«Этнопедагогика» ОҚУ-Әдістемелік кешені

«Этнопедагогика»

БАРЛЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МАМАНДЫҚТАРҒА АРНАЛҒАН

Құрастырған: ____________Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті. «Педагогика» кафедрасының оқытушылары: Мұхметова Р.Ж., Карипбаева Ш.Т.

«25» тамыз 2013 ж.
2. Талқыланды

2.1. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің

«Педагогика» кафедрасы отырысында қарастырылды.

Хаттама № 1 «03» қыркүйек 2013 ж.

Хаттама № 1 «05» қыркүйек 2013 ж.

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі отырысында баспаға жіберуге ұсынылды және мақұлданды.

Хаттама № 1 «18» қыркүйек 2013 ж.
ОӘК төрағасы _______________ Искакова Г.К.

М А З М Ұ Н Ы :

1.Қолдану аясы

2.Нормативтік сілтемелер

3.Жалпы ережелер

4. Оқу пәнінің мазмұны (модульдің)

5.Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары

6.Пәннің оқу-әдістемелік картасы

7.Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы

8.Әдебиеттер

1. ҚОЛДАНУ АЯСЫ:

«Этнопедагогика» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешені университеттің барлық мамандықтардың 1-2-3 курстың оқу топтарына арналған. Оқу-әдістемелік кешенде қоғам өміріндегі күрделі құбылыстар мен процестерді, оларды этнопедагогикалық теориялар арқылы түсіндірудің бағдарламалары мен әдіс-тәсілдері, этникалық маңызды мәселелерді түсіну мен шеше білудің жолдары сынды т.б. маңызды мәліметтері қамтылған. Оқыту үрдісінде студенттерді курс мазмұнымен, оның өзектілігі және қажеттілегімен, курс саясатымен студенттерді таныстырады. Пәннің оқу-әдістемелік кешені студенттердің пәнді танудағы басшылыққа алатын оқу көмекші құралы ретінде пайдалануға құрастырылды.

Этнопедагогика пәнінен осы оқу бағдарламасы пәннен типтік бағдарламаға сәйкес жасалған және оқу үрдісін ұйымдастыруда мына құжаттар негізінде негіз болады:

- Барлық мамандығының жалпы білім беретін стандарты ҚР, Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің өзгерістер мен толықтырулар енгізілген 13.02.2012 жылғы білім заңы,

-СТУ 042-ГУ-4-2013 университетінің «Пәннің оқу - әдістемелік кешендерін жасау мен безендіруге жалпы талаптар» стандарты.

- ДП-042-1.01.-2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешендерінің құрылымы және мазмұны» құжаттық процедурасы.

3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР:

3.1 Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы

Этнопедагогика пәні қазіргі уақытта барлық мамандықтарға міндетті өткізілетін пән. Себебі этнопедагогика пәні адамзат мәдениетінің ерекше саласы ретінде қоғамдағы әлеуметік - мәдени тұтастықты жасап, бүкіл адамзаттың ақыл-ойын жинақтаушы ғылым.

Этнопедагогика пәнін оқыту арқылы Қазақстан Республикасын мекендеген әрбір этностың дамуын ынталандыру, жалпы мәдени құндылықтарды меңгеру, этникалық мәдениетті өзара шығармашылықпен байыту бағытында студенттердің педагогикалық дүниетанымын, педагогикалық мәдениетін және жалпы кәсіби құзыреттеліктерін қалыптастыру.

3.2 Пәнді оқыту мақсаты.

Бұл курстын мақсаты болашақ мұғалімдерді жан-жақты педагогикалық білімге сәйкес халықтық педагогикалық дәстүрлерді сақтау, қайта жаңғырту, нығайту, жұмысына теориялық дайындау, алған білімді тәжірибеде қолдану дағдысын қалыптастыру.

• 
  студенттер санасында қазіргі заманғы этнопедагогикалық білімін қалыптастыру,
  
• 
  болашақ мамандардың этнопедагогикалық ой-өрісін дамыту,
  
• 
  қоғамдағы этникалық мәселелер мәнін дұрыс түсінуге және дұрыс шешудің жолдарын таба білуге дағдыландыру.
  

а) білімдерді меңгеруге:

- этнопедагогиканың базалық ұғымдары, Қазақстан Республикасы этностарының мәдениеті мен салт-дәстүрлері туралы;

- көпұлтты ортадағы педагогикалық іс-әрекет ерекшеліктері туралы;

- білім беру мекемелерінің тәрбиелік іс-әрекеттері тәжірибесіне ҚР этностары этнопедагогикасының негізгі жолдарын, әдістерін, формалары мен құралдарын енгізу материалдарын түсіну туралы;

- ҚР этностары мен әлем халықтары этнопедагогикасының мәселелерін зерттеу негіздері туралы;

б) біліктіліктерді игеруге:

- этнопедагогика бойынша әлеуметтік әдебиеттерді талдау барысында өздігінен білім алу;

- әр түрлі халықтардың этнопедагогикалық жүйесін теңестіре-салыстырмалы талдау;

- этнопедагогика мәселелері саласындағы ғылыми-ізденіс, шығармашылық жұмыстары;

- этнопедагогика материалдарын оқу-тәрбие үрдісіне енгізу.

3.5 Пәннің пререквизиті:

Жалпы білім беретін мектептерің бағдарламасындағы гуманитарлық пәндер бойынша білім.

Этнопедагогика курсын оқыту негізінде білім мен дағдысын қалыптастыра отырып педагогика тарихы, тәрбие жұмысының әдістемесі, әлеуметтік педагогика және басқада педагогикалық циклдардағы пәндерді меңгеру.

1. 
   Қазақ ауыз әдебиетінің этонпедагогикалық мәні.
   
2. 
   Қазақ салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарының тәрбиелік мәні.
   
3. 
   Қазақстандағы этнопедагогикалық ойлардың даму тарихы.
   
4. 
   ХХ – ғасырдағы этнопедагогикалық ойлардың дамып, қалыптасуы.
   
5. 
   Ұлттық тәрбиені сахна арқылы іске асыру жолдары.
   
6. 
   Қазақ халқының тілашар дәстүрі, оның мектептегі және отбасындағы тәрбие ісіне пайдаланудың әдістемелері.
   
7. 
   Шешендер. Шешендік дік сөздер. Олардың этнопедагогикалық мәні.
   
8. 
   Қазақ халқының әдептілік дәстүрлерінің тәрбиелік мәні, оларды өзара пайдалану жолдары.
   
9. 
   Қорқыт ата шығармаларының тәрбиелік мәні.
   
10. 
    Құлқожа Ахмет Яссауидың өсиет-өнегелері.
    
11. 
    Әлемнің Екінші ұстазы әл-Фарабидің этнопедагогикалық еңбектері.
    
12. 
    Жүсіп Баласағұнидың этнопедагогикалық ойлары.
    
13. 
    Ыбырай Алтынсарин – қазақтың тұңғыш педагогы.
    
14. 
    Ахмет Байтұрсыновтың этнопедагогикалық еңбектері.
    
15. 
    Мағжан Жұмабаевтың педагогикалық еңбектері.
    
16. 
    Жүсіпбек Аймауытовтың этнопедагогикалық еңбектері.
    
17. 
    Абай шығармаларының этнопедагогикалық мәні.
    
18. 
    Ғұлама жазушы Мұхтар Әуезоатың этнопедагогикалық еңбектері.
    
19. 
    Ұлы тәрбиеші Мұхаммед Хайдар Дулатидың тәлімдік ойлары.
    
20. 
    Халел Досмұхамедов, Нәзира Құлжанова, Төлеген Тәжібаев және соңғы педагогтардың этнопедагогикалық еңбектері.
    
21. 
    Ахмет Байтұрсынов,Міржақып Дулатов,Мағжан Жұмабаев,Жүсіпбек Аймауытовтың этнопедагогикалық еңбектері.
    
22. 
    Қазақ ауыз әдебиетінің этнопедагогикалық мәні.
    
23. 
    Қазақ салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарының тәрбиелік мәні.
    
24. 
    Қазақстандағы этнопедагогикалық ойлардың даму тарихы.
    
25. 
    ХХ – ғасырдағы этнопедагогикалық ойлардың дамып, қалыптасуы.
    
26. 
    Қазақ халқының тілашар дәстүрі, оның мектептегі және отбасындағы тәрбие ісіне пайдаланудың әдістемелері.
    
27. 
    Қазақ халқының әдептілік дәстүрлерінің тәрбиелік мәні, оларды өзара пайдалану жолдары.
    
28. 
    Қорқыт ата шығармаларының тәрбиелік мәні.
    
29. 
    Құлқожа Ахмет Яссауидың өсиет-өнегелері.
    
30. 
    Әлемнің Екінші ұстазы әл-Фарабидің этнопедагогикалық еңбектері.
    
31. 
    Жүсіп Баласағұнидың этнопедагогикалық ойлары.
    
32. 
    Ыбырай Алтынсарин – қазақтың тұңғыш педагогы.
    
33. 
    Ахмет Байтұрсыновтың этнопедагогикалық еңбектері.
    
34. 
    Мағжан Жұмабаевтың педагогикалық еңбектері.
    
35. 
    Жүсіпбек Аймауытовтың этнопедагогикалық еңбектері.
    
36. 
    Абай шығармаларының этнопедагогикалық мәні.
    
37. 
    Ғұлама жазушы Мұхтар Әуезовтың этнопедагогикалық еңбектері.
    
38. 
    Ұлы тәрбиеші Мұхаммед Хайдар Дулатидың тәлімдік ойлары.
    
39. 
    Халел Досмұхамедов, Нәзира Құлжанова, Төлеген Тәжібаев және соңғы педагогтардың этнопедагогикалық еңбектері.
    
40. 
    Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатов, Мағжан Жұмабаев, Жүсіпбек Аймауытовтың этнопедагогикалық еңбектері.
    

Кесте 4

Тақырып			Көрнекті құралдар, ТОҚ, плакаттар, мультимедиалық тақта	Өзіндік оқуға сұрақтар	Бақылау форма-сы
Лекциялық сабақ	Тәжірибелік сабақ	Лаб. сабақ
Этнопедагогиканың методологиялық негіздері.	Этнопедагогика пәні: пәннің мақсаттары мен міндеттері.		Тест, кесте	Этнопедагогика қандай ғылым салаласынан бөлінген? Қандай салалармен байланысты?	Ауызша сұрау
Этнопедагогика және оның қалыптасуы мен дамуының тарихы.	Этнопедагогиканың этникалық компоненті.		Викторина, реферат	Этностар мәдениетін зерттейтін қоғамдық ғылымдар және олардың өзара байланысы	Ауызша сұрау
Тұлға қалыптастырудағы халықтық педагогиканың негізгі факторлары.	Халықтық тәрбие құралдары және олардың факторлары.		Тест	Қазіргі тәрбие құралдары мен ертеректе қолданылған тәрбие құралдарына қандай салыстырмалы талдау жасауға болады?	Ауызша сұрау
Халық идеалындағы «жетілген тұлға» және оны тәрбиелеудің тәжірибесі.	Этнопедагогика бойынша зерттеулерді талдау.		Тест	Тұлға қалыптасуына әсер ететін халықтық педагогикалық факторларды ата.	Ауызша сұрау
Халық педагогикасындағы балалар мен жастарды өмірге тәрбиелеу.	Қазақ этнопедагогикасы.		Тест	Адам өміріндегі халықтың тәрбиенің алатын маңызды рөлін анықтаңыз	Ауызша сұрау
Ақыл-ойды дамыту халық қамқорлығының бастауы.	Этномәдениет – этнопедагогика негізі ретінде.		Тест	Этникалық мәдениет дегеніміз не?	Ауызша сұрау
Еңбек халық педагогикасының өзегі.	Еңбек халық педагогикасының өзегі		Тест	Халықтық еңбек дәстүрлері және олардың педагогикалық мәні қандай?	Ауызша сұрау
Халық ұғымындағы адамгершілік тәрбиесі.	Тұлға қалыптастырудағы халықтық педагогиканың негізгі факторлары.		Тест	Қазақстанның жалпы білім беретін мектептеріне этнопедагогиканы енгізудің қазіргі жағдайы қандай?	Ауызша сұрау
Әсемдік халықтың идеалы.			Мультимедиалық тақта	Эстетикалық тәрбиені ұлттық педагогикамен ұштастырып мәнін түсіндір	Ауызша сұрау
Мектептегі этнопедагогикалық жұмыстардың мазмұны.	Болашақ мұғалімдерді этнопедагогика бойынша даярлау.		Викторина, реферат	Этнопедагогика бойынша сыныптан тыс жұмысты ұйымдастырудың түрлерін атаңыз	Ауызша сұрау

7.Оқу - әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы

Кесте 5

Оқулық, оқу - әдістемелік құрал аты	Экземпляр саны	Студент саны	Қамтамасыз ету пайызы
1	2	3	4
З.Ә Әбілова,К.М.Қалиева. Этнопедагогика.А-1999ж	20
Б.Мұқанова, Р.Ильясова. Этнопедагогика. Оқу құралы. Астана. 2008ж.	30
Ә. Табылдиев.Халық тағылымы. А-1992	10
С.Ғаппасов.Ізгілік әліппесі А-1991	40
К.Б.Жарықбаев. Қазақтың тәлімдік ой-пікір антологиясы А-І994	5
Б.Адамбаев Шешендік сөздер А-1992	5
С.Қалиев. Қазақ этнопедагогикасының теориялык негіздері мен тарихы. А 1998	25
К.Б.Жарыкбаев,С.Қалиев Қазактың халық педагогикасының тарихы.А-І992	5
К.Ж.Қожахметов Халыктық педагогиканы зерттеудің кейбір ғылыми және теориялык мәселелері. А-1993	15

8. Әдебиеттер

1. О. Табылдиев. Қазақ этнопедагогикасы А-2001ж

2. С.Қалиев, Ж.Молдабеков, Б.Иманбекова. Этнопедагогика. Оқулық. Астана.2007ж.

