Фармацияжатады, зерттейтінсаласынафармацевтикалық химия, фармакогнозия, әртүрлітүрдегіпрепараттардыдайындаутехнологиясыжәне рецепт жазукіреді

Фармацевтік химия – бұлдәрілікзаттардыңхимиялыққұрлысы мен қасиетін, соныменқатарпрепараттардыңемдікықпалыналуүшінбиологиялықмаңыздызататрдызерттейтінғылым.

Фармакогнозия – табиғиөсімдік, жануарлар мен минералдыөнімдердіңбиологиялықбелсенділігін, яғниалғашқыөндеулерденалынғандәрілердізерттейтінғылымныңсаласы.

Рецептура– бұлдәріліктүрдіңрецепттежазылуережесітуралы фармация бөлімі. Рецептура дәрігерлікжәнефармацевтікболады. Дәрігерлік рецептура, препараттыалуүшіндәрігердіңдәріханағажүгінумақсатынатағайындалған. Фармацевтік рецептура, технолог-фармацевт үшінфармакопиянегізіндезауыттардапрепараттардыдайындау.

Фармакопея – дәрілікпрепараттардыдайындаудыңжәнеолардыңміндеттітүрдебелсенділігіанықталуменболатынбірыңғайландырылғанережелері бар арнайыкітап. Ондапрепараттыңсапасынанықтайтынстандарттаржиынтығы мен нормаларкелтірілген. Соныменқатар физико-химиялыққасиеттері мен улыжәнекүштіәсерететінзаттар мен басқа да көрсеткіштердіңбалаларүшінбірреттікжәнетәуліктікмөлшерікестетүріндеберілген. Мемлекеттікфармакопияретінде РФ Х және ХІ (1 және 2 том) фармакопиясықолданылады.

Дәрі-дәрмектердірецепттежазудыңбірнешетүрлері бар:

1. Официнальдынемесересми (латынтіліндеofficina – дәріхана) өндірістешығарылатын, тұрақтықұрамы бар, фармакопея мақалаларындакелтірілгендәрілікзаттар.

2. Магистральды (латынтіліндеmagister – оқытушы) дәрігердіңнұсқауыбойыншажасалатындәрілер.

Соныменқатар, рецепттіңжазылумынандайболады:

1. Қарапайым, емдікәсері бар бір препарат жазылады.

2. Күрделі – емдікәсер бар бірнешепрепараттар

3. Қысқартылғантүр.

4. Кеңтүрдегі.

5. Мөлшерленгенжәнемөлшерленбеген.

1) рецептте 1 грамм дәрініңсалмақтық саны 1,0 (грамм) – 1000 мг (миллиграмм).

2) 0,1 г – 100 мг (миллиграмм).

3) 0,01 г – 10 мг.

4) 0,001 г – 1 мг

5) 0,0001 г - 100 мкг (микрограмм).

6) 0,00001 г - 10 мкг

7) 0,000001 г - 1 мкг

8) 0,0000001 г – 100 нг (нанаграмм).

9) 0,00000001 г – 10 нг

Дәрілердіңшоғырлауы (топтаулытүрдетұратынзаттардыайтады), бұлардыүштәсілменбелгілейді.

1) Пайыздықмөлшер – дәрілікзаттың 100 мл-дегіқұрамы, масылы, 3% тетрациклин майы, бұл 100 мл-де 3 г дәрілікзатболады; 0,05% прозеринерітіндісі - 100 мл-де 0,05 г болады.

2) Қатынастық мөлшер – дәрілікзаттыңсалмағын 1 граммдаалады, кезкелгенкөлемде (1:10, 1:100, 1:1000). Мысалы, 200 мл суда 1:10 еменқабығыныңқайнатпасы, яғни 200 мл-де 20 г бар.

3) Салмақтық-көлемқатынаста (мысалы, 20,0 — 200 ml, яғни 200 мл-де 20г дәрілікзат бар).