Ф. Ш. Оразбаева, Ж. Т. Дәулетбекова, Р. С. Рахметова, А. Қ. Рауандина

18
ЖАЗЫЛЫМ 
2-тапсырма. 
Мәтін мазмұны бойынша кестені толтыр.
Лақ қандай?
- ....
- ....
- ...
Бұл — ақ лақ.
Лақ не істейді?
- ... 
- ... 
- ...
ЖАЗЫЛЫМ 
4-тапсырма. 
Өзің жақсы көретін үй жануарларының төлдері туралы шағын 
мәтін жаз. Төлдерді сипатта. Олардың не істейтінін жаз.
ЖАЗЫЛЫМ 
3-тапсырма. 
Суреттерге қарап, сөйлемдерді толықтырып жаз.
Менің
Сенің 
Сіздің 
Оның 
Менің
Сенің 
Сіздің 
Оның 
бар/жоқ.
бар/жоқ.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

19
1.
Жанды табиғат
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Кел, жаттайық!
Бөрте лақ
Шөре-шөре, лағым,
Тентек болма, шырағым!
Секектеме, деміңді ал,
Селтеңдемей құлағың. 
Ілияс Жансүгіров
Есте сақта!
Қорада лақ бар. 
Менің ақ лағым әдемі. 
Менің лағым сүйкімді. 
Лақ секіреді, маған ерке-
лейді.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

20
Құмырсқа мен ара — жәндік.
Жаңа сөздер
ара
құмырсқа
қызғалдақ
жәндік
Жәндік жанды 
табиата жата ма?
Ара мен құмырсқа — жәндік. Ара гүлге қонды.
а-ра
құ-мырс-қа
ТЫҢДАЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Мәтінді тыңда. Сұраққа жауап бер.
1. Саша кіммен сөйлесті?
2. Ол Әлібектен не туралы сұрады?
3. Құмырсқа мен ара жәндікке жата ма?
4. Жәндік қандай табиғатқа жатады?
ЖАЗЫЛЫМ 
2-тапсырма. 
Көп нүктенің орнына керекті сөзді қойып жаз. 
Керекті сөздер:
жатады, ара, жәндік, кішкентай, құмырсқа.
1. ... мен ... жанды табиғатқа ... . 2. Оларды «...» деп атайды. 3. Жәндік ... 
болады. 4. Ара қызғалдаққа қонды.
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
6
-саба
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

21
1.
Жанды табиғат
ОҚЫЛЫМ
3-тапсырма. 
Мәтінді рөлге бөліп оқыңдар.
— Әлібек, құмырсқа мен ара жанды табиғатқа жата ма?
— Иә, жанды табиғатқа жатады.
— Олар өте кішкентай ғой.
— Сондықтан оларды «жәндік» деп атайды. Жәндік де тамақ жейді, өседі.
ЖАЗЫЛЫМ 
4-тапсырма.
Жақшаның ішінен керекті сөздерді таңдап, сөйлемдерді 
толықтырып жаз.
Ара мен құмырсқа да жанды (табиғатқа, төлге) жатады. Олар өте (кіш-
кентай, үлкен). Ара мен құмырсқаны (мал, жәндік) деп атайды. Жәндік тамақ 
жейді, (өседі, ойнайды).
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Бл — не? Ол не істейді?
жүгіреді секіреді тамақ жейді
өседі
ойнайды
тістейді
ұшады
су ішеді
жүреді жинайды
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Кел, жаттайық!
Гүлден жинап шырынды,
Бал береді аралар.
Тисең, шағып алады,
Жоламаңдар, балалар!
Есте сақта!
Ара мен құмырсқа жанды 
табиғатқа жатады. Олар 
өте кішкентай. Сондықтан 
оларды «жәндік» деп 
атайды. Жәндікте тамақ 
жейді, өседі.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

22
Біз
дің
 дос+тар+
ымыз
Сендер
дің
 дос+
тарың
Олард
ың
 дос+тар+
ы
 
Мен
 қорғай
мын
Сен
 қорғай
сың
Ол
 қорғай
ды
Жаңа сөздер
құстар
қорғайды
көгершін
тоқылдақ
қарлығаш
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
тоқылдақ қарлығаш көгершін
Құстар — біздің достарымыз. Олар табиғатты қорғайды.
Дұрыс айт!
құстар
тоқылдақ
[тоқұлдақ]
көгершін
[көгөршүн]
стар — бізді 
досымыз
ТЫҢДАЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Мәтінді тыңда. Мәтін мазмұны бойынша тиісті сұрақтарды
қойып, сөйлемдерді толықтырып жаз. 
Керекті сөздер:
не? нелер? кім? қандай? нені?
1. Тоғайда ... бар?
2. Құстар ... табиғатқа жатады?
3. Құстар ... қорғайды?
4. Құстарды ... қорғайды?
5. 1 сәуір — ... күн? 
7
-саба
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

23
1.
Жанды табиғат
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
... құстарды қорғаймыз.
Құстар ... қорғайды.
1 сәуір — құстар ... .
Тоғайда ... бар.
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
3-тапсырма. 
Мәтінді оқы. Әр сөйлемге сұрақ қой.
Құстардың пайдасы көп. Тоқылдақ ағашты қорғайды. Оны «орман дәрі-
гері» деп атайды. Қарлығаш егінді қорғайды. Көгершіндер бұрын хат тасыған. 
Құстар да жанды табиғатқа жатады.
Халықаралық 
құстар күні
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

24
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
лгі: 
Бұл — көгершін. Ол хат тасиды.
БҰЛ — НЕ? 
ОҚЫЛЫМ
 
ЖАЗЫЛЫМ
5-тапсырма. 
Оқы. Жаз.
Құстар —
менің
сенің
оның
біздің
сендердің
олардың 
сіздердің
адамның
дос... .
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
— Сен қандай құстарды білесің?
— Құстардың табиғатқа қандай пайдасы бар?
— Құстардың адамға қандай пайдасы бар?
— Саған қандай құс ұнайды?
— Құстар неге жанды табиғатқа жатады?
Есте сақта!
Көгершін, тоқылдақ, қарлығаш — 
құстар. Олар — біздің достарымыз. 
Құстар табиғатты қорғайды. 
Кел, жаттайық!
Табиғат осынау
Бай екен, досым-ау.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

25
1.
Жанды табиғат
Құс+
тың
 балапан+
ы
Қарлығаш+
тың
 балапан+
дар
+
ы
Көгершін+
нің
 балапан+
ы
Жаңа сөздер
балапан
мекендейді
ұшады
ұя салады
Құстар ұя салады. Олар жоғары ұшады. Тоқылдақ орманда мекендейді.
ТЫҢДАЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Мәтінді тыңда. Сұрақтарға жауап бер. 
1. Құстар қандай табиғатқа жатады? 
2. Нелер жоғары ұшады?
3. Құстар ағаштың басына, үйдің шатырына, қораның төбесіне не істейді?
4. Құстың балапаны қалай өседі?
Дұрыс айт!
жо
ғ
ары
ұйа
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
андай әдемі 
балапан!
көгершіннің балапаны
қарлығаштың балапандары 
тоқылдақтың балапаны
8
-саба
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

26
ЖАЗЫЛЫМ 
2-тапсырма. 
Суретке қарап, сөйлемдерді толықтыр. 
... жоғары ұшады.
... үйдің шатырына ұя салады
Бұл — қарлығаштың ... .
Құстың балапаны ... өседі.
ОҚЫЛЫМ
3-тапсырма. 
Мәтінді рөлге бөліп оқыңдар. 
— Қандай әдемі балапан! Бұл — ненің балапаны? 
— Бұл — тоқылдақтың балапаны.
— Тоқылдақ қайда мекендейді?
— Тоқылдақ орманда мекендейді.
— Тоқылдақ ұясын қайда салады?
— Ол ұясын ағаштың басына салады.
— Тоқылдақты неге «орман дәрігері» деп атайды?
— Себебі ол ағаштарды қорғайды.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

27
1.
Жанды табиғат
ЖАЗЫЛЫМ 
5-тапсырма. 
Оқы. Сөздерді тіркестіріп жаз.
үйдің
бұтағы
қораның
қабырғасы
ағаштың 
беті
талдың 
төбесі
көлдің 
арасы
таудың
етегі 
тоғайдың
шатыры 
үйдің
басы
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Қажетті сөздер:
сүйкімді, әдемі, жұмсақ, кішкентай, салады, құстың, 
өседі, ұя салады.
Есте сақта!
Көгершін ұясын үйдің 
шатырына салады. 
Қарлығаштың балапандары
сүйкімді.
Кел, жаттайық!
Балапандар сақ екен,
Түсі қардан ақ екен!
Мөлдіреп тұр көздері,
Бейне сурет өздері!
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Бұл — не? Қай құс ұясын қайда салады?
ЖАЗЫЛЫМ 
7-тапсырма. 
Төмендегі сұрақтарды кірістіріп, диалог құрап жаз.
— Саған қандай құс ұнайды?
— Оның балапаны қандай?
— Ол ұясын қайда салады?
— Ол құстың адамға қандай пайдасы бар?
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

28
Күз келді. Тырналар жылы жаққа ұшып кетеді. 
Біз оларды шығарып саламыз.
Біз құстар
ды
 шығарып сала
мыз
Сендер құстар
ды
 шығарып сала
сыңдар
Сіздер құстар
ды
 шығарып сала
сыздар
Олар құстар
ды
 шығарып сал
ады
Жаңа сөздер
тырна
шығарып салу
ұшады
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
Дұрыс айт!
т
ы
рна
шы
ғ
арып саламыз
Тырналар жылы 
жаа шады
ТЫҢДАЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Мәтінді тыңда. Мәтін мазмұны бойынша ақпараттың 
дұрыстығын тексер.
№
ақпарат
дұрыс
дұрыс емес
1 Күз келді, күн суытты.
2 Тырнаның балапаны кішкентай.
3 Тырналар күзде суық жаққа қайтады.
4 Тырналар жоғары ұшады.
5 Біз оларды шығарып саламыз.
9
-саба
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

29
1.
Жанды табиғат
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
3-тапсырма. 
Мәтінді оқы. Мәтін мазмұны бойынша бір-біріңе сұрақ 
қойыңдар.
Бүгін — демалыс. Күн бұлтты. Мен далаға шықтым. Аспанда тырналар 
ұшып барады. Анау — тырнаның балапаны. Ол үлкен болды. Мен тырналарды
жылы жаққа шығарып салдым. Олар қыста жылы жақта мекендейді.
күн суытады. 
Құстар
ұшады.
ЖАЗЫЛЫМ 
4-тапсырма. 
Суреттердің орнына қажетті сөздерді қойып, сөйлемді толықтыр. 
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри

жүктеу/скачать 16,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: