Ф. Ш. Оразбаева, Ж. Т. Дәулетбекова, Р. С. Рахметова, А. Қ. Рауандина

96
­кем — сәулетші
4
Сәулет — сәулетші
Құрылыс — құрылысшы
Қабат — көпқабатты 
Жаңа құрылыстың жобасы
Жаңа сөздер
құрылысшы
сәулетші
ғимарат
жаңа
көпқабатты
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
үй салады
құрылысшы
Әкем — сәулетші. Ол жаңа, көпқабатты ғимараттың жобасын жасады. 
Оқушы, бұл модульде:
— анық айтылған қысқа нұсқауларды түсініп, орындау; 
— белгілі бір тақырыптағы әңгімеге араласып, сұхбаттасыңның ойын толықтыру; 
— айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту;
— мәтінді мәнерлеп, рөлге бөліп оқу;
— мәтін мазмұны бойынша сұрақтар құрастыру, түрлі сұрақтарға жауап беру; 
— жай сөйлемнің соңындағы тыныс белгілерді дұрыс қою; 
— жіктеу есімдіктерін, көмекші сөздерді дұрыс қолдануды 
үйренесің
. 
құрылыс құрылысшы сәулетші ғимарат
1
-саба
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

97
4.
Сәулет
ТЫҢДАЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Мәтінді тыңда. Сұрақтарға жауап бер.
1. Мәтінде кімдер туралы айтылды?
2. Әлібектің әкесі — кім?
3. Әкесі не істейді?
4. Әлібектің ағасы — кім?
5. Ағасы не істейді?
Дұрыс айт!
құрылысшы 
(
қ
ұр
ұ
л
ұ
шш
ы)
с
ә
улет
ғимарат
қ
абат
жа
ң
а
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
ОҚЫЛЫМ ЖАЗЫЛЫМ
Үлгі:
Сен Астана қаласында тұрасың ба? 
Мен Астана қаласында тұрамын. Астанада әдемі, жаңа, көпқабатты ғимарат 
көп. Менің әкем — сәулетші. Ол кеше жаңа ғимараттың жобасын жасады. Бұл 
кісі — менің ағам. Ол — құрылысшы. Әкемнің досы да — құрылысшы. 
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

98
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
сөйлемдер
дұрыс +
дұрыс емес -
Ол Астанада туған.
Ағасы жаңа ғимараттың жобасын жасайды.
Алматыда әдемі ғимарат көп.
Оның әкесі — сәулетші.
Оның әкесінің досы — құрылысшы.
Олар көпқабатты үй салады.
АЙТЫЛЫМ 
5-тапсырма. 
Кім не істейді? Сөздер мен суреттерді сәйкестендір.
құрылысшы
сәулетші
мұғалім
дәрігер
спортшы
аспаз 
сабақ 
береді
бала 
емдейді
үй 
салады
ас 
дайындайды
жаңа ғимараттың 
жобасын жасайды
жарысқа 
қатысады
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

99
4.
Сәулет
ЖАЗЫЛЫМ 
6-тапсырма. 
Екі бұлттағы сөздерді тіркестіріп жаз.
әкем, ғимараттың, ағам, 
жоба, үй, әдемі, «Апорт»
сауда үйі, құрылысшы, жасайды, 
жобасы, салады, сәулетші, ғимарат
Есте сақта!
Менің әкем — сәулетші. 
Ағам — құрылысшы. 
Олар көпқабатты, жаңа 
ғимараттар салады. 
Кел, жаттайық!
Үйлеріне қаланың
Мен қызығып қарадым.
Мектеп, балабақшаны
Әдемі етіп саламын,
Мен құрылысшы боламын!
Фариза Оңғарсынова
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

100
Кесененің сырт+
ы
Кесененің төбе+
сі
Кесененің мұнара+
сы
Райымбек көшесінде орналасқан
Жаңа сөздер
кесене
сырты
төбе
мұнара
орналасқан
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
кесененің суреті кесененің төбесі
кесененің сырты
кесененің мұнарасы
Дұрыс айт!
с
ы
рт
ы
төбесі
[т
ө
б
ө
с
ү
]
мұнара
орналас
қ
ан
ТЫҢДАЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Мәтінді тыңда. Сұрақтарға жауап бер.
1. Әлібек кіммен сөйлесті?
2. Олар не туралы сөйлесті?
3. Райымбек батыр кесенесі қандай?
4. Оның сырты қандай?
Мен де сәулетші 
боламын
2
-саба
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

101
4.
Сәулет
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Тірек сөздер:
Райымбек батыр кесенесі, сурет салу, кесененің төбесі, кесе-
ненің сырты.
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
3-тапсырма. 
Мәтінді оқыңдар. Мәтін мазмұнына сүйеніп, Әлібек пен 
әкесінің диалогін жалғастырыңдар.
Бұл — Райымбек батырдың кесенесі. Кесене Алматы қаласындағы Райым-
бек батыр көшесінде орналасқан. Кесененің төбесі биік, мұнарасы әдемі. Сыр-
ты аппақ.
Кесененің жобасын белгілі сәулетшілер — Бек Ибраев, Шәмші Өтебаев, 
Сәдуақас Атығаев жасаған.
ЖАЗЫЛЫМ 
4-тапсырма. 
Көп нүктенің орнына тиісті қосымшаларды қойып жаз. 
Ме... әкем — сәулет... . Мен де сәулетші бола... . Маған Райымбек батырдың 
кесене... ұнайды. Кесене... сырты аппақ. Оның күмбез... әдемі. Кесененің 
алдында түйе... мүсін... бар. Кесене жобасын сәулетші... — Б. Ибраев, 
Ш. Өтебаев, С. Ағытаев жасаған. 
Тиісті қосымшалар:
-нің
-ші
-мын
-сі
-і
-лер
ЖАЗЫЛЫМ 
5-тапсырма. 
Суретке қара. Қожа Ахмет 
Ясауидің кесенесін суреттеп, мәтін 
құра. Мәтінде «Сәулет» тақырыбы 
бойынша 1-2-сабақта үйренген жаңа 
сөздерді қолдан.
Жаңа сөздер:
кесене, төбе, мұнара, ор-
наласқан.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

102
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Мен де
боламын.
Бұл — 
кесенесі.
Кесененің 
әдемі. 
Кел, жаттайық!
Мен сәулетші боламын,
Жүйрік ойым, қаламым.
Жоба жасап сан түрлі,
Ғимараттар саламын.
Есте сақта!
Мен сәулетші боламын. 
Кесененің жобасын 
жасаймын. Кесененің 
төбесі биік. Сырты ақ.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

103
4.
Сәулет
Оқушылар сарай+
ы
Сарай+дың қабырға+
сы
Қабырға+ның түс+
і
Түс+і қызғылт
Жаңа сөздер
қабырға 
сарай
қызғылт
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
Оқушылар сарайы 
сарайдың қабырғасы
Сарайдың қабырғасы қызғылт.
Дұрыс айт!
қ
абырға
үй
ірме 
[
ү
й
ү
рмө]
қ
ыз
ғ
ылт
Жас сәулетшілер 
йірмесінде
3
-саба
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

104
ТЫҢДАЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Мәтінді тыңда. Көп нүктенің орнына керекті сөздерді қойып, 
мазмұнда. 
Керекті сөздер:
он үш, жас сәулетшілер, ғимараттардың, Оқушылар 
сарайы ның.
Бұл — ... ... үйірмесі. Үйірмеге ... оқушы қатысады. Үйірмеде ... жобасын 
жасаймыз. Саша екеуіміз қағаздан ... жобасын жасадық.
ЖАЗЫЛЫМ 
2-тапсырма. 
Тыңдалған мәтінге сәйкес сөздерді тіркестіріп жаз.
сәулетші, сарайы, үйренеміз, жобасы, 
үйірмесі, оқушы
он үш, ғимараттардың,
жас сәулетшілер, жоба жасауды, 
Оқушылар, әкем
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
3-тапсырма. 
Мәтінді оқы. Сұрақтарға жауап бер.
Саша екеуіміз қағаз, пазл, ағаш, легодан жобалар жасаймыз. Кеше қағаз-
дан көпқабатты Оқушылар сарайының жобасын жасадық. Сарайдың қабыр-
ғасы биік, сырты қызғылт болды. Төбесі сары, мұнарасы әдемі. Есігі үлкен әрі 
әдемі.
1. Әлібек пен Саша неден жоба жасайды?
2. Олар кеше қағаздан ненің жобасын жасады?
3. Сарайдың қабырғасы, сырты қандай?
4. Сарайдың төбесі мен есігі қандай?
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

105
4.
Сәулет
ЖАЗЫЛЫМ 
4-тапсырма. 
Бағандағы сөздерге керекті қосымшаларды жалғап, сөйлем 
құра.
Мен 
лего
-дан 
-тан 
-нан
ғимарат
жасады...
-ңыз
Сен
ағаш
-ңдар
Сіз
қағаз
-м
Сендер
пазл
-қ
Біз
картон
-ң
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
— Әлібек, кесенені неден жасаймыз? 
— Кесенені қағаздан жасаймыз.
Кел, жаттайық!
Бұл — үлкен сарай,
Қызығады талай.
Мұнарасы биік,
Тұр аспанға тиіп.
Есте сақта!
Мен жас сәулетшілер 
үйірмесіне барамын. 
Саша екеуіміз сарайдың 
жобасын жасадық. 
Сарайдың қабырғасы 
биік. Оның алдында үлкен 
ескерткіш бар.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

106
Мен субұрқаққа барамын.
Сырты мәрмәр тастан жасалған.
«Шығыс күнтізбесі» субұрқа(қ)
ғ
+ы
Жаңа сөздер
мәрмәр тас
субұрқақ
киіз үй
қызғылт
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
субұрқақ қызғылт 
түс мәрмәр 
тас 
Субұрқақ жобасының сәулеті киіз үйге ұқсайды.
ТЫҢДАЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Мәтінді тыңда. Бұл — ненің бейнесі? Суретке қарап 
сәйкестендір.
ЖАЗЫЛЫМ 
2-тапсырма. 
Тыңдалған мәтінде қай сөз тіркестері кездесті? Белгіле, жаз.
сарайдың күмбезі «Шығыс күнтізбесі» Алматының ортасы маған ұнайды
он екі
жануардың басы
субұрқақтың іші
мәрмәр тас
тастың қабырғасы түсі қызғылт
киіз үйге ұқсайды үлкен субұрқақ
Дұрыс айт!
сұубұр
қ
а
қ
м
ә
рм
ә
р
к
і
й
і
з 
ү
й
ажайып субра
4
-саба
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

107
4.
Сәулет
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
3-тапсырма. 
Мәтінді оқы. Бір-біріңе сұрақ қой.
Алматыда 130 субұрқақ бар. Олар сан алуан әрі әдемі. Маған «Шығыс 
күнтізбесі» субұрқағы ұнайды. «Шығыс күнтізбесі» қазақ ертегісіне сәйкес жа-
салған. Сәулетшілері: В. Твердохлебов, В. Кацев, А. Татаринов.
ЖАЗЫЛЫМ
Қажетті сөздер:
мәрмәр тас, субұрқақ, киіз үй, қызғылт.
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Кел, жаттайық!
Біздің Қазақстан!
Алтай-Жайық арасы —
Жарты әлемдей даласы,
Ол — біздің Қазақстан!
Кенге толы қойнауы,
Төлге толы жайлауы,
Ол — біздің Қазақстан!
Жастан сүйіп аңсаған,
Тәтті күй мен кәусар ән,
Ол — біздің Қазақстан!
Анамыздай тілеуі ақ,
Отан бізде біреу-ақ,
Ол — біздің Қазақстан!
Мзафар лімбаев
Есте сақта!
Маған «Шығыс 
күнтізбесі» 
субұрқағы 
ұнайды. Ол киіз 
үйге ұқсайды. 
Мәрмәр тастың 
түсі қызғылт.

жүктеу/скачать 16,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: