Әулиекөл ауданыдық мәслихатының
жүктеу/скачать 1,81 Mb.
|
Әулиекөл ауданыдық мәслихатының2011 жылғы «4» ақпандағы сессиясының №217 шешімімен бекітілген Әулиекөл ауданыдық мәслихатының2012 жылғы «12» желтоқсандағы сессиясының №57 шешімімен бекітілген ӘУЛИЕКӨЛ АУДАНЫ АУМАҒЫНЫҢ ДАМУЫНЫҢ 2011-2015 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН БАҒДАРЛАМАСЫ ӘУЛИЕКӨЛ, 2012 жыл МАЗМҰНЫ 1. БАҒДАРЛАМАНЫҢ ПАСПОРТЫ....................................................................3 2. АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙДЫ ТАЛДАУ................................................................7 2.1 Ауданның жағдайының оң және теріс жақтарын бағалау,сонымен бірге олардың облыстың әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуына ықпалы...........................................................................................................7 2.2 Ауданның аумағының әлеуметтік-экономикалық жағдайын талдау..9 2.2.1 Өңірдің экономикасын талдау............................................................10 2.2.2 Ауданның әлеуметтік саласын талдау ....................................... .....24 2.2.3 Ауданның инфрақұрылымының дамуын талдау..... ....................46 2.2.4 Ауылдық аумақтардың дамуын талдау, экология ........................................................................................... ................ ..........51 2.2.5 Көрсетілетін мемлекеттік қызмет көрсетуді талдау.............................................................................................................53 2.3 Ауданның орта мерзімдік болашақта тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі мәселелері, тәуекелдері, тежейтін факторлары, бәсекелестік басымдылықтарының және мүмкіндіктерінің кешенді сипаттамасы..................................................................................................55 2.4 Аумақтың әлеуметтік-экономикалық дамуын мемлекеттік реттеудің қолданыстағы саясатын талдау ..................................... ............... ....... 57 3. АУДАННЫҢ ДАМУЫН ЕЛЕСТЕТУ......................................................... ....... 58 4. НЕГІЗГІ БАҒЫТТАР, МАҚСАТТАР, МІНДЕТТЕР, МАҚСАТТЫ ИНДИКАТОРЛАР ЖӘНЕ НӘТИЖЕЛЕРДІҢ КӨРСЕТКІШТЕРІ..мен оларға қол жеткізу жолдары.......................................................................................................60 5. ҚАЖЕТТІ РЕСУРСТАР................................................................................... 86 6. БАҒДАРЛАМАНЫ БАСҚАРУ.................................................................................86 БАҒДАРЛАМАНЫҢ ПАСПОРТЫ
2. АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙДЫ ТАЛДАУ 2.1 Ауданның жағдайының оң және теріс жақтарын бағалау, сонымен қатар олардың облыстың әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси жағдайына ықпалы Географиялық орналасуы Әулиекөл ауданы Қостанай облысының оңтүстік-шығысында орналасқан, 1921 жылы құрылған. Аудан облыстың алты ауданымен шектеседі (Алтынсарин, Қарасу, Қостанай, Наурызым, Қамысты, Таран). Ауданның орталығы - Әулиекөл селосы, 1897 жылы негізі қаланған. Жер бедері. Ауданның аумағы жазық болып келеді, тек қиыр шығысында солтүстіктен оңтүстікке қарай жалпақ Торғай қолаты созылып жатыр, оның жоғары беті біркелкі, шамалы иректеліп келеді. Тек қана Қазанбасы, Аманқарағай, орман орналасқан қоныстарды қолатты деп айтуға болады. Ауа райы күрт континентальды және өте құрғақ. Қысы ұзақ, аязды, күшті жел және боранды, жазы ыстық, құрғақ. Жылдық жауын-шашын мөлшері 240-280 мм. Вегетациялық кезеңі 150-175 тәулік. Су қорлары. Өзен желісі сирек. Ауданның аумағында – Обаған, Ащы, Шилі өзендері ағып өтеді. Ауданда көлемі шағын көптеген көлдер бар. Ең үлкендері Торғай қолатында орналасқан – Құсмұрын, Қойбағар, Ноғайкөл, Ревуль, Шилі және басқалары. Топырақ. Ауданның топырағы - қара топырақты, құмдақ және тұзды қоғыр топырақты. Тың жерді игеруге байланысты барлық алаңы жыртылған. Ауданның жалпы жер көлемі 1110,8 мың га. Ауыл шаруашылығына арналған жер көлемі 968,3 мың га немесе ауданның жалпы жер көлемінің 87,2%. Өсімдік. Ауданда көп түрлі шөптер өсетін қызыл изенді қара топырақ басым, қайың-көктерек және қарағай (Аманқарағай) шоқ ормандары. Өсімдіктің шалғындық түрі бар: изеншөп, бидайық, атқонақ, шалғын, қылтанақсыз арпабас. Шалғындық сор топырақты жерде арпа-қияқты-жусанды өсімдік пен соршөп өседі. Орманда қарағай, аққайың және көктерек. Орманның жалпы көлемі 71,1 мың га. Әкімшілік –аумақтық құрылымы Ауданның құрамына 42 елді мекен енеді, оның ішінде: 1 поселке, 4 село, 10 селолық округ. Ауданның аумағында 49 ұлт пен ұлыс өкілдері тұрады. 2010 жылғы 1 қаңтардағы жаңдай бойынша ауданның халқы 47554 адам, оның : 50%-қазақ, 26,6% - орыс, 4%-неміс, 19,4%-басқа ұлттар. Халқының тығыздығы – 1 шаршы километрге 4,3 адам. Аса тығыз орналасқан Әулиекөл, Аманқарағай селосы және Құсмұрын поселкесі, аз орналасқан Шағала селосы, Торғай бұғазы, Қарағансай, Бұлақсор, Жилгородок.
Инвестиция көлемінің 2007-2010 жылғы кезеңде өсу қарқыны жыл сайын басым болды. 2009 жылы ауданның негізгі капиталы 2965 млн. теңге инвестицияланды, бұл 2007 жылмен салыстырғанда 3,6 есе көп. Қарастырылып отырған кезең ішінде негізгі капиталға негізгі инвестиция көзі кәсіпорынның, ұйымның және тұрғындардың өз қаражаты болып табылады. Жалпы инвестиция көлемінде осы көздердің үлес салмағы 76% құрады. 2009 жылы бюджет қаражаты есебінен инвестиция үлесі 23,5%. 2009 жылы негізгі капиталға инвестицияның басым бөлігі ауыл шаруашылығына – 1973 млн. теңге (негізгі капиталға инвестиция көлемінің 66,5%) және өнеркәсіпке – 684 млн. теңге (23%), көлік және жинауға инвестиция – 125 млн. теңге (4,2%) бағытталды, жылжымайтын мүлікпен операциялар – 44 млн. теңге (1,5%), көтерме және жеке сауда, автомобиль мен мотоциклдер жөндеу – 28 млн. теңге (0,9%) және басқалары. 2015 жылға дейінгі кезенде елімізді индустрияландыру саясатының негізгі басымдығы экономиканың түрлі салаларында ірі инвестициялық жобаларды іске асыру болады. Ауданның аграрлық секторы саласында 2010 жылы «Тимофеевка - Агро» ЖШС базасында «Дамыған инфрақұрылымымен 2000 бас Әулиекөлдік тұқымын бордақылау алаңының құрылысы» жалпы құны 890 млн. теңге, оның ішінде кәсіпорынның жеке қаражаты – 150 млн. теңге, инвестициялық жобасын іске асыру басталды. 2010 жылғы 122 млн. теңге игерілді. Ауданның тұрғын үй – коммуналдық шаруашылық саласында 2011 жыл ішінде республикалық және облыстық бюджеттен қаржыланатын инвестициялық жоба жоспарланған, бұл «Әулиекөл ауданының Құсмұрын поселкесінде «Южный» қазандықтың құрылысы» жалпы құны 1435,7 млн. теңге. Оның ішінде 2011 жылы 88 млн. теңге, 2012 жылы-107,9 млн. теңге, 2013 жылы-855,7 млн. теңге көзделген. 2011-2013 жылдары «Южная» қазандығынан жылу желілері облыстық бюджеттен қаржыландыру есебінен 579,6 млн. теңге көзделген , оның ішінде 2011 жылы ЖСҚ-қа әзірлеуге 25 млн.теңге сомасында көзделген.
Ауданның негізгі тауар өнімі – бидай, көмір. 2007 – 2010 жылдары бидайды экспорттау және импорттау болған жоқ. Негізгі тауарларды шығару және әкелу Қазақстан Республикасы шегінде, Қостанай, Астана қалаларының делдалдық фирмалары арқылы жасалды. Еңбек өнімділігі және еңбек ақы Аудан бойынша 2009 жылы орташа айлық еңбек ақы 41538 теңгені құрады. Жоғары айлық еңбек ақы деңгейі келесі секторларда: денсаулық сақтау – 45356 теңге, өнеркәсіп – 45696 теңге, көлік және байланыс – 61409 теңге. Ауыл шаруашылығы қызметкерлерінің еңбек ақы деңгейі төмен – 34525, қызмет көрсету және тамақтандыру қызметкерлерінде – 25120 теңге. Ең төменгі және жоғарының арасындағы айырмашылығы 2,4 есе. 2010 жылы орташа айлық еңбек ақы 45686 теңгені құрады немесе 10%-ға өсті. Әлеуметтік маңызды мәселенің бірі бюджет саласындағы еңбек ақы деңгейінің төмендігі болып қала береді.
Ауданның білім беру жүйесінде мектептерді материалдық-техникалық қамтамасыз ету деңгейі өсуде, компьютерлермен, физика, химия, биология, лингафондық және мультимедиялық кабинеттермен жабдықталуда. Ауданның барлық мектептері Интернетке қосылған, ол сапалы білім беруге қол жеткізеді. Кәсіби лицейдің қызметі аудан экономикасының түрлі саласын білікті кадрлармен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Балабақшалар ашу есебінен балаларды мектепке дейінгі оқыту тәрбиелеумен қамту көбейеді. Қазіргі нормаларға сәйкес жағдай жасау үшін жыл сайын білім мекемелеріне түбегейлі және ағымдық жөндеу жүргізіледі. Соған қарамастан, балалар мен жасөспірімдер үшін қосымша білім ұйымдарының желісінің дамуы жеткіліксіз. 2.2 Аудан аумағының әлеуметтік-экономикалық жағдайын талдау Бәсекелестікті дамыту Бәсекелестік ортаны құрау мәселелері базалық болып табылады. Аудан экономикасының ерекшелігін ескере отырып,бірнеше шешуші сала бөлініп алынды,онда бәсекелестікті дамыту бойынша шараларды іске асыру мақсатты және барынша тиімді болады, олар:
агроөнеркәсіп кешені; бөлшек сауда; отын-энергетикалық кешені. Агроөнеркәсіп кешенінде бәсекелестікті дамытуға саланың арнайы ерекшеліктері елеулі әсер етеді. Бәсекелестікті дамытуды шектейтін факторлар бар: материалдық және қаржылық қордың жетіспеуі, өнімді өңдеу саласы нашар дамыған,мемлекеттік-жеке серіктестіктің болмауы. Бәсекелестікті дамыту жағдайына сақтайтын орын, қоймалардың, бастапқы өнімді жинау пункттерінің жетіспеушілігі теріс ықпал етеді. Бәсекелестікті дамытуға негізгі кедергі қалыптасқан сату рыногының болмауы, ол үсақ тауар өндірушілерге өндірген тауарларын ауданның ішкі рыногында, сонымен қатар тысқары жерлерде өзбетінше сатуын жүзеге асыруға кедергі келтіреді. Агроөнеркәсіп кешені салаларының бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және ауыл шаруашылығы өнімін өндіруде жаңа технологияларды енгізу (құрылыс, қайта жаңарту, сүт және ет өнімдерін өндіру мен қайта өңдеу бойынша цехтар) ,мемлекеттік-жеке серіктестікті дамыту бойынша барлық шаралар қабылдануда. Бөлшек сауда саласында бәсекелестікті дамытуға көлік-логистикалық жүйенің және қысқа мерзімге жинақтау жүйесінің дамымауы елеулі әсер етеді. Ауданның бөлшек сауда саласы бәсекелестіктің деңгейін арттыруға (кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыру үшін кедергілерді анықтау және жою) бағытталған шаралар қабылдауды талап етеді. Ішкі сауданы дамыту саласында бәсекелестікті дамыту үшін келесі шаралар қабылданады: рынок субъектілерін көбейту үшін жағдайлар жасалады; сауда орындарының инфрақұрылымы жетілдіріледі.
Газбен жабдықтау, энергиямен жабдықтау салаларында бәсекелестікті шектеуші факторлар байқалады: Коммуналдық инфрақұрылымның жоғары деңгейде тозуы үлкен қаражат жұмсау қажеттілігіне байланысты тауар рыногының тартымдылығына әсер етеді.; Әкімшілік кедергілер (лицензия алу үшін біліктілік талаптарын орындауға бағытталған шараларды орындаудың күрделілігі); Импортқа тәуелділік (ауданда газдандырудың жоқ болуы).
Өнеркәсіп өнімін өндірумен 28 кәсіпорын айналысады, оның ішінде: 4 орта, 1 ірі, сонымен қатар осы салада шағын және орта бизнес кәсіпорындары істейді. Ірі және орта өнеркәсіп кәсіпорындарында 0,8 мың адам жұмыс істейді. Ауданда кен өндіру, өңдеу өнеркәсібі және электр энергиясы мен суды өндіру және тарату бойынша кәсіпорындар жұмыс істейді.2009 жылы 4074 млн. теңге сомасында тауар өнімі өндірілді, бұл 2007 жылғы деңгейден 3 есе артық. 2010 жылы өнеркәсіп өндірісінің өнімі 4% -ға төмендеді және 3889 млн. теңге құрады. 2009 жылы өндірістің жеке индексі көлемі108,6 % құрады, 2010 жылы өндірістің жеке индексі көлемі 87,3 % -ға дейін төмендеді. Өнеркәсіптің даму қарқынының төмендеуі қаржылық дағдарыстың теріс әсер етуімен түсіндіріледі. Мысалы, 2009 және 2010 жылы жоспарланған 2 инвестициялық жоба іске асырылмады – бұл өңдеу өнеркәсібіндегі «Италия құрал-жабдығымен макарон өнімдерін өндіру», құны 70 млн. Теңге, қосымша 10 жұмыс орны ашылмақ болатын. Екіншісі, кен өнеркәсібінде Құсмұрын поселкесінде 840 млн. теңге сомасында «Приозерное» кен орнында көмір өндіруді жандандыру, жаңғырту және көлемін арттыру. Ауданда Кәсіпорындардың мәселелерін ескере отырып экономиканың дамуының тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша дағдарысқа қарсы шаралардың жоспары әзірленді және іске асырылды, бизнестің әлеуметтік жауапкершілігін жетілдіру бойынша шаралар әзірленді және іске асырылды.Кәсіпорындардың басшыларымен жұмыс істейтіндердің еңбек құқығы, әлеуметтік-экономикалық мүдделері және кепілдігі бойынша меморандумдар жасалды. Өндірістің әлеуетін және еңбек ұжымын сақтау мақсатында кәсіпорындарды дағдарысқа қарсы шаралардың жоспары әзірленді. Соның нәтижесі ретінде, ауданның кәсіпорындарында өндіріс үрдісі тоқтаған жоқ, жұмыс орындары қысқартылған жоқ. Әулиекөл ауданының өнеркәсібінде «Приозерный Разрез» Қазақстан – Ресей компаниясы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі мағызды орын алады. 2008 жылғы төртінші тоқсанда кәсіпорын дайындау жұмыстарын аяқтады, жаңа техника сатып алды, бірақ рынокта сатудың болмауына байланысты 2009 жылдан қазіргі уақытқа дейін толық қуатымен жұмыс істеген жоқ. 2009 жылы өмірді өндіруі 8,2 мың тонна құрады. 2010 жылы 49,9 мың тонна көмір өндірілді. Кәсіпорын сату рыногын іздестіруді жалғастыруда, мүмкіндігінше шарттар жасалуда. 2011 жылы көмір қорын дайындау бойынша қазу жұмыстары жүргізілетін болады. Әулиекөл ауданының өнеркәсібіндегі кен өндіру секторының дамуы инвестиция салуға және көмір кенінің толық қуатпен жұмыс істеуін ұйымдастыруға көзделген. Сонымен қатар кәсіпорын табиғи құм өндіруімен айналысады. Құмды үнемі ала бермейді, себебі жол жөндеу жұмысын жүргізуге дейінгі арақашықтықтың ұзақтығына байланысты көлік шығыны да көбейеді. Аудан өнеркәсібінің құрылымында өңдеу өнеркәсібі басым, 2009 жылы оның үлесі 95,9 % құрады, жылу энергиясы мен суды өндіру және тарату 3,5%. Өңдеу өнеркәсібінің жалпы көлемінде 2009 жылы (3908,8 млн. теңге) тамақ өнімдерін өндіру 40,8 %, машина жасау 35,9%. 1-кесте
жүктеу/скачать 1,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|