Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет313/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   309   310   311   312   313   314   315   316   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

ТО ЛЫ М СЫ З  СӨЙЛЕМ   -
 
айтылатын  ойға  қатысты  мүше- 
лері  түгел  айтылмаған,  б ір а қ 
к о н т е к с т   арқы л ы   ол  ойды  
айқындауға  болатын  олқы  сөй- 
легдцер. Т.с. түрлаулы не тұрлау- 
сыз мүшелердің бірі не бірнешеуі 
түсіріліп  айтылуы  мүмкін.  Бірақ 
сол  түсірілген  мүшенің  қай  сөз 
екенін  алдыңғы  сөйлемдерден 
белгілі болады. Т.с. сейлеу тіліне, 
диалогқа  тән:  -   Кім  айтты?  — 
Қарыңдасым. — Нешедесің?— Он 
бестемін.
ТОПОНИМИКА 
(грек,  topos -  
орын  және  onyma  -  есім,  атау) -
ге о гр а ф и я л ы қ 
а та ул а р д ы ң  
(т о п о н и м д е р д ің ) 
қы з м е т ін , 
м аңы зы  
мен 
ш ы ғу 
т е гін , 
қүрылысы  мен  тарау  шеңберін, 
б е л гіл і  у а қы тта   дам уы   мен 
өзгеруін  зерттеумен  айналыса- 
тын ономастиканың бөлігі.  Белгілі
бір  жердегі  топонимдер  жиын- 
тығы  сол  жердің  топонимиясы 
деп  ы аталады.  О бъектілердің 
сипатына  байланысты  топони- 
м и я л а р д ы ң   н е г із г і  т ү р л е р і 
мынадай: ойконимия (грек,  oikos
-   үй)  -   елді-мекендердің  атауы; 
гидронимия (грек.  h y d o r-c y )-c y  
объектілерінің  атауы,  космони- 
мия  -   аспан  денелерінің  атау- 
лары.  Топонимияның екі деңгейі 
болады:  1)  макротопонимия -  ірі 
табиғи не жасанды объекгілердің 
және  саяси  -   әкімшілік  бірлес- 
тіктердің  атаулары;  2)  микрото­
понимия  -   кіш і  географ иялы қ 
объектілердің  ж ергіл ікті  ланд­
шафты  (орман,  дала,  сай  жэне 
т.б.)  атаулары.
ТӨЛ  СӨЗ 
-   басқа  біреудің 
айтылған немесе айтылуға тиісті 
сөзінің  экспрессивтік -  эмоция- 
лық,  интонациялық  жэне  грам- 
матикалық  қүрылымы  жағынан 
ешбір өзгеріссіз жеткізілген түрі. 
Т.с.  айтылу  мақсаты,  эм оцио- 
нальдығы түрғысынан, сөйлемнің 
түрлаулы,  түрлаусыз  мүш еле- 
р ін ің  
қа ты н а с у ы н а  
қ а р а й , 
қүры л ы м ы на  қа р а й   әр  тү р л і 
болып келеді. Т.с. бірнеше түрде 
келеді:  1) Диалог -  екі не бірнеше 
адамның  сүрақ-жауап  ретіндегі 
с ө й л е с іп ,  тіл   қа ты с у ы ;  2) 
Дәйексөз -  басқа біреудің айтқан
п ікір ін е н   еш  ө з гё р іс с із   үзінд і 
келтіру.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   309   310   311   312   313   314   315   316   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет