыларға 
айналуы, тонжүйесінің акценттік 
жүйегеайналуыт.б.). Квантативті 
Т. -  абсолютты  сапалық  катего­
рия  орны на  с та ти с ти ка л ы қ 
көрсеткіштер (индекстер) қолда- 
нылады.  Бүл  индекстер әр түрлі 
тілдердегі  белгілі  бір  белгінің 
даму дәрежесін.көрсетеді.  XX  ғ. 
орта кезіңде Т. негізінде контрас- 
тивті лингвистика қалыптасқан.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   307   308   309   310   311   312   313   314   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет