Орнататын элементтер.Білікті призмаға орнату кезіндегі базалау қателиктері. Білікті қатаң центрлерге орнату кезіндегі базалау қателиктері. Тұғыр болып табылатын бөлшекті жазық бетке орналастыру мен жазық бетке перпендикуляр еку тесікті базалау кезіндегі қателіктер. Бөлшекті жазықтыққа орнату кезінде тесіктері арқылы екі саусақ арқылы оның бұрылу шамасын анықтау. Станок саймандарын және кесетін аспаптарды орнатып бекітетін саймандарды таңдау ерекшеліктері. Cаймандардың элементтері.
Токар станогының саймандары. Фрезерлеуші станоктарының саймандары. Бұрғылаушы станоктардың саймандары. Бетті шлифтеуші станоктардың саймандары. Сандық бағдарламалар арқылы басқарылатын станоктардың және өңдеуші центірлердің саймандары. Агрегатты станоктар мен автоматтандырылған жүйелердің саймандары. Көп қайталанып қолданылатын саймандар. Құрал саймандардың қысып ұстаушы (зажим) элементтері. Қысатын күштерді түсіретін орындарды, күш түсірілетін нүктелер және қысушы элементтердің санын таңдау. Қысушы элементтердің түрін таңдау, винтті, сыналы, эксцентрикті, қысатын элементтер және цанга. Айналу денелерін қысатын құрылғылар. Сыналы қысып ұстаушы элементтердің өзін өзі тежеу шарты.
Сайманның үйлестірілуін (компоновка) жасау
Саймандардың көмекші элементтері мен құрылғылары. Бұратын және бөлетін құрылғылар. Кесетін аспапты бағыттаушы құрылғылар. Кесетін аспапты бағыттаушы саймандардың бөлшектері. Сайманның корпустары. Сайманның қатаңдығын, дірілге орнықтылығын және дәлдігін қамтамасыз ету.
Қысушы күштітерді есептийтін схеманы жасау және теңдеуін түзу. Қысушы элементтердің қозғалтқыштары.
Кесетін күштер мен моменттерді анықтау. Үлгінің тірек пен және қысатын элементтер арасындағы үйкеліс коэффициентін таңдау. Қысушы күшті Рз есептийтін схемасын және теңдеуін түзу. Бекіту сенімділігі коэффициентін есептеу. Бастапқы күшті Рб есептийтін схемасын және теңдеуін түзу. Қысушы элементтердің қозғалтқыштарын есептеу. Механикаландырылған қозғалтушылар (проводы). Пневматикалық қозғалтқыштар, поршенді мотор, диафрагмалы пневматикалық камера. Гидравликалық қозғалтқыштар. Электромеханикалық және вакуумды қозғалтқыштар. Магнитті және электромагнитті саймандар. Электромагнитті саймандар, электростатикалық плиталарды қолдану, тұрақты магнитті саймандар, оларды қолдану.
Құжаттарда технологиялық жабдықтарды графикалық түрде белгілеу
Қысатын элементтердің қозғалтқыштарының түрін таңдау тәртібі. Қысатын элементтерді графикалық түрде кескіндеу. Тіректерді, қысатын элементтерді, орнататын құрылғыларды техникалық құжаттарда графикалық белгілеу.
Жинқтаушы (құрастыруға арналған) саймандар.
Бақылауға арналған құрал саймандар, олардың түрлері. Аспаптарға арналған құрал саймандар. Үлгілерді саймандарға орнатуды автоматтандыру. Жинқтаушы (құрастыруға арналған) саймандар, олардың элементтері. Арнайы құрастыруға арналған саймандарды жобалау ерекшеліктері. Станоктың құрал саймандарын автоматты жобалаудың жалпы принциптері. Станоктың құрал саймандарын жобалаудың болашақ бағыттары. Станоктың құрал саймандарының тиімділігін бағалау. Құрастыруға арналған саймандардың дәлдігін есептеу. Саймандардың дәлдігін есептеу, есептеуге арналған бастапқы параметрлерді таңдау, есептеу әдісі. Өлшемдер тізбегін есептеу. Автомат-станоктарға, сандық басқару бағдарламалы станоктарға, өңдеуші центірлерге арналған саймандарды жобалаудың ерекшеліктері, оларға арналған саймандар жүйесі, оларды орнату ерекшеліктері. Саймандардың бөлшектерінің беріктігі. Технологиялық жабдықтарды пайдаланудың экономикалық тійімділігін есептеу.
Оқу үрдісінің нәтижелері
Пәнді оқып үйренгеннен, курстық жобаны қорғағаннан және емтихан тапсырғаннан кейін студент әртүрлі дайындамаларды механикалық өңдеуге қажетті сайманды жобалау тәсілін меңгеруі керек. /Ағымдағы үлгерімді бақылау , қорытынды бақылау (емтихан)/.
Оқытудың техникалық және электронды құралдары
Таратырылатын материал – 15 дәріске, плакат – 38 дана, курстық жобаларды жасауға арналған әдістемелік нұсқаулар, дәрістер конспекті, компьютерлік бағдарлама –Аутокад, металл өңдеуші станоктардың заманауи технологиялық схемалары /атлас/.
Әдебиеттер
Пәннің әдістемелік оқу құралдармен және техникалық жабдықтармен қамтамасыз етілуі.
