Шаньюй Чжи-Чжи бастаған солт ғұндар Талас өңіріне 1 қоныс аударуы.
Б.з.б 42ж
Чжи-Чжи қаңлылармен бірігіп,үйсіндерді талқандап,Қызыл аңғарды басып алу
Б.з.б37-36ж
Талас өңіріне Чжи-Чжи ордасын құруы
Б.з.б 36 ж
Талас шайқасы.Қытай әскерлері ғұндарды талқандауы.Чжи-Чжидің өлімі.
Б.з 93ж
Солт ғұндардың 2 қоныс аударуы.Жетісу,Орталық,Тарбағатай,Сырға орнығуы.
Б.з 1-2 ғ
Ғұндардың БҚО,Арал,Еділ,Дон өңіріне орнығуы.
Б.з 4 ғ
Олардың Дунайға дейінгі жерлерге орналасуы.
Б.з 375 ж
Ұлы қоныс аударудың басталуы,яғни батысқа жылжуы.
Б.з 430 ж
Еділ(Атилла) бастаған ғұн империясының құрылуы.
Б.з 437
Бургундия патшалығын басып алуы.
Б.з 448-451ж
Еділдің Шығыс,Батыс Римге жорығы.
Б.з 451 ж
Еділдің Аэци бастаған рим,франктерге қарсы Галиядағы Каталуын қаласындағы ірі шайқас.
Б.з 452ж
Италияға жорығы.
Б.з 453ж
Атилланың өлімі.
кәсібі
Ғұндардың көршісі –дунхулар.Мөденің кезінде дунху елінен елшілер келген.Сол кезде ғұндардың саны 300000 асқан.Мөде б.з.б174ж қайтыс болған соң,баласы Лаушан таққа отырды.Атилла туралы Византия елшісі Приск(ғұн әміршісінің сарайы,аппақ монша және қанағатшыл халық екендігін айтты),Атилланың мұрагерлік тарихын жазған Марцелин маңызды деректер қалдырды және де Джузеппе Верди Атилла операсын жазды.
Мал шаруашылығы
Аң аулау
егіншілік
Шаньюи
Ғұн қоғамы
Хуань ұрпағы
ақсақалдар
Сюй бу ұрпағы
24 ру
түменбасы
мыңбасы
Еңбекші бұқара
құлдар
жүзбасы
әскер
Әскери жүйе бойынша ғұндар 3 қанатқа-сол,орталық,оң қанат болып бөлінген.Ғұн әскерлерінің негізгі құрамын атты әскерлер құрады. Ел ішінде халық жиналысы,жылына 3 рет өткізілетін ақсақалдар кеңесі және әскери көсемдер кеңесі өткізілген.Сот 10 күнге созылған және салт-дәстүр бойынша ,мөде кодексі бойынша жүргізілген.Ғұндарға опасыздық жасаса жазаның ең ауыр түрі өлім жазасы кесілді. Билік мұрагерлікпен берілді.
