Тјжірибелік сабаќЌА
жүктеу/скачать 3,14 Mb.
|
Практ Стом каз 22
- Бұл бет үшін навигация:
- 8. Бақылау
- 8 Сабақ. 1. Тақырыбы: Фотоэлектрлік түрлендіргіштер. 2. Мақсаты
- 4. Тақырыптың негізгі сұрақтары
- 5. Оқыту және оқыту әдістері
| 6. Бағалау әдістері: ауызша сұрау
7. Әдебиеттер: 1. Байзак Y.А., Құдабаев Қ.Ж. Медициналык биофизика мен медтехникалар бойынша лабораториялык практикум: оқу құралы/-Алматы: Эверо, 2015. - 304 бет. 2. Көшенов Б. Медициналык биофизикадан зертханалык жумыстар: оку-әдістемелік құрал.-2 бас, өңделіп, толықтырылған.- Алматы: Эверо, 2013 3. Қ.Ж. Құдабаев ж.б. Медициналық биофизика: оқу құралы. - ОҚМФА оқу-әдіст. кеңесі шешімімен басып шығаруға ұсынды. - Алматы: Эверо, 2014. - 192 бет. 4. Қалиева Ж.А. Чудиновских В.Р. Медициналық биофизика пәніне арналған тестілік тапсырмалар: оқу құралы; Астана мед. ун-ті АҚ. - Қарағанды: ЖК "Ақнұр", 2013. - 198 бет. 5. Кусаинова К.Т. Медициналық биофизика: оқу құралы. - Алматы: АҚНҰР, 2016.-238 б. 6. Көшенов Б. Медициналық биофизика: оқулық; ҚР денсаулық сақтау министрлігі; ҚММА оқу-әдістемелік секциясы; ҚМУ. - 2-ші басылым. - Алматы: Қарасай, 2008. - 224 б. 8. Бақылау: Электрлiк диполь, электр өрiсi дегеніміз не? Эйнтховен теориясының физикалық негiзi неде? Электрокардиограф қалай жұмыс iстейді? Вектор-кардиограмма дегенімiз не ? № 8 Сабақ. 1. Тақырыбы: Фотоэлектрлік түрлендіргіштер. 2. Мақсаты: жарықтың жұтылу құбылысын зерттеу. 3. Оқыту міндеттері: оптикалық тығыздықтың ерітінділердің концентрациясына тәуелділігін анықтау және калибрлеу графигін құру. 4. Тақырыптың негізгі сұрақтары: 1. Жарықтың жұтылуы дегеніміз не? 2. Бугер-Ламберт заңы. 3. Өткiзу және жұтылу коэффициентi дегеніміз не? 4. Ертiндiнiң оптикалық тығыздығы деп, нені айтамыз. 5. Жұтылу көрсеткiшiнiң толқын ұзындығы мен дене күйiне байланыстылығы. 5. Оқыту және оқыту әдістері: тәжірибелік, шағын топтармен жұмыс. Соңғы онжылдықта жарық жұтуға негізделген талдау әдістері кеңінен қолданылады, оларға спектрофотометрия және фотоэлектроколориметрия жатады. Абсорбциялық талдау кезінде заттың физикалық қасиеттерінің бірі, оның электромагниттік сәулеленуді іріктеп сіңіру қабілеті қолданылады. Фотоколориметрияда жарық жұтатын қосылыстардың құрылысын зерттеу, сәйкестендіру және сандық талдау үшін монохроматикалық сәулеленуді алдын ала Бөлмей көрінетін жарықтың жұтылуын өлшеуді жүргізеді. Аспаптар белгілі спектрлік жолақтарды бөлетін Жарық сүзгілермен жабдықталған. Фотоколориметриялық әдістер орындау қарапайымдылығымен, зерттелетін зат пен Реактивтердің аз шығынымен, объективті өлшеулерді жүргізу мүмкіндігімен ерекшеленеді, бұл талдаудың дәлдігін едәуір арттырады. Фотоколориметриялық әдістің кемшіліктеріне кең спектралды жолақтармен жұмыс істеу қажеттілігі жатады. Бұл кемшіліктерді жою үшін жарық сүзгілерін монохроматормен ауыстыру қажет, оның көмегімен спектрдің едәуір тар аймақтарын бөлуге болады. Жарық толқыны басқа зат арқылы өткенде сол затты құрайтын атомдарды, электрондарды ерiксiз тербелiске түсiредi. Оған жарық толқынының бiраз энергиясы жұмсалады да, соның әсерiнен жарық толқынының интенсивтiлiгi төмендейдi. О сы үдеріспен қатар жарық толқынының энергиясы басқа түрлерге де жұмсалады. Мысалы, атомдар мен молекулалардың жылулық әсерiне, атомдардың қозуына, оларды иондауға жарық толқынының энергиясы жұмсалады. Жарық толқыны энергиясының заттың iшкi энергиясына және де басқа түрiне айналып кетуiн жарықтың жұтылуы деп атайды. Қалыңдығы өте аз (dx) заттан өткен жарықтың интенсивтiлiгiнiң азаюы (dj), осы қалыңдыққа және жарықтың интенсивтiлiгiне (J) тура пропорционал (1-сурет) болады, яғни: dJ=-k×J×dх (1), мұндағы k - жұтылудың натурал көрсеткiшi, ол заттың табиғаты мен жарық толқынның ұзындығына байланысты болады. Ал ”минус” таңба жарық интенсивтiлiгiнiң азайатындығын көрсетедi, яғни dJ<0. Қалыңдығы d-ға тең заттан өткен жарықтың жұтылу заңдылығын табу үшiн, (1)-өрнектi интегралдасақ, онда келесi өрнек шығады: Jd =J0e-kd (2) Бұл жарықтың жұтылуына арналған Бугер-Ламберт заңы. Мұндағы Jd - заттан өткен жарықтың интенсивтiлiгi, J0 - зат бетiне түскен жарықтың интенсивтiлiгi. Егер d=1/k болса, онда Jd=J0/d=J0/2,72 болады, яғни зат қалыңдығы жұтылу коэффициентiнiң натурал көрсеткiшiнiң керi шамасына тең болған жағдайда, зат қабатынан өткен жарық интенсивтiлiгi 2,72 есе кемидi. Олай болса жұтылу коэффициентiнiң натурал көрсеткiшi деп, жарық интенсивтiлiгiн 2,72 есе азайтатын зат қабатының қалыңдығына керi шаманы айтады. Әр түрлi ерiтiндiлерден өткен жарықтың жұтылу құбылысын зерттеу дәрiгерлер, фармацевтер, биологтар үшiн маңызы зор. Ертiндiлерде жарықтың жұтылу құбылысы ерiтiлген зат молекулаларының концентрациясына (C) тiкелей байланысты. А. Бер түрлi ерiтiндiлердегi жарықтың жұтылуын зерттей келiп олардың жұтылу коэффициентi k = d×C тең екендiгiн анықтады. Олай болса ерiтiндiлер үшiн жарықтың жұтылуы мына түрде жазылады: Оны Бугер-Ламберт-Бер заңы деп атайды. Жарықтың жұтылуы құбылысын сипаттау үшiн өткiзу коэффициентi t=Id/I0 және оптикалық тығыздық D=lg(1/t) деген шамалар қолданылады. Өткiзу коээфициентi деп заттан немесе ерiтiндiден өткен жарық ағынының осы заттың немесе ерiтiндiнiң бетiне түскен жарық ағынына қатынасын айтады. Оптикалық тығыздық деп Д=lg(1/t)=lg(I0/Id)= d C шамасын айтады. жүктеу/скачать 3,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|