Тарихты оќыту єдістемесі пєнінен ж±мыс баѓдарламасы
Тарихты оқытуда фактілердің ролі
жүктеу/скачать 2,08 Mb.
|
tarih oket odistem umkd
| 2. Тарихты оқытуда фактілердің ролі. Тарихи білім берудің ең басты элементі - ол білім. Білім адамзаттың әлеуметтік тәжірбиесін жинақтаған тарих саласындағы мәлімет, танымдардан құралады. Білім қоғамның дамуы туралы ғылыми түсінік қалыптастырады, тарихи шындық және адамзаттың оған қол жеткізу жолдары туралы дүниетанымды негіздейді. Тарихи білімнің құрылымы тарих ғылымының өзін танудан басталады. Оқу мазмұны мыналар: ғылымның мазмұны, тарихи материалмен теориялық және әдістемелік (ғылыми танымның түрлері мен әдістері, құрылымының қағидалары туралы ғылым) негіздерімен жұмыс жасай алу. Оқу процесінде оқушылар дерек, құбылыс,оқиға, процес сияқты санаттарды қолдану арқылы тарихи білім элементтерін игереді. Тарихта дерек нақты жағдайдың, тарихи шындықтың фрагменті ретінде қарастырылады. Мысалы, 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы ұлт- азатық қозғалыстың жеке дерегі. Тарихты тану процесінде деректің маңызы зор, ол тарихи байланыстарды айқындау, салыстыру және жинақтауда аса қажет. Деректерді жинақтау және жүйелеу – тарихи танымның құралы. Нақты деректермен тарихи материалды баяндауда бейнелікке қол жеткіземіз.
Деректерді маңыздылығына қарай негізгі және қосалқы деп бөлуге болады. Мысалы, Ұлы Отан соғысы - негізгі, Курск шайқасы - қосалқы дерек. Сабақта деректі қолдану үшін оның ғылыми дәлдігін, нақтылығын, бейнелігін, эмоциялығын айқындап алған жөн. Орта сынып буындарында дерек бейнелі, эмоциялы болса, жоғары сыныптарды ол құжатқа сүйенген, дәлелді болуы тиіс. Тарихты оқытуда дерек пен жинақтаудың арақатынасының жігін білген жөн. Бір-бірімен байланысы жоқ, жинақталмаған тарихи деректер басым болса, ол сабақ деректер жинағына, ал нақты дерекке сүйенбей жинақтау мен қорытынды пікірлерді негізге алған сабақ социологияға айналып кетеді. Тарихты танудың өзі процеске жатады. Ол деректерді игеруден басталады. К.Д.Ушинский «адам санасы біртіндеп көбейту, екіншіден оны өңдеу арқылы байиды. Деректік білім неғұрлым парасатты болған сайын, ол шикі материал неғұрлым жақсы өңделген сайын адам дами түседі, күшейе түседі»,- деді. Тарихи терминдермен жұмыс жасаудың оқыту процесіндегі маңызы ерекше. Оқушылардың тарихи білімдерінің деңгейі өз білгенін қаншалықты нақты әрә дәл айтып бере алуынан байқалады. Бұл жағдайда тарихи ұғымдар мен заңдылықтарды өз атымен атау- ойдың жүйелілігін, білімнің нақтылығын көрсетеді. Тарих пәнінің мұғалімі оқушыларға тарихи білім беруде ұйымдастыратын педагогикалық шаралары мен қолданатын әдістемелік тәсілдерінде терминдермен жұмыс жасауға баса мән беру тиіс. Бұл бағыттағы жұмыстардың бір түрі- оқушыларға тарихи терминдер сөздігін жасату. Күнделікті сабақ барысында және сабақтан тыс шараларда жүргізілетін бұл жұмыс оқушылардың тарихи білімдерін нығайтуға көп ықпал жасайды. жүктеу/скачать 2,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|