42. Халықаралық ғылыми басылымдар жүйесіндегі авторлық құқық.
Авторлық құқық — объективті мағынада-ғылым, әдебиет немесе өнер туындыларын, яғни осы салалардағы адамдардың шығармашылық қызметінің объективті нәтижелерін құрумен және пайдаланумен (басып шығару, орындау, көрсету және т.б.) байланысты құқықтық қатынастарды реттейтін азаматтық құқық институты. ЭЕМ-ге арналған бағдарламалар мен Деректер базалары да авторлық құқықпен қорғалады. Олар әдеби шығармаларға және жинақтарға теңестірілген.
Авторлық құқық автордың мерзімсіз әрекет ететін мүліктік емес (моральдық) құқықтарын да, сондай-ақ автор басқа тұлғаларға бере алатын туындыны пайдалануға мүліктік құқықтарды да қамтиды.
Ағылшын термині копирайт (ағыл. copyright, "көшіру" және "құқық") ағылшын тілінде мүліктік авторлық құқықты білдіреді.
43. Мақалалардың этикалық аспектілері. Мүдделер қақтығысы.( Конфликт интересов)
Ғылыми жарияланымдардың этикасы-бұл авторлардың, рецензенттердің, редакторлардың, баспагерлердің және оқырмандардың ғылыми жарияланымдарды жасау, тарату және пайдалану процесінде кәсіби мінез-құлық нормаларының жүйесі.
Басылым этикасын бұзу жағдайларын болдырмау үшін қолжазбаны жариялау процесіне қатысушы барлық тараптардың мүдделер қақтығысын болдырмау керек. Мүдделер қақтығысы егер автордың, рецензенттің немесе редколлегия мүшесінің іс-әрекетіне әсер етуі мүмкін қаржылық, ғылыми немесе жеке өзара қарым-қатынастары болған жағдайда туындайды. Мұндай қарым-қатынастар екі жақты міндеттемелер деп аталады.
Мүдделер қақтығысын болдырмау мақсатында және қабылданған журналдың этикалық нормаларына сәйкес Тараптардың әрқайсысына мынадай міндеттер жүктