Салқынбай А., Абақан Е. с
жүктеу/скачать 13,56 Mb. Pdf көрінісі
|
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік
- Бұл бет үшін навигация:
- ДАТИВ - барыс селтігі. ДАУЫССЫЗ ДЫБЫСТАР
| ДАТ-ДАУ
т і л . А у ға н с та н н ы ң ә д е б и тілдерінің бірі. Сөйлеуш ілер саны 5 млн. жуы қ. Д. парсы және тәжік тілдөріне өте жақын, ө й т к е н і о л а р д ы ң б ә р і де классикалық тәжік-парсы әде- би тілінен таралған. Рудаки, Фердоуси, Сағди, Хафиз, Омар Хайям, Ж әми ш ы ғарм алары классикалық Д. тілінде жазыл- ған. ДАТИВ - барыс селтігі. ДАУЫССЫЗ ДЫБЫСТАР - қасиеттері жағынан дауысты д ы б ы с та р ға қ а р а м а -қ а р с ы болаты н д ы б ы ста р тоб ы . Дауыссыздардың артикуляция- л ы к қа с и е т т е р і: ды бы сталу арнасы нд а м ін д е т т і тү р д е к е д е р гі болу; а к у с т и к а л ы қ тұрғадан келгенде дауыссыздар- дың пайда болуында ызыңның рөлі ж оғары болу. Дауы сты д ы б ы ста р ға қа р а ға н д а Д .д . саны көп. Олардың жүйеленуі де әлдеқайда күрделі болады. Сондықтан Д .д .-д ы сипаттап мінездеме беру және топтастыру акусгикалық жақтан да, артикуля- циялы қ ж а қта н да кө п те ге н жайларды есепке алуды қажет етеді. Д .д. үннің (дауыстың) қатысуымен немесе қаты су- ынсыз жасалады. Осыған байла нысты олар үш топқа бөлінеді: қатаң, үнді және үяң дауыссыз- дар. Қатаң Д.д. дауыстың қаты- сынсыз жасалады. Қазақ тілінде - к, қ, т, п, с , ш және т.б. дауыс шымылдығы қысылмаған кезде және үннің қатысы болмаса жа салады. Ал уяң дыбыстар дауыс шымылдығы үн ш ы ғарарлы қ қалыпта болғанда жасалады (ғ, жүктеу/скачать 13,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|