Ферменттер. Лиазалар ЖӘне трансферазалар. Лекция жоспары


АҚ–ның декарбоксилазалары



бет2/4
Дата11.03.2023
өлшемі0,72 Mb.
#171884
түріЛекция
1   2   3   4
Байланысты:
4 саб Ферменттер Лиаза Трансфер (1)

АҚ–ның декарбоксилазалары – екікомпонентті, Ко пиридоксальфосфат (В6 вит. + Н3РО4).
Қандағы AЛT белсенділігінің жоғарылауы ферментпен байытылған жасушалардың зақымдануын немесе жойылуын көрсетеді. AЛT белсенділігінің ең елеулі артуы (норманың жоғарғы шегінен 15 еседен астамға асуы) бауыр жасушаларының некрозымен (асқынған вирустық гепатит, токсикалық гепатит) байқалады.
Бұл ферменттер
  • бактериялар үшін;
  • инфекциялық аурулар мен шіру үрдісінде маңызы зор;
  • АҚ-ның аралық алмасуына қатысады.

  • АҚ-ның декарбоксилдену реак-цияларын (қайтымсыз) катализдейді, реакция өнімібиогенді аминдер (серотонин, гистамин, ГАМҚ).

Триптофанның декарбоксилденуі нәтижесінде серотонин түзіледі:
Триптофан 5-гидрокситриптофан

серотонин СО2


Гистидиннен гистамин түзіледі:
Гистидин гистамин
СО2
Глутамин қышқылынан -амино май қышқылы (ГАМҚ) түзіледі:
Глутамин қ. ГАМҚ
СО2
Аспарагин қышқылы декарбоксилденгенде -аланин түзіледі:
Аспарагин қышқылы -аланин
СО2
2 тобы. Карбангидраза.
Екікомпонентті, Ко-ң құрамында Zn 2+ бар. Көмір қышқылының түзілу және ыдырау (су мен көмір қышқыл газына дейін) реакциясын катализдейді:
Н2О + СО2 Н2СО3
Негізінен эритроциттерде кездеседі, СО2 тіндерден өкпеге тасымалдауға қатысады. Бұл реакцияның бағыты СО2 концентрациясына тәуелді. 1 л қанда 2 г жуық фермент бар.

Трансферазалар


– атом немесе атом топтарын бір қосылыстан екіншісіне тасымалдау реакцияларын катализдейтін ферменттер класы.
Көбі екікомпонентті, жасушалық ферменттер, тасымалдайтын топтарының ерекшелігіне қарай 8 топқа бөлінеді. 4 тобын қарастырамыз:
  • метилтрансферазалар,
  • ацилтрансферазалар,
  • аминотрансферазалар,
  • фосфотрансферазалар.

Метилтрансферазалар


Метилтрансферазалар организмде бір атомды көміртек қалдықтарын (метил, метилен, метин, оксиметил, формил және т.б. топтарын) бір қосылыстан екіншісіне тасымалдау реакцияларын тездетеді. Метилтрансферазалар нуклеин қышқылдары мен белок синтезіне, кейбір АҚ-ның алмасуына қатысады.
Екікомпонентті, Ко – тетрагидрофоль қышқылы (ТГФҚ), құрамында Вс витамині бар.
Жасушаларда фоль қышқылы (Вс витамині) НАДФН2 тәуелді фермент пен С витаминінің қатысуымен, тотықсызданып, тетрагидрофоль қышқылына (ТГФҚ) айналады.
ТГФҚ-ң құрылысы күрделі, 3 бөліктен тұрады:
  • птеридин сақинасы;
  • парааминобензой қышқылы;
  • глутамин қышқылы.

Егер реакция барысында метил (-СН3) тобы тасымалданса, метилдену реакциясы деп аталады. –СН3 доноры - S-аденозилметионин (SAM):
Метилдену реакцияларының
  • этаноламиннен холиннің,
  • норадреналиннен адреналиннің,
  • гуанидинсірке қышқылынан креатиннің,
  • урацилден тиминнің, т.б. түзілуінде маңызы зор.

Мысалы:
ТГФҚ
Этаноламин + 3 Метионин
Холин + 3 Гомоцистеин
ТГФҚ
норадреналин + метионин адреналин + гомоцистеин
НО СН – ОН НО СН – ОН
ТГФҚ
СН2 – NH2 СН2 – NH – СН3
НО НО
норадреналин адреналин


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет