Тақырып: Нөлдермен аяқталатын көптаңбалы сандарды жазбаша бөлу/ Ерте замандағы тарих пен мәдениет

-белгісізді екі айырма бойынша табуға берілген есептерді шығара алады.

-белгісізді екі айырма бойынша табуға берілген есептерді шығара отырып талқылайды және өздігінен есептер құрастыра алады.

-белгісізді екі айырма бойынша табуға берілген есептердің шешу алгоритмін түсіндіре алады.

Белгісізді екі айырма бойынша табуға берілген есептер.

Бұл тапсырмаларда қандай үш өлшемді шамалар бар?

Бір шаманың екі түрлі мағынасын атап көрсетіңіз.

Шаманың мәнін табу үшін берілген екі шаманың айырмашылығын білу керек.

1-тапсырма. Өз өлкеңде орналасқан қандай кәсіпорындарды білесің? Олар не өндіреді? Қай елдімекенде қандай кәсіпорындар бар екенін білу үшін шамалардың мәндерін сәйкестендір.

Балалар бүгінгі сабақтың мақсатын қояды. Мұғалім толықтырады.

Электрондық жиынтық.

1) Қанша шалбар артық тігілді?

2) 1 киімге қанша метр мата жұмсалған?

3) Барлық шалбарға қанша метр мата жұмсалған?

4) Барлық кофтаға қанша метр мата жұмсалған?

8 – 5 = 3 (дана) – артық тігілген шалбар саны

6 м : 3 = 2 (м) – бір шалбарға жұмсалған мата.

8 ∙ 2 = 16 (м) – барлық шалбарға жұмсалған мата.

5 ∙ 2 = 10 (м) – барлық кофтаға жұмсалған мата.

Белгісізді екі айырма бойынша табуға берілген есептер өзара байланысты үш шаманы қамтиды. Мұндай есептің шартында бір шаманың екі мәнінің айырмасы берілген. Ізделінді шаманы табу үшін берілген екі шаманың айырмасын табу керек.

Оқушыларға 3– 4-тапсырмалар өткен тақырыпты бекіту үшін ұсынылады.

3-тапсырма

Түркістан облысында мақта-мата комбинаты бар.

Онда жібек, мақта, тоқыма және басқа да

маталар шығарылады.

Есепті шығар.

Бірдей бағада 3 метр жібек және 5 метр тоқыма мата

сатып алынды. Жібек матаға қарағанда тоқыма матаға 1200 теңге артық төленген болса, жібек және тоқыма маталарға жеке-жеке қанша теңге төленген?

	Бағасы	Саны	Құны
Жібек	бірдей	3м	?
Тоқыма		5м	? 1 200 тг артық

1) 5 – 3 = 2 (м) – артық мата

2) 1 200 : 2 = 600 (тг) – 1 м матаның бағасы

3) 600 · 3 = 1 800 (тг) – жібек матаға төленді

4) 600 · 5 = 3 000 (тг) – тоқыма матаға төленді

(Т) 4-тапсырма

Кесте бойынша есеп құрастыр және оны шығар. Оқушылар есептің шартын құрып жаттығады. Бұл тапсырманы көптеген оқушылар орындай алады.

дәптер, презентация

2) 8 :2 = 4 (м) – әр бөлменің ені.

3) 5 · 4 = 20(м²) – жатын бөлменің ауданы

4) 7 · 4 = 28(м²) – жатын бөлменің ауданы.

Жауабы: 20 м² және 28 м².

Дәптерде орындалатын өзіндік жұмыс.

Тексеру эталоны.

1) 5 – 3 = 2 (м.) – кем жіберілген мәшине саны.

2) 40 : 2 = 20 (ц) – бір мәшинедегі ұнның салмағы

3) 20 ∙ 3 = 60 (ц) – бірінші дүкенге

4) 20 ∙ 5 =100 (ц) – екінші дүкенге

Шешуі: 40 : 2 ∙ 3 = 60 40 : 2 ∙ 5 = 100

Жауабы: 60 ц бірінші дүкенге, 100 ц екінші дүкенге.

Оқушылар критерийлерді анықтайды.

Белгісіз екі теңдікті табуға берілген есептер шығару және талқылау.

Дескриптор

Мен:

• 
  белгісіз екі теңдікке байланысты есептің алгоритмін құрастыра аламын;
  
• 
  амалдар бойынша шешуін жаза аламын;
  
• 
  есеп бойынша өрнек жаза аламын;
  
• 
  жауабын жаза аламын;
  

№6 тапсырма күнделікті өмірмен байланысты. Дүкеннен қай затты сатып алу тиімді екенін қалай анықтауға болады? Оқушылар салыстыру арқылы таңдауы керек.

100 г –50 тг, ал 50 г – 40 тг тұрады.

Мұны былай талқылаймыз:

2,6,0,3 сандарымен екі таңбалы және үш таңбалы сандар құру.

Сандарды жазуда бірдей цифрлар қолдануға болмайды.

Ондықтарының саны 3-тен артық немесе 3-ке тең. Бұл –комбинаторлық тапсырма.

Оқушылар ереже бойынша нұсқаларды таңдай бастайды. Мақсат – ретімен таңдап алу әдісі үшінші тоқсанда қарастырылады, бірақ оқушылар қазірден дұрыс таңдауға талпынып көреді.

Екі таңбалы сандар 6 немесе 3 цифрынан басталуы мүмкін, сонда: 60, 62, 63, 30, 32, 36.

Үш таңбалы сандар құрастырылған екі таңбалы сандар негізінде құрылады. Құрылған екі таңбалы сандарға жүздіктер санын (олар 2, 6, 3 болуы мүмкін) цифрлар қайталанбайтындай етіп қосамыз:

60, 62, 63, 30, 32, 36

260, 362, 263, 630, 320, 236.

Әр нәтиже алынған кезде екі жағдай тексеріледі: ондықта қандай цифр және цифрлар қайталанбай ма?

Оқулық