Тјжірибелік сабаќтыѕ таќырыптары


Жылуды орташа талап ететіндер



Pdf көрінісі
бет17/44
Дата17.11.2023
өлшемі1,31 Mb.
#191660
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   44
Байланысты:
orman biologiyasy met ukaz utebaeva b h

Жылуды орташа талап ететіндер
– кәдімгі емен (Quercus robur -дуб 
черешатый), граб (Caprinus), үйеңкі (Acer - клен), ильм (Ulmus), қараағаш 
(Ulmus - вяз), жөке ағаш (Tilia - липа), Амур бархаты (Phellodendron 
amurense - Бархат Амурский), шамшат (Fagus - бук), жабысқақ қандыағаш 
(Alnus glutinosa - ольха черная); 
Жылуды аз талап ететіндер
– көктерек (Populus tremula - осина), қайың 
(Betula - береза), қарағай (Pinus - сосна), Сібір кедрі(кедр сибирский),
балқарағай (Larix - лиственница), шырша (Picea - ель), бальзам терек 
(Populus balsamifera - тополь бальзамический), самырсын (Abies - пихта), 
қандыағаш (Alnus incana - ольха серая). 
Өсімдіктер төмен және жоғары температуралармен жарақаттанады.
Төмен температура жағдайында өсімдіктерде суықтан жарықтар пайда
болады, қылқандар және жапырақтар, осы жылғы өркендер жарақаттанады.
Жоғары температура да орманға зиянын тигізеді. Олардың әсері әсіресе 
ылғал жеткіліксіз жағдайда күштірек болады. Өсімдіксіз құрғақ құм 
топырақтар беті күн түскенде температурасы 620 
С-қа дейін көтеріледі. Мұндай температурада ағаштың қабығы күйіп,
тамыр мойны жарақаттанады, әдетте күйіктен қабығы жұқа (көлеңкеге төзгіш) 
породалар (шамшат, граб, шырша, самырсын және т.б.) зиян көреді. 
Мұндай жағдай орманның шетінде, ағаштарды сиреткен учаскелерде 
болады.Ормандағы температура режимі бірдей емес, ол фитоценоздардың тік 
және көлденең құрамы ерекшеліктеріне байланысты. 
Жаз айларында ашық жермен салыстырғанда орманда ауаның 
температурасы төмен, ал қыста жоғары. Жазғы айырмашылығы 1,50С, ал 
қыста 0,50С жетеді. Сонымен орман жазда салқындататын, ал қыста 
жылытатын әсер етеді. Бірақ та ауаның орташа жылдық температурасы 
ашық жермен салыстырғанда орманда шамамен 10С-қа төмен. 
 
Тапсырма: 


25 
Фенологиялық бақылаулардың негізінде, жылуды өте сүйгіштен бастап, 
ағаш тұқымдастарынан жылу сүйгіш дәрежесіне қарай қатар түзіңіз 6- кесте 
бойынша. 
 
Кесте 6- Негізгі орман түзуші сүректі тұқымдастардың фенофазаларының 
басталу мерзімдері ( Н.Е.Булыгин бойынша) 
Сүректі тұқымдастар 
Бүршік сіңуі 
Жапырақтард
ың шығуы
Жапырақтарды
ң түсуі
Орта
ңғы 
оры
н
мерзім 
орын 
мерзім 
оры
н
мерзім 
орын 
Қотыр қайың


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   44




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет