В) Э. Геккель – Ф. Мюллер
Г) К. Линней - Ламарк
Д) К.Бэр – А.Северцов
3.Онтогенез кезінде ата тектерінің ересек формаларына емес, олардың ұрықтарына тән белгілер қайталанады деген ғалым кім?
А) Ф. Мюллер
Б) Э. Геккель
В) К. Бэр
Г) А.Северцов
Д) К. Линней
4.Эволюция процесінде эмбриондық дамуында онтогенез уақытынан бұрын аяқталуы қалай аталады?
А) Филогенез
Б) Митоз
В) Арогенез
Г) Миоз
Д) Неотения
5.Белгілі бір органның өзгеруімен байланысты басқа органдардың өзгеруі қалай аталады?
А) Корреляция
Б) Координация
В) Онтогенез
Г) Филогенез
Д) Адаптация
6.Тұқымқуалау заңдылықтарын тұңғыш рет ашқан ғалым
А) Н.И. Вавилов
Б) Г. Мендель
В) Г. Туресом
Г) Ч. Дарвин
Д) Темирязов
7.Бір жұп ата –ананың ұрпағындағы жеке индивидумдарда басқа особьтарға ұқсастығы жоқ, әрқайсысының өзіне тән қандайда бір белгілерінің болуы қалай аталады?
А) Жеке өзгергіштік
Б) Топтық өзгергіштік
В) Маусымдық өзгергіштік
Г) Экологиялық өзгергіштік
Д) Географиялық өзгергіштік
8. Бір жерде мекендеуші особтардың үлкен тобында сол түрге жататын басқа топтардан кейбір белгілері жөнінен айырмашылығы болуы қалай аталады?
А) Маусымдық өзгергіштік
Б) Жеке өзгергіштік
В) Экологиялық өзгергіштік
Г) Топтық өзгергіштік
Д) Географиялық өзгергіштік
9.Организмнің ата-анасынан алған бүкіл гендерінің жиынтығ қалай аталады?
А) Фенотип
Б) Генотип
В) Цитоплазмалық
Г) Хромосомдық
Д) Аталғандардың барлығы
10 .Сокол нешінші жылы Дарвиннің ілімін негізгі қағидаларын орысша аударып жариялады.
а)1862ж
в)1861ж
с)1867ж
д)1868ж
е)1869ж
Коллоквиум
1.Органикалық эволюция –эволюцияның негізі
2.Эволюциялық ойлардың пайда болуы
3.Дарвинге дейінгі эволюциялық идеялар
4.Дарвиннен кейінгі эволюциялық идеялар
5.Органикалық эволюция кезеңдері
Қолданылатын әдебиеттер тізімі.
1.Ч. Дарвин. “ Происхождение видов ” Сбор. Соч М – Л . Изд. АН СССР, 1939 т 3
2.Ч. Дарвин. “ Изменение домашных животных и культурных растений ” Сбор. Соч. М-Л.1961
3.И. Шмальгаузен. “ Проблемы дарвинизма ”. Л. наука –1969
4.А.С Северцов. “ Введение в теорию эволюции ”. М. Изд. МГУ. 1981
5.Ч.Дарвин. “ Происхождение человека и полевой отбор ”. Соч. Т.S.М.Л. –1959
6.Э. Майр и др.” Эволюция”. Изд. Мир. Мир. Москва- 1981
7.В. Грант. “ Эволюция организмов “. Изд. Мир. -1980
8.Ф.Н.Правдин „Дарвинизм” Алматы „Мектеп” 1973.
Екінші рейтинг бақылау
Екінші рейтинг бақылау
№
|
Тақырыбы
|
Апта реті
|
Ұпай саны
|
Бақылау түрі
|
1
|
Экология және биогеография салаларының зерттеулері
|
6-апта
|
2 б
|
Тест
Бақылау сұрақтары
|
2
|
Тұқым қуалайтын өзгергіштік – эволюцияның элементарлы материалы
|
2 б
|
Тест
Глоссарий
|
3
|
Популяцияның генофонды туралы ұғым
|
7-апта
|
2 б
|
Тест
Бақылау сұрақтары
|
4
|
Табиғи сұрыптау және оның маңызы
|
2 б
|
Тест
Реферат
|
5
|
Бейімделушілік ұғымы
|
8-апта
|
2 б
|
Тест
Глоссарий
|
6
|
Түр, типологиялық түр концепциясы
|
2 б
|
Тест
Бақылау сұрақтары
|
7
|
Түр түзілуінің әдістері мен жолдары
|
9-апта
|
2 б
|
Тест
Бақылау сұрақтары
|
8
|
Мүшелер мен функциялардың эволюциялануы жайлы Дж.Симпсон мен А.Л.Тахтаджянның зерттеулері
|
2 б
|
Тест
Глоссарий
|
9
|
Неотения және фитализация құбылысы
|
10-апта
|
2 б
|
Тест
Глоссарий
|
10
|
Антропогенез мәселелері
|
1 б
|
Тест
Глоссарий
|
11
|
Биосфера эволюциясы және ноосфера
|
11-апта
|
1 б
|
Тест
Реферат
Коллоквиум
|
12
|
Микроэволюция проблемасын талдау қажеттілігі
|
1 б
|
Реферат
Бақылау сұрақтары
|
13
|
Эволюция ілімі және қоршаған ортаны қорғау
|
1 б
|
Коллоквиум
|
Қорытынды 30 балл
Жалпы ОБСӨЖ – нан 22 балл
Семинар сабақтардан – 8 балл
ОБСӨЖ №11. (2 балл)
Тақырыбы: Экология және биогеография салаларының зерттеулері
Жоспар.
1.Эволюциялық теорияның дамуына экологиялық зерттеулердің үлесі.
2.Биогеография саласын зерттеу.
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Тест
1. Қай ғалым сыртқы орта әсерінің эволюцияға қажетті фактор болып табылатынын көрсетті
А) Ламарк
Б) Дарвин
С) Уотсон
Д) Ковалевский
2. “Бейімделу” деген терминге алғаш түсінік берген ғалым
А) Дарвин
Б)Ламарк.
С) Уотсон.
Д) Аристотель
3. Биология тарихында ерекше орын алатын үш датаны көрсет.
А) 1781, 1808, 1861
Б) 1759, 1808, 1859
С) 1758, 1808, 1858
Д)1789, 1808, 1858
4. Трасформистерді көрсет
А) Бюффон, Де Майе
Б) Ламарк, Дарвин
С) Ковалевский, Северцов
Д) Уотсон, Крик
5 Биологиялық системаларға тән система тармағын ата.
А) көбею.
Б) қалпна келтіру.
С) Табиғи сұрыптау.
Д) Өзгергіштік.
6. Үлкен қарабас шағалы жұмыртқасының орташа температурасы.
А) +37
Б) +40
С) +35
Д) + 36.
7. Биологиялық системалар өте ықшам өте икемді болып келеді.Орташа көлем қанша см3
А) 1350-1450
Б) 1200-1450
С) 1300-1500
Д) 1700-1600
Бақылау сұрақтары.
Ч.Беллдің зерттеулері.
П.Палластың ойлары.
А.Гумбольд пен А.Декандаль еңбектері.
Ламарктің экологиялық факторлар жайлы ойлары
ОБСӨЖ №12. (2 балл)
Тақырыбы: Тұқым қуалайтын өзгергіштік – эволюцияның элементарлы материалы
Жоспар.
1.Өзгергіштік жайлы түсінік.
2.Өзгергіштік түрлері.
3.Тұқым қуалайтын өзгергіштік.
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Тест
1. Қандай гендердің құрылысына ешқандай өзгеріс еңбейді хромосом саны өзгермейді.
А) Комбинациялық өзгергіштік.
Б) Мутациялық өзгергіштік.
С) поляративті өзгергіштік.
Е) генотипте өзгергіштік.
2. Хромосом ішіндегі өзгерістер неше топқа бөлінеді.
А) 2
Б) 3
С) 5
Д) 5
Е) 6
3. Фенотиптердің зерттеу негіздерінде гомолықтық қатар заңын ашқан ғалым.
А) Дарвин.
Б) Лламарк.
С) Бекон.
Д) Вавилов.
4. Тұқым қуалайтын қасиеттерінде сыртқы фактордың өзгерісте алатындығы тұңғыш дәлелдеген ғалым.
А) Дарвин..
Б) Ламарк.
С) Бекон.
Д) Вавилов
5. Қазіргі кезде полиплоидия неше топқа бөлінеді.
А) 2
Б) 3
С) 5
Д) 4
6. Академик И.И.Шмалганзен сұрыптаудың қандай әрекеті жайында ұғым қалыптастырды.
А) Тұрақтандырғыш.
Б) Қарапайым.
С) Тұрақсыздық.
Д) күрделлі.
7. Сомалық клеткада неше хромосома болады.
А) 32
Б) 33
С)36
Д) 37.
8. Полиплоидия құбылысын қай ғалым ұсынды.
А) Ламарк 1899ж.
Б) Герашимов 1890ж
С) Берг 1861ж
Д) Дарвин 1895 ж
9. Жаңа мутация көбінесе қандай түрде болады.
А) аллелді.
Б) Рецессивті.
С) доминанты.
Е) гетерозиготалы.
Глоссарий.
Популяция
Сыналы өзгергіштік.
Бергман ережесі.
Аллен ережесі.
Глогер ережесі
Экотоп.
Флюктация.
Гомозигота
Гетерозигота.
ОБСӨЖ №13.(2 балл)
Тақырыбы: Популяцияның генофонды жайлы ұғым
Жоспар.
1.Популяция туралы түсінік.
2.Гендік қор.
3.Харди-Вайнберг заңы.
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Бақылау сұрақтары.
Популяция және ондағы процестердің маңызы.
Әрбір популяциядағы генотиптердің жиілігін қалай есептейміз.
Харди-Вайнберг заңы
Тест
1.Популяция деген терминді ғылымға енгізген ғалым
а)Иогансен
в)Ч.Дарвин
с)А.Н.Северцов
д) И.П.Павлов
е)Ковалевский
2.Иогасен популяция терминін ғылымға қай жылы енгізді
а)1903 ж
в)1900 ж
с)1906 ж
д)1905 ж
3.Генотипі бірдей особьтардың тобы
а)биотип
в)таза линия
с)раса
д)популяция
4.Бір гомозиготты особьтан өрбіген ұдайы өздігінен тозаңданатын индивидуумдардың жиынтығы
а)биотип
в)таза линия
с)раса
д)популяция
5.Тұрақты морфологиялық және биологиялық белгілері бар және ареалының көлемінде белгілі орын тепкен экологиялық популяциялардың жиынтығы
а)биотип
в)таза линия
с)раса
д)популяция
6.Нақтылы территорияға байланысты, бір түрдің табиғи кеңістік особьтардың тобы –
а)биотип
в)таза линия
с)раса
д)популяция
7.Популяцияның ішінде жүретін және түрдің әр түрлі дәрежедегі түр ішіндегі топтарға бөлінуіне себеп болатын эволюциялық процесс –
а)микроэволюция
в)таза линия
с)раса
д)популяция
8.Популяциядағы дараларда болатын гендердің жиынтығы –
а)генофонд
в)таза линия
с)раса
д)популяция
9.Гендердің құрамындағы барлық аллельдердің жиілік мөлшері нешеге тең
а)2
в)1
с)3
д)4
ОБСӨЖ №14.(2 балл)
Тақырыбы: Табиғи сұрыптау және оның маңызы
Жоспар.
1.Табиғи сұрыптаудың мәнісі.
2.Табиғи сұрыптау мен қолдан сұрыптау әрекетіндегі ұқсастықтар мен айырмашылықтар.
3.Табиғи сұрыптау мен бейімділіктің салыстырмалығы.
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Тест
1.Тіршілік үшін күрес терминің кең метаформалық түрде қолданған ғалым.
А) Линней.
Б) Дарвин.
С) Ламарк.
Д) Руле.
2.Организм сыртқы ортаның физиикалық факторға және басқа тірі организмдерге тәуелділігі , ұрпақ қалдырып отыруы не деп аталады.
А) Бейімдеушілік
Б) Тіршілік үшін күрес
С) Дивергенция.
3.Қай жылы Дарвинің табиғи сұрыптау жолымен түрлерджің шығу немесе тіршілік үшін күреске қолайлы тұқымның сақталып қалуы деген әйгілі кітабы шықты.
А) 1852 ж 20 Ноябрде
Б) 1854 ж 24 Ноябрде
С) 1859 ж28 Ноябрде
Д) 1860ж 29 Ноябрде
4. Қай жылы ғалым су инертон да насекомның сұрыптау агенті құстар екеніңатап көрсеткен.
А) Итальян.
Б) ағылшын.
С) Грек.
Д) орыс.
Е) Эфест.
5. Табиғи сұрыптауға байланысты насекомдардың қай түрі қолданды.
А) Шегіртке.
Б) қалақай көбелегі
С) Инеліктер.
Д) қандалылар.
6. Түрлерт саның реттелуіне маңызды рөл атқарады.
А) Жарық
Б) климат.
С) жел.
7. 1953 ж ДНҚ молекуласының құрылымын көлемді моделін жасаған ғалымдар.
А) Дарвин, Ламарк.
Б) Уотсон.
С) Аристотель, Линней.
Реферат.
Табиғи сұрыптау.
Табиғи сұрыптау формалары.
Мимикрия
Жыныстық сұрыптау.
ОБСӨЖ №15.(2 балл)
Тақырыбы: Бейімделушілік ұғымы
Жоспар.
1.Бейімдеушілік туралы түсінік.
2.Бейімделушіліктің пайда болуы.
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Глоссарий
Мимикрия
Модель
Көру мен қателік
Шыбынжегі
Тест
Бейімдеушілік дегеніміз не?
а) Ағзалардың нақты орта жағдайларында тіршілік етіп ұрпақ қалдыруын айтамыз.
б) Ағзалардың суда тіршілік етуі.
С) Ағзалардың бейімдеушілігі.
Д) Ағзалардың көбеюі.
Е) Ағзалардың қоректенуі.
Бейімдеушілік рең қандай қызмет атқарады.?
А) Ашық жерлерде тіршілік ететін ағзалардың жауынан қорғануы.
Б) Күннен қорғануы.
С) Судан қорғануы.
Д) Оттан қорғануы.
Е) Барлығы дұрыс.
Жасырушы рең қандай рең?
А) Жануарлардың дене пішіні мен реңі тұрғысынан айналадағы заттарға сәйкес келуі.
Б) Жануарлар мен өсімдіктердің сәкестігі.
С) Дұрыс жауабы жоқ.
Д) Барлығы дұрыс.
Е) Жануарлардың ұқсастығы.
Сақтандырушы рең көбейсе көбінесе қандай жәндіктерге тән.
А) Ұлы және шағатын жәндіктер.
Б) Ұлы емес жәндіктер.
С) Өсімдіктер.
Д) Жануарлар.
Е) Барлығы.
Сақтандырушы реңге кайсы жәндік жатады.
А) Бұзаубас.
Б) Инелік.
С) масса.
Д) құммырсқа.
Е) шыбын.
Бейімдеушіліктің қалыпттасуы неге байланысты .
А) Тұқым қуалауға.
Б) Өзгеру.
С) Барлығы дұрыс.
Д) Қрпақ қалдыру.
Е) Өзгергіштігі мен сұрыптау.
Бейімдеушіліктің неше түрі бар.
А) 4
Б) 2
С) 6
Д) 7
Е)3
Бейімдеушілікке қайсы жатады.
А) Құстардың ұшуға беймделуі.
Б) жыльанның жүруі.
С) Көбелектің жүзуі.
Д) барлығы дұрыс.
Қорғаныш рең қандай жәндіктерге тән.
А) Қауіпсіз жәндіктердің қауіпті жәндіктерге ұқсастығы.
Б) Өсімдіктердің жануарларға ұқсастығы.
С) Барлық жауап дұрыс.
Бүркеніш реңнен қалыптасу неге байланысты.
А) Эволюциялық элементердің нәтижелігіне байланысты.
Б) Қауіпсіз жәндіктердің қауіпті жәндіктерге ұқсастығы.
С) Барлық жауап дұрыс
ОБСӨЖ №16.(2 балл)
Тақырыбы: Түр, типологиялық түр концепциясы
Жоспар.
1.Түр және түрдің пайда болуы.
2.Түр туралы ұғымның қалыптасу тарихы.
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Тест
1.Органикалық табиғат не деп аталатын өзінің әр алуан құлпырған формалары мен біздің көз алдымызда жайдары көөрініс беріп тьұрады.
А) инсулин.
Б) популяция.
С) Түрлер.
2. Зоологтардың есептеуінше жануарлардың белгілі түрлерінің жалпы саны қанша.
А) 2млн
Б) 1млн.
С) 15млн.
3. Түр деген терминді кім енгізді.
А) Д.Рей.
Б) Ламарк.
С) Уэлин.
4. Түрдің негізгі неше кретерийлерін атауға болады.
А) 4
Б) 3
С) 2
5 Морфологиялық кретерийдің қолданушы көрсететін мысал ретінде 5-түсі таблицада салынған нені алуға болады.
А) тышқан.
Б) Сары шымшық
С) құрбақа.
6. Инсулин қандай жануарларға тән.
А) омыртқалы.
Б) хордалы.
С) омыртқасыздар.
7. Биологиялық түрлердің болатындығын Дарвинге кімнің жұмыстарымен белгілі болатын.
А) Ламарк.
Б) Рей.
С) Уели
8. Алуан түрлі түр ішіндегі қарым-қатынасты неше тоопқа бөледі.
А) 3
Б) 2
С) 4
9. Түрдің дамып келе жатқан особьтары тым тығыз үйме-жүйме болса, не пайда болады.
А) оңаша фаза
Б) ұйірлік фаза
С) интерфаза.
Бақылау сұрақтары.
1.Түр дегеніміз не
2.Түрлер қалай пайда болады.
3.Дарвиннның түрлер тегі еңбегі.
4.Түр концепциясы.
5.Тимирязевтің биологиядағы тарихи әдіс еңбегі.
ОБСӨЖ №17.(2 балл)
Тақырыбы: Түр түзілуінің әдістері мен жолдары
Жоспар.
1.Аллопатриялық түр түзілу.
2.Симпатриялық түр түзілу.
3.Дивергенттік түр түзілуі.
4.Филогенетикалық түр түзілу.
5.Гибридтік түр түзілу.
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Тест
1. Түр тармағымен толық дербес түрдің шекарасында формаларды көрсету үшін Э.Майр кандай түрмен енгізді.
А) Түршелер.
Б) жарты түр.
С) Түр кретерийлері.
2. Дарвин “БИГЛЬ” кешесіндегі саяхатында кандай құстардың түрлерін бәрінен біртіндеп кішереюі туралы айты.
А) Архипиалаг
Б) саламандыра.
С) эндемик.
3. Галапогос аралдарында дарвиндік тау шымшығының қанша эндемик түрлері бар
А) 13
Б) 15
С) 17
Д) 18
4. Дарвиндік тау шымшығының түрлерін ажырататын негізгі белгісі.
А) Тұмсығының құрылысы.
Б) Қанатарының құрылысы
С) Аяқтарының құрылысы
5. Жергілікті тау шымшығының қанша түрі бар.
А) 10
Б) 5
С) 6
Д) 4
6. Түр түзілуіндегі оқшаулану механизмнің қанша түрі бар.
А) 4
Б) 3
С) 5
Д) 2
7. Экологиялық оқшаулану дегеніміз не.
А) Бір түрдің особьтары екінші түрдің особьтардың шағылуысына байланысты.
Б) Бір түрдің ерекшелігі ұрғашысының мінез құлығына байланысты.
8. Механикалық оқшаулану дегеніміз
А) Гаметаларының физиологиялық гентикалық сәкестілігі.
Б)Бір түрдің особьтары екінші түрдің особьтардың шағылуысына байланысты.
С) Бір түрдің ұрғашысының мінез құлығына байланысты.
9. репродуктивтік оқшаулану дегеніміз.
А) Гаметаларының физиологиялық гентикалық сәкестілігі
Б) Бір түрдің ерекшелігі ұрғашысының мінез құлығына байланысты.
С)Бір түрдің особьтары екінші түрдің особьтардың шағылуысына байланысты.
Бақылау сұрақтары.
1. Аллопатриялық түр түзілу
2. Симпатриялық түр түзілу
3.Дивергенттік түр түзілу.
4.Филогенетикалық түр түзілу
5. Гибридтік түр түзілу.
ОБСӨЖ №18. (2 балл)
Тақырыбы: Мүшелер мен функциялардың эволюциялануы жайлы Дж.Симпсон мен А.Л.Тахтаджанның зерттеулері
Жоспар.
1.Мушелер мен функцияның эволюциялануы.
2.Дж.Симпсон мен Тахтаджянның зерттеулері.
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Тест
1.Жеке дамудағы филогениялық қайталау –
а) палигенез
в) ценогенез
с)гетеротропия
д) гетерохрония
е) ретардация
2.Жеке даму жағдайларына ұрықтардың не жас особьтардың бейімделуі салдарынан болатын эмбриондық өзгерістер –
а) палигенез
в) ценогенез
с)гетеротропия
д) гетерохрония
е) ретардация
3.Органдардың орны ауысуы –
а) палигенез
в) ценогенез
с)гетеротропия
д) гетерохрония
е) ретардация
4.Органдардың түзілу мерзімінің өзгеруі –
а) палигенез
в) ценогенез
с)гетеротропия
д) гетерохрония
е) ретардация
5.Орган дамуының кеш басталуы, гистологиялық дифференциация және өсудің баяулауы –
а) палигенез
в) ценогенез
с)гетеротропия
д) гетерохрония
е) ретардация
6.Геккель ценогенезді неше түрге бөлді
а)2
в)3
с)4
д)5
е)1
7.Органның дамуы ерте басталып, гистологиялық дифференциялану процестері тез ауысады және органның өсуі тездейді
а)акцелерация
в) ценогенез
с)гетеротропия
д) гетерохрония
е) ретардация
8.Огандардың эмбриондық дамуының ең басында болатын өзгерістер
а)архалаксис
в) ценогенез
с)гетеротропия
д) гетерохрония
е) ретардация
9.Дамудың соңғы фазасында болатын филгениялық өзгеру жолы
а)анаболия
в) ценогенез
с)гетеротропия
д) гетерохрония
е) ретардация
10.Эмбриондық дамудың орта сатысындағы өзгерістер
а)девиация
в) ценогенез
с)гетеротропия
д) гетерохрония
е) ретардация
11.Қай өзгеріске бигенетикалық заңды қолдануға болмайды
а)архалаксис
в) ценогенез
с)гетеротропия
д) гетерохрония
е) ретардация
Глоссарий.
Полигенез.
Гетеротропия.
Гетерохрония.
Архалхаксис
Ретардакция.
Анаболия.
Девиация.
ОБСӨЖ №19. (2 балл)
Тақырыбы: Неотения және фитализация құбылысы
Жоспар:
1.Органдардың филогениялық өзгеру принциптері
2.Неотения және оның эволюциядағы маңызы
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Тест
1.Ересек фазалық міндетін оның алдыңғы фазалардың біреуінің атқаруы
а)неотения
в) ценогенез
с)гетеротропия
д) гетерохрония
е) ретардация
2.А.Л.Тахтаджян қай өсімдігін зерттегенде неотения құбылысын байқады
а)шыбынжегі
в)балықоты
с)шырмауық
д)қырықжапырақ
е)мүк
3.Құрылысы жөнінен елеулі айырмашылығы бола тұрса да бір негізден пайда болған органдар –
а)гомологты
в)аналогты
с)гетеротропия
д)гомотропия
е)ретардация
4.Органдардың сыртқы бейнесі ұқсас және ұқсас қызмет атқарады, бірақ өздері әр түрлі негізден пайда болады
а)гомологты
в)аналогты
с)гетеротропия
д)гомотропия
е)ретардация
5.Қай ғалым сүтқоректілердің аяқтары келте табанды бес башпайлы, тырнақты аяқтан дамып пайда болады деген қорытынды жасады
а)Г.Осборн
в)Ч.Дарвин
с)А.Н.Северцов
д)Ж:Б.Ламарк
е)Ковалевський
6.Қай ғалым кез келген морфологиялық өзгерісті оның физиологиялық мәнісі тұрғысынан бағалау керек деген тұжырым жасады
а)Г.Осборн
в)Ч.Дарвин
с)А.Н.Северцов
д)Ж:Б.Ламарк
е)Ковалевський
7.Органдардың филогениялық өзгерістерінің ең маңызды принциптерінің категориялары нешеге бөлінеді
а)3
в)2
с)4
д)5
е)бөлінбейді
8.Бір формаға жататын ұрпақтардың белгілі органы ата-тектеріне қарағанда едәуір интенсивті қызмет ететін принцип –
а)Платенің функциялар интенсификациясы
в)Клейнбергше органдардың субституциясы
с)А.Н.Северцовтың функциялар санының азаю принципі
д)неотения
е)фитализация принципі
9.Филогенез процесінде арғы ата-тектен келе жатқан бір органнның орнын ұрпақтарында, сондай қызмет атқаратын басқа бір органның басуы принципі –
а)Платенің функциялар интенсификациясы
в)Клейнбергше органдардың субституциясы
с)А.Н.Северцовтың функциялар санының азаю принципі
д)неотения
е)фитализация принципі
10.Қандай да бір органның негізгі функциясының күшеюіне байланысты оның екінші дәрежедегі функциясының әлсіреуінің принципі-
а)Платенің функциялар интенсификациясы
в)Клейнбергше органдардың субституциясы
с)А.Н.Северцовтың функциялар санының азаю принципі
д)неотения
е)фитализация принципі
Глоссарий
Гомологты
Аналогты
Мултифункция
Негізгі функция
Неотения
Редукция
ОБСӨЖ №20. (1 балл)
Тақырыбы: Антропогенез мәселелері
Жоспар:
1.Адамның шығу тегі
2.Адамның жануарлармен туыстығы жайлы дәлелдемелер
3.Адамның шығу орталықтары
Студенттің орындайтын тапсырмасы:
Глоссарий
Гиббон
Орангутанг
Шимпанзе
Горила
Атавизм
Рудимент
Парапитек
Тест
1. “Маймылдың адамға айналу процесіндегі еңбектің ролі” еңбегінің авторы -
а)Ф.Энгельс
в)Ч.Дарвин
с)А.Н.Северцов
д)Ж:Б.Ламарк
е)Ковалевський
2.Приматтар отряды неше отряд тармағына бөлінеді
а)2
в)3
с)4
д)5
е)бөлінбейді
3.Құшық мұрынды маймылдар отряд тармағына жататын маймыл
а)мартышка
в)өрмекші тәрізді маймыл
с)бақырауық қара маймыл
д)ойнампаз маймыл
4.Жалпақ мұрынды маймылдар отряд тармағына жататын маймыл
а)ойнампаз маймыл
в)мартышка
с)гиббондар
д)адам тәріздес маймыл
е)орангутанг
5. “Капитал” еңбегінің авторы
а)К.Маркс
в)Ч.Дарвин
с)А.Н.Северцов
д)Ж:Б.Ламарк
е)Ковалевський
6.Бірінші және екінші сигналдық жүйені ашқан ғалым
а)И.П.Павлов
в)Ч.Дарвин
с)А.Н.Северцов
д)Ж:Б.Ламарк
е)Ковалевський
7.Ява аралынан 1891 жылы қандай ең ежелгі адам қалдығы табылды
а)питекантроп
в)австролопитек
с)синантроп
д)парапитек
е)неандерталь
8.Пекин маңынан табылған ертедегі адамның қалдығы
а)питекантроп
в)австролопитек
с)синантроп
д)парапитек
е)неандерталь
9.Дарвиннің қай жылы “Түрлер тегі” атты кітабы жарыққа шықты
а)1848 ж
в)1846 ж
с)1842 ж
д)1845 ж
е)1840 ж
10.Нәсілдер неше топқа бөлінеді
а)3
в)2
с)4
д) бөлінбейді
ОБСӨЖ №21. (1 балл)
Тақырыбы: Биосфера эволюциясы және ноосфера
Жоспар:
1.Биосфера эволюциясы
2.Ноосфераның пайда болуы
3.Қазіргі экологиялық жағдайдың биосфера эволюциясына әсері
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Тест
1.Биосфера терминін 18 ғасырда ғылымға енгізген ғалым
а)Ж.Б.Ламарк
в)Ч.Дарвин
с)А.Н.Северцов
д) И.П.Павлов
е)Ковалевський
2.Атмосферадағы тіршіліктің жоғарғы шегі неше км жетеді
а)20-25 км
в)18-20 км
с)25-30 км
д)25-35 км
е)25-28 км
3.Жасыл өсімдіктердің космостық ролін ашқан ғалым
а)К.А.Тимирязев
в)Ч.Дарвин
с)А.Н.Северцов
д) И.П.Павлов
е)Ковалевський
4.Пойкилотермиялы жануарларды көрсет
а)құстар
в)бауырымен жорғалаушылар
с)қосмекенділер
д)балықтар
5. “Ноосфера” терминін ғылымға енгізген –
а)В.И.Вернадський
в)Ч.Дарвин
с)А.Н.Северцов
д) И.П.Павлов
е)Ковалевский
6.Экологиялық факторлар нешеге бөлінеді
а)3
в)2
с)4
д) бөлінбейді
7.Организмнің уақытты мөлшерлеу қасиеті –
а)биологиялық сағат
в)тәуліктік ритм
с)прогресс
д)регресс
8.Органикалық заттарды өндірушілер –
а)продуценттер
в)консументтер
с)редуценттер
д)микробтар
Реферат
1.Биосфера және онда жүретін процес тер
2.Ноосфера
3.Семей ядролық полигоны
4.Арал және оның қазіргі жағдайы
5.Байқоңыр космодромы
Коллоквиум
1.Микроэволюция
2.Макроэволюция
3.Антропогенез
4.Биосфера эволюциясы
ОБСӨЖ №22. (1 балл)
Тақырыбы: Микроэволюция проблемасын талдау қажеттілігі
Жоспар:
1.Қазіргі кездегі микроэволюция проблемалары
2.Популяцияның оқшаулану типтері
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Бақылау сұрақтары
1.Микроэволюция
2.Популяция
3.Оқшаулану дегеніміз не?
4.Оқшаулану типтері
Реферат
1.Популяция
2.Микроэволюция
3.Популяция типтері
4.Қазіргі микроэволюция проблемалары
ОБСӨЖ №23. (1 балл)
Тақырыбы: Эволюция ілімі және қоршаған ортаны қорғау
Жоспар:
1.Эволюция ілімінің маңызы
2.Эволюция және қоршаған ортаны қорғау
Студенттің орындайтын тапсырмасы
Коллоквиум
1.Эволюция ілімі туралы жалпы мәлімет
2.Эволюцияның маңызы
3.Қоршаған ортаны қорғаудың эволюцияға әсері
4.Қоршаған ортаны қорғау шаралары
5.Эволюция және қоршаған орта
Қолданылатын әдебиеттер тізімі
1.Ч. Дарвин. “ Происхождение видов ” Сбор. Соч М – Л . Изд. АН СССР, 1939 т 3
2.Ч. Дарвин. “ Изменение домашных животных и культурных растений ” Сбор. Соч.
М-Л.1961
3.И. Шмальгаузен. “ Проблемы дарвинизма ”. Л. наука –1969
4.А.С Северцов. “ Введение в теорию эволюции ”. М. Изд. МГУ. 1981
5.Ч.Дарвин. “ Происхождение человека и полевой отбор ”. Соч. Т.S.М.Л. –1959
6.Э. Майр и др.” Эволюция”. Изд. Мир. Мир. Москва- 1981
7.В. Грант. “ Эволюция организмов “. Изд. Мир. -1980
Бақылау сұрақтары
1.Эволюция ілімі пәнінің мақсаты мен міндеті
2.Табиғаттың тарихы, дамуының жалпы заңдылықтары және қорғаушы күштері жайлы ілімі
3.Материя эволюциясының негізігі дәуірлері
4.Органикалық эволюцияның негізгі ерекшеліктері
5.Эволюция құбылысын зерттеу принциптері мен әдістері
6.Ж.Б. Ламарктіің эволюцияялық концепциясы
7.Табиғаттың эволюциялық жолмен даму идеясы
8.Эволюция себептерінбаяндау: градация принципі, сыртқы орта факторларының әсері, тікелей, бірден бейімделу заңдары
9.Ламарктың эволюциялық концепциясын талдау
10.Ч. Дарвиннің эволюциялық теориясының қалыптасуындағы жалпы алғы шарттар
11.Ч. Дарвиннің ғылыми зерттеу жұмыстары
12.Ч. Дарвиннің эволюциялық теориясы
13.Ч. Дарвиннің өмірбаяны және еңбектері
14.« Түрлердің тегі » еңбегінде негізгі қағидалар
15.Мәдени формалардың эволюциясын дәлелдеу
16.Ч. Дарвиннің өзгергіштік формалары заңдылықтары және себептері жайлы көзқарасы
17.Айқын және айқын емес арақатнастық және компенсациялық өзгергіштіктер
18.Органикалық эволюция объективті процесс
19.Эволюцияны зерттеу әдістері
20.Тіршілік материя қозғалысының ерекше формасы
21.Тіршіліктің мәні жайлы ұғымның дамуы
22.Тіршіліктің негізгі қасиеттері
жер бетіндегі тіршіліктің геохимиялық роль
23.Тіршілік жағдайларының өзгеруіне әсер ететін геологиялық, космостық және биотикалық факторлар
24.Эволюциялық өзгеріс- жер бетіндегі тіршіліктің қажетті шарты
25.Тіршіліктің негізгі құрылым деңгейлері: молекулалық, клеткалық, организм, популяция түр, биогеоценоздық, тіршіліктің құрылым деңгейлерінің арасындағы байланыстық және арақатнастық
26.Геохронология жайлы қысқаша мағлұмат
27.Микроэволюция ілімі
Микроэволюция ілімінің қалыптасуы, оның зерттейтін мәселелері және әдістері
28.Эволюция ілімін қамтудағы маңызы
29.Тұқым қуалайтын өзгергіштік тірі организмге тән жалпы ерекшеліктері
30.Популяция – эволюцияның элементарлы құрылымы
31.Популяция ұғымы
32.Популяцияның критерилері
33.Популяцияның түрлері
34.Популяцияның генетикалық құрылымының әртүрлілігі – эволюциялық өгерістердің алғы шарты
35. Популяциялар генофондардың интеграциялығы
36.Популяцияның экологиялық және морфологиялық – физиологиялық ерекшеліктері
37.Эволюцияныың элементарлы формалары
38.Мутация процесін эволюцияның элементарлы факторлары ретінде талдау
39.Генетикалық комбинаторика және оның эволюциядағы ролі
40.Оқшаулану популяциялардың арасындағы генетикалық айырмашылықтарды күшейтетін фактор
41.Оқшаулану популяциялардың арасындағы генетикалық айырмашылықтарды күшейтетін фактор
42.Оқшаулану типтері, олардың сипаттамасы және маңызы
43.Эволюцияның статистикалық факторлары ретінде мутация процесінің популяциясы толқынының және оқшауланудың өзара әрекеттесуі
44.Табиғи сұрыпталу – эволюцияның қозғаушы және бағыттаушы факторлары
45.Табиғи сұрыпталудың алғы шарттары
46.Тіршілік үшін күрес ұғымы. Тіршіліктің күрестің және элиминациялық формалары
47.Тіршілік үшін күрес табиғи сұрыпталудың сандық сипаттамасы: сұрыптанудың коэффициенті, тиімділігі, жылдамдығы
48.Сұрыпталудың жылдамдылығының популяциядағы особтардың генетикалық әртүрлілігіне байланыстылығы, сұрыптанудың механизмі, объектісі және әсер ету сферасы
49.Сұрыптанудың зерттеу әдістері
50.Табиғи сұрыпталудың негізгі формалары: тұрақтандырушы, қозғаушы және диэруптивті жыныстық сұрыптану, жеке толық сұрыпталу
51.Адаптациялардың пайда болуы табиғи сұрыптану әсерінің нәтижесі
52.Адаптация ұғымы. Қарапайым адаптациялар.
53.Қарапайым қорғану құрылымдары және олардың эволюция процесінде пайда болу, жақсару жолдары
54.Күрделі адаптациялар
55.Күрделі мүшелердің құрылысы
56..Насеком қоректі өсімдіктер және өсімдіктердің қозғалысы
57.Адаптацияның салыстырмалы сипаты
58.Адаптациялардың классификациясы
59.Түрдің пайда болуында буындар мен полиплодияның ролі
60.Адамды, партеногенетикалық және өздігінен ұрықтанатын формаларды жаңа түрлердің пайда болуы
61.Эволюциялық ілімнің табиғи ресурстарын қорғау және тиімді пайдалану проблемасын шешудегі маңызы
62.Макроэволюция проблемалары
63.Макроэволюция ұғымы
64.Макро және микро эволюциялардың ұқсастықтары мен айырмашылықтары
65.Макро эволюция және микроэволюция процестерінің арақатнастары
66.Филогенездің негізгі формалары
67.Филетикалық эволюция дивергенция, конвергенция және паралельдік мүшелер мен функцияның өзгеру принциптері: негізгі санының өзгеруі, адаптация алмасуы
68.Мүшелердің функцияларының эволюциялану қарқындылығы
69.Онтогенез эволюциясы
70.Онтогенез эволюциясы жайлы жалпы түсінік
71.Онтогенезде организмнің біртұтастығы
72.Организмнің тарихи өзгеруінде корреляцияның және координацияның маңызы
73.Онтогенездің эмбрионалдануы
74.Автономдану – онтогенез эволюциясының негізгі бағыты
75.Неотения және фетализация онтогенездің канализациясы
76.Эволюциялық процесс
77.Прогресс туралы түсінік
78.Шексіз прогресс- тіршілік дамуының магистральды жолы
79.Антропогенездің негізгі дәуірлері
80.Қазіргі заман адамның эволюциялану ерекшеліктері, эволюция ілімінің проблемалары және переспективалары
81.Эволюция ілімі- дамудағы ғылым , оның адамның практикалық әрекетіндегі ролі және биологияның басқа саналарының дамуына әсері
82.Неодарвиндік эволюция, эволюцияның бағыттылығы және шектемелігі, макроэволюциядағы моно және полифияның арақатнасы торлы эволюция, тұқым қуалайтын өзгергіштік ролі және т.б
83.Микрэволюция проблемаларын талдау қажеттілігі
84.Эволюцияны модельдеу проблемасы, макроэволюция проблемалары, биоценоздар эволюциясы, 85.эволюция факторының арақатнасы және т.б
86.Эволюция ілімі және адамды түр ретінде қорғау
87.Эволюция теориясының метадологиялық негізі
88.Эволюция ілімі және медицина
89.Қазіргі экологиялық апаттардың эволюцияға әсері
90.Эволюция саласындағы зерттеу жұмыстарының көкейкест
Тестілік сауалнама
1.Тірі табиғаттың даму жайлы алғашқы идеялар қай елдің матералистеріне қарасты.
А.Қытай,Үндістан,Египет.
В.Қытай, Кайр, Англия.
С. Кайр Егмпет Англия
Д Месопатания Египет Кайр
2.Тірі табиғаты жүйелеуде аса зор еңбек сіңірген швед ғаламы кім?
А К. Линей
В.Ф. Бокэн
С. Ч. Даврин
3. Ресейде эволциялық идеялары қай ғасырда қалыптасты.
А18-ғасыр
В17-ғасыр
С19-ғасыр
Д15-ғасыр
Е14-ғасыр
4.Чарлиз Давриннің эволюциялық идеялары жалғастырушылық ізбасры кім?
АЖ. Бюрфен
ВК. Линей
С. Ж. Ламарк
Д.Ф. Бокэн
5.Ж.Б. Ламарктың неше заңы бар?
А1
В2.
С3.
Д4.
6.Алты сатыдағы 14-класқа жіктеп орналастырған ғалым кім?
А.Ж. Линей
В. Даврин
С. Вернадский
Д Ламарк
7.Ч. Даврин қай жылы дүниеге келді және қай айда?
А1810ж 12маусымда
В1809ж 12маусымда
С1812ж 12наурызда
Д1811ж 12 сәуірде
8.Ч. Даврин нешінші жылы мектепті бітіріп шықты?
А1809ж
В1826ж
С1829ж
Д1836
9.Эволюция поменталогиясының негізін салушы ғалым?
АДаврин
ВЛамарк
СКоваловский
Д К. Линей
10.Арестотельдің пікірінше тіріге неше белгі тән?
А5
В 4
С 3
Д 2
11.Давринің “Табиғи сұрыппталу жолымен түрлердің шығу тегі және тіршілік үшін күресте қолайлы тұқымдардың сақталып қалу” еңбегі қашан жарыққа шықты.
А1809ж
В1831ж
С1839ж
Д 1859ж
12.Ламарктың “ Зоология филосфия” атты еңбегі нешінші жылы жарық көрді?
А1809ж
В1810ж
С1825ж
Д1830ж
13. Даврин өзгергішті нешеге бөлді.
А2
В 3
С4
Д1
14.Эволюциялық жайлы түсініктер неше кезеңге бөлінеді.
А) 3
Б) 2
С) 4
Д) 5
Е) 1
15.Ламарк өзінің эволюциялық теориясын қай еңбегінде баяндады:
А) Зоология философиясы.
Б) Ботаника
С) Генетика
Д) Энтомология
Е) Жараттылыстану ғылымы
16.Ч.Дарвин қай жылы дүниеге келді.
А) 1802
Б) 1803
С) 1809
Д) 1901
Е) 1905.
17.Материя құбылыстарындағы барлық зат бөлінбейтін материяның бөлшектерін атомнан құралатындығын үйреткен ғалым:
А) Аоистотель
Б) Ламарк
С) Дарвин
Д) Демокрит
Е) Анаксимандыр.
18.Эволюция деген терминді енгізген ғалым.
А) Чарл Бенне
Б) Лам арк
С) Демокрит
Д) Дарвин
Е) Аристотель
19.Индукция әдісі қай жылы шықты.
А) 1562-1625
Б) 1565-1665
С) 1561-1662
Д) 1662-1630
Е) 1663-1631
20.Органикалық дүниенің дамуы неше кезеңге бөлінеді.
А) 3
Б) 2
С) 6
Е1
Д)
21.Эволюциялық қандай мағананы білдіреді.
А) қозғалыс
Б) даму өзгеріс, өрлеу.
С) өсу көбею
Д)ойлау
Е) сезім.
22.Ресейде табиғат туралы идеялар нешінші ғасырда қалыптасты.
А) 17 ғасырда
Б) 16 ғасырда
С) 18 ғасырда.
Д) 15 ғасырда.
Е) 13 ғасырда.
23.Организмнің эволюциялық жөніндегші дұрыс ой пікірлер кімнің еңбегінде жазылды.
А) Дарвин
Б) Демокрит
С) Ламарк
Д) Аристотель
Е) Анаксимандр.
24.Аристотельдің пікірінше тіріге нешеқасиет тән.
А) 1
Б) 4
С) 3
Д) 2
Е) 6
25.Теология ғылымына қарсы шыққан ғылым.
А) ламарк
Б) Дарвин.
С) Анаксимандр.
Д) Бекон.
Е) Демокрит.
26.Тірі табиғатын өлшем бірлігі.
А) Туыс
Б) Түр
С) Тұқымдас.
Д) Отряд.
27.Жануарлар мен өсімдіктер арасында өтпелі формалардыңбар екенің жайлы бастауды ұсынған ғалым.
А) Бекон
Б) Аристотель
С) Линней
Д) Ламарк.
28.“Зоология философиясы” кімнің еңбегі.
А) Бекон
Б) Аристотель
С) Линней
Д) Ламарк.
29.“Эволюция” қай тілден алынған.
А) латынша
Б) грек
С) ағылшын
Д) орыс тілі.
30.Дарвин Эндибурк университетінде қай жылы түсті.
А) 1809
Б) 1810
С) 1811
Е) 1812
31. Сұрыптаудың қанша формасы бар.
А) 2
Б) 3
С) 4
Д) 8
32.Қолдан сұрыптау және табиғи сұрыптау нәтижесінде ата –тегі ортақ организмдердің айырмашылығы пайда болуы.
А) Дивергенция.
Б) Конвергенция.
С) Кориотивтік
Д) Конферсациялық
33.Өткен ғасырда 30 жылдарында биология ғылымда қандай оқиға себеп болды.
А) 3
Б) 5
С) 2
Д) 4
Е) 6
34.Биология ғылымда қандай жаңа сала қалыптасты.
А) Жануарлардың даму тарихы
Б) Клетка теориясы.
С) Салыстырмалы эмбрология.
Д) Салыстырмалы зоология.
35.Органикалық дүние дамуы Рулье неше кезеңге бөлді.
А) 2
Б) 4
С) 3
Д) 6
36.Органикалық дүниенің дамуына Рулье 3 кезеңге бөлдді соның 1-ші кезеңің ата?
А) Жануарлардың пайда болуы.
Б) Гүлді өсімсдіктер.
С) Тіршіліктің теңізде пайда болуы және дамуы.
Е) Өсімдік дүниесінің пайда болуы.
37.Ламарк материяны және табиғатты кім жаратты деп түсіндірді?
А) Адам
Б) Жануар
С) Құдай
Е) Өздігінен
38.Тірі табиғаттың дамуы немесе эволюция жайлы түсініктер неше кезеңге бөлінеді?
А) 2
Б) 3
С) 4
Д) 5
Е) 6
39.Ион философиялық мектебінің ірі өкілдері кімдер?
А) Аристотель
Б) Бекон
С) Анексимандр.
Д) Демокрит.
Е) Дарвин.
40..Космостық алғашқы элементтеріне не жатады?
А) ештене жатпайды.
Б) су,тас, құм
С) су, жер, ауа, от.
Д) жер, от, жарық
Е) ауа. От, жарық.
41.Даму процесі дегеніміз ?
А) Күрделіден қарапайымға өтуі.
Б) 1 орынан 2 орынға ауысу.
С) организдердің орын ауыстыруы.
Д) 1 жағдайдан 2-ші жағдайға өту тек қарна жаңа қасиеттер мен сонымен қатар ежелггі органың ерекшеліктерінің сақталуы.
42.Биологиялық эволюция дегеніміз?
А) Қайта оралмайтын процес
Б) Ұрпақтар жалғастығына негізделген
С) Биологиялық пайдалы белгілердің өзгеруі.
Д) жаңа элементтердің бұрынғы организдерге үлесімді енуі.
43.Андрей Цезалпин өсімдіктерді қандай белгілеріне қарап екі топқа бөлді.
А) Тік өсетін және жатаған.
Б) Жеміс және жидек.
В) Кіндік және шашақ тамыр.
Г) Гүлді және гүлсіз.
Д) Дұталы және шөптесін.
44. К. Линей өсімдіктерді қанша класқа бөлді.
А) 13
Б) 12
В) 24
Г) 23
Д) 19
45. Жануарлар дүниесін класқа бөлуде, Линей қандай ерекшеліктерін негізге алды.
А) Қимыл системасындағы.
Б) Ас қарыту системасындағы.
В) Мінез құлқына.
Г) Түсіне.
Д) Қан тамырлар және тыныс алу.
46.К. Линей жануарларды қанша класқа бөлді.
А) 6
Б) 5
В) 9
Г) 14
Д) 4
47.В. Ломоносовтың “Жер қабаттары туралы” трактаты қай жылы жазылды.
А) 1749
Б) 1759
В) 1755
Г) 1760
Д) 1745
48.Антил аралын ашқан кім.
А) Афансий никитин.
Б) Америго Веспуч
В) Хистофор Колуий
Г) Васкода Гаша
Д) Фернан Мегаллан
49.ХVІІІ ғ. тірі табиғат туралы метафизикалық идеяның біріншісі қалай аталады.
А) Креационизм
Б) Переформизм
В) Идеализм
Г) Атамизм
Д) Трансформизм
50. ХVІІІ ғ. тірі табиғат туралы метафизикалық идеяның екіншісі қалай аталады.
А) Креационизм
Б) Идиализм
В) Переформизм
Г) Атамизм
Д) Трансформизм
51. Криоционизм дегеніміз не?
А) Жеке дамуды,бұрыннан дайын ұрықтардың өсуі
Б) Түрлерді құдай жаратты, олар өзгермейд
В) Дүние судан жаратылды
Г) Табиғат атомдардан тұрады
Д) Космостағы ұрықтан тұрады
52.Переформизм дегеніміз не?
А) Жеке дамуды бұрыннан дайын ұрықтардың өсуі
Б) Түрлерді құдай жаратты, олар өзгермейд
В) Дүние судан жаратылды
Г) Табиғат атомдардан тұрады
Д) Космостағы ұрықтан тұрады
53.Трансформация
А) Жеке дамуды,бұрыннан дайын ұрықтардың өсуі
Б) Бір түрдің екінші түрге ауысуы
В) Түрлерді құдай жаратты, олар өзгермейд
Г) Дүние судан жаратылды
Д) Табиғат атомдардан тұрады
54.Жануарларда өзгеріс туғызатын негізгі себептер
А) Климат
Б) Қорек
В) Үй жағдайларының әсері
Г) Жанар органдарының жаттығуы, жаттықпауы
Д) Аталғандардың барлығы
55.Ж.Б. Ламарктың “Зоология философиясы” деген трактаты қай жылы жарияланды?
А) 1809
Б) 1789
В) 1798
Г) 1812
Д) 1815
56.Туысты зат есіммен, оның түрін сын есіммен жазуды ұсынған кім?
А) Ламарк
Б) Джон Рей
В) К. Линней
Г) Ф.Энгельс
Д) М.В. Ломоносов
57. Аналогтар және тепе – теңдік принциптерін кім қалыптастырды?
А) Джон Рей
Б) Кювье
В) Жоффруа Сент-Илер
Г)Ж.Б.Ламарк
Д)Шарль Боннэ
58.Ламарк эволюциялық процестегі басты фактор не деп санады?
А) Жануарлардың өздеріне тән кәмілетікке ұмтылу қабілетінің болуы
Б) Жануарлардың жыртқыштығы
В) Жануарлардың бір жерден басқа жерге көшуі
Г) Өсімдіктердің таралуы
Д) Аталғандардың барлығы
59. Кез- келген органды ұдайы пайдаланса, пайдалану мерзіміне қарай сол орган әлденеді, дамиды, ал пайдаланылмаса әлсірейді, кері кетеді, ең аяғында жойылып кетуге себепкер болады
А) Ламарктың екінші заңы
Б) Ламарктың бірінші заңы
В) Ламарктың үшінші заңы
Г) Ламарктың бесінші заңы
Д) Ламарктың төртінші заңы
60.Эпигенез ұғымының негізін салған кім?
А) Ч. Дарвин
Б) Ломоносов
В) Вольф
Г) Шарль Боннэ
Д) Ф.Энгельс
61. Денедегі кейбір мүшені ұдайы пайдалану не пайдаланбау салдарынан болған қасиеттің бәрі, ата – аналарында болса, ондай өзгерістер өсіп - өну арқылы жаңа особьтарда сақталады
А) Ламарктың бірінші заңы
Б) Ламарктың екінші заңы
В) Ламарктың үшінші заңы
Г) Ламарктың төртінші заңы
Д) Аталғандардың барлығы
62.Алғаш рет градация жасаған кім?
А) Р.Оузи
Б) Аристотель
В) К.Вольф
Г) И. Мечников
Д) Н.Б. Ламарк
63. К.М.Бэрдің “Жануарлардың даму тарихы” атты еңбегі қай жылы жарыққа шықты?
А) 1809-1812
Б) 1818-1820
В) 1828-1837
Г) 1828-1838
Д) 1830-1840
64.Онтогенез қай тілден алынған?
А) Грек
Б) Латын
В) Ағылшын
Г) Орыс
Д) Француз
65.Ұрықтық сатыдан бастап организм тіршілігі аяғына дейінгі организмнің жеке дамуы қалай аталады?
А) Көбею
Б) Популяция
В) Онтогенез
Г) Зигота
Д) Аталғандардың барлығы
66.Жоғары сатыдағы организмнің онтогенезі жалпы алғанда қандай кезеңдерден өтеді?
А) Ұрықтық
Б) Жастық шақ
В) Ер жету, көбею
Г) Қартаю, өлу
Д) Аталғандардың барлығы
67.Онтогенез жыныссыз жолмен көбейетіндерде қай кезде басталады?
А) Жаңа организм дамуынан
Б) Тұқыммен көбеюде
В) Ұрықтанған аналық клеткадан
Г) Метаморфоз
Д) Тозаңдану
68.Жануарлардың ұрықтық дамуынан кейінгі дамуының бастапқы сатысы
А) Тұқымнан көбею
Б) Ұрықтанған аналық клеткадан
В) Тозаңдану
Г) Метаморфоз
Д) Аталғандардың барлығы
69.Өсімдік онтогенезінің негізгі ерекшелігі неде?
А) Өсімдіктерге сыртқы ортаның әсер етуінде
Б) Жыныссыз және жынысты ұрпағы алмасуында
В) Өсімдік мүшелерінің құрылысында
Г) Гүлдің құрылысында
Д) Тамырдың құрылысында
70.Онтогенез терминін енгізген ғалым
А) К. Бэр
Б) Э. Гекккель
В) Ламарк
Г) Ломоносов
Д) К.Линней
71.Көпжасушалы ағзалардың барлығы дерлік неден дамиды?
А) Ұрықтанған жұмыртқа жасушасынан
Б) Жатыннан
В) Споронгиден
Г) Жасушалардың бөлінуінен
Д) Аталғандардың барлығы
72. Ұрықтық дамудың алғашқы кезеңдері ұқсастық пен соңғы кезеңдегі ажырау әрекетін тұңғыш рет зерттеген ғалым
А) К.Линней
Б) Ламарк
В) К.Бэр
Г) Ломоносов
Д) Северцов
73.Ұрықта қандай белгілер қалыптасады?
А) Типке тән
Б) Класқа, отрядқа
В) Туысқа
Г) Түрге тән
Д) аталғандардың барлығы
74. Түрлердің тарихи дамуы
А) Онтогенез
Б) Филогенез
В) Арогенез
Г) Метаморфоз
Д) Миоз
75.Организм өздерінің жеке дамуы барысында сол түрлердің тарихи дамуын қысқаша қайталайды деп көрсеткен ғалымдар
А) Э. Геккель – К. Бэр
Б) Ф. Мюллер – А.Северцов
Достарыңызбен бөлісу: |