Семинар сабақ № 3
Тақырыбы: су омыртқасыздары
Сабақ жоспары:
Су омыртқасыздардың экологиялық маңызды түрлерінің топтары – ас және қорек ақуызының, медициналық және өндірістік шикізат көзі, оларды қолдану.
Қазақстан Қызыл Кітабындағы омыртқасыздар.
Еуроазия континентінің орталық бөлігін алып жатқан Қазақстан фаунасы бай. Тек омырқалы жануарлардың 837 түрі бары белгілі, одан басқа омыртқасыздардың – жәндіктер, өрмекшітиптестер, моллюсктер, гельминттер және қарапайымдардың ондаған мың түрі бар.
Бұл құбылысты 1978 жылы Қазақстан Республикасы Үкіметімен бекітілген Қазақстанның Қызыл кітабында жақсы көрсетілген. 1978 жылдың 1 қаңтарына берілген мәліметтер бойынша бұл кітапқа омыртқалы жануарлардың 125 түрі (шамамен 15 %) және омыртқасыздардың 96 түрі (оның 85 түрін жәндіктер құрайды) енгізілген. (Қызыл кітапқа 1978 жылы сирек және жойылу алдында тұрған жануарлардың 87 түрі тіркелген). Соның ішінде «жойылу алдындағы» категорияға сүтқоректілердің 10 түрі мен құстардың 15 түрі жатқызылған. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 ж. 19 маусымдағы № 573 «Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілетін омыртқасыз жануарлар түрлерінің Тізімін бекіту туралы» Қаулысы негізінде осы кітаптың 2 бөлімі «Омыртқасыз жануарлар» дайындалған, оған сирек және асажойылу алдындағы 96 түрі енгізілген.
Омыртқасыздардың ең қауіпті жағдайға ұшырағандары – коллекция жинаушыларға тасымалданатын көбелектердің (Lepidortera) және қоңыздардың (Coleoptera) комерциялық түрлері. Қорғауға жататын омыртқасыздардың 96 түрінен қауіпті жағдайдағысы – 11, оладың саны өте төмен және жойылу шегінде тұр. Қауіпті түрінің (40) саны көп, біра ареалдары үзілген.
Омыртқасыз жануарлар әлеміндегі жағымсыз өзгерістер жәндіктердің 96 түрі, шаянтәрізділердің – 1, моллюсктердің – 6 және 2-инелі құрт кіретін Қазақстанның Қызыл кітабында өз бейнесін тапты. Бұл қауіп төніп тұрған түрлерінің барлығы емес екенін атап кету керек.
Достарыңызбен бөлісу: |