З.Ә Әбілова,К.М.Қалиева. Этнопедагогика.А-1999ж

4.Б.Мұқанова, Р.Ильясова. Этнопедагогика. Оқу құралы. Астана. 2008ж.

5.Ә. Табылдиев.Халық тағылымы. А-1992

6.С.Ғаппасов.Ізгілік әліппесі А-1991

7.К.Б.Жарықбаев. Қазақтың тәлімдік ой-пікір антологиясы А-І994

8.Б.Адамбаев Шешендік сөздер А-1992

9.С.Қалиев Қазақ этнопедагогикасының теориялык негіздері мен тарихы. А 1998

10.К.Б.Жарыкбаев,С.Қалиев Қазактың халық педагогикасының тарихы.А-І992

11.К.Ж.Қожахметов Халыктық педагогиканы зерттеудің кейбір ғылыми және теориялык мәселелері. А-1993

12.І.М.Әлімбаев Халық ғажап тәлімгер.А-1994

13.С.Ұзақбаева. Тамыры терең тәрбие. А: 1995ж

14.С.Ғаббасов. Халықтық педагогика. А.1991ж

15.Адамбаев. Қазақтың шешендік өнері. А:1984ж

16.Бержанов К.Б., Мусин С.М., Педагогика тарихы – Алматы 1996

17.Абай Құнанбаев. Шығармалары. 2 томдық. А:1968

Абайдың қара сөздері.

І8.Абзелбекова М. Б.Момышұлы және патриоттық тәрбие. Ұлағатты тағылым.: 2009.

19.Момышұлы Б. Ұшқан ұя. Повесть, әңгіме, нақылдар.А: 2003ж.

20.Антология педагогической мысли Казахстана. //составители Жарыкбаев К.Б., С. Калиев. - Алматы, 1995.- 512с.

21.Волков Г.Н. Этнопедагогика. - Чебоксары, 1974. (Москва, 2000)

Жарикбаев К.Б., Калиев С. Национальные аспекты обучения и воспитания. - Алма-Ата, 1990.

22.Измайлов А.Э. Народная педагогика: Педагогические воззрения народов Средней Азии и Казахстана. - М.. 1991.

23. Калыбекова А. Теоретические и практические основы народной педагогики казахов. - Алматы, 2005.

24.Этнопедагогика народов Казахстана. - Алматы, 2001.

25.Маргулан А.Х. Древние свидетельства культуры. - Алма-Ата, 1986.

26.Узакбаева С.А., Муканова Е.Н. Казахская этнопедагогика. - Алматы, 1998.

27.Этнопедагогика:С.Ж.Пірәлиев,Г.Т.Хайруллин,Д.Ә.Нұрғалиева,А.А.Бейсенбаева, 28.Қ.Атемова, Г.С.Саудабаева, Б.Т.Махметова, Ғ.Ахатаева, Қ.Қ.Шалғынбаева, 29.А.Д.Қайдарова, М.Б.Тленбаева, Г.К.Шолпанқұлова, М.М.Абсатова, Р.К.Төлеубекова, Е.Ө.Жұматаева. -Алматы: Абай атындағы ҚазҰПУ-ті, 2010. - 465 б.

30.Әлемдік педагогикалық ой-сана. 10-томдық. 1-2 том.–Алматы, 2009.- 400 б.

31.Қалиұлы С. Қазақ этнопедагогикасының теориялық негіздері мен тарихы. Алматы, «Білім» 2003. – 280 бет.

1. 
   Концепция Этнокультурного Образования в Казахстане // казахстанская правда, август, 7. 1996
   
2. 
   Культурно-философский энциклопедический словарь /Сост. Т.Габитов, А.Кулсариева и др. – А: Раритет, 2007-416с.
   
3. 
   Магауова А.С. Этнопедагогика в система профессиональной подготовки учителя. -Семипалатинск, 2002.
   
4. 
   Мустафина P.M. Представления, культы, обряды у казахов. - Алма-Ата, 1992.
   
5. 
   Назарбаев Н.Н. – 2030. Процветание, безопасность и благополучие народов Казахстана. Послание Народам Казахстана// Мысль – 1997. - №2-стр.3-11
   
6. 
   Наурызбай Ж.Ж. Этнокультурное образование. - Алматы, 1997.
   
7. 
   Рудь Ю.А. Методологические и теоретические проблемы изучения народной педагогики. - М., 1980.
   
8. 
   Руководство по курсу этнопедагогики. /Сост. Жумаканова Р.А. - Алматы, 1994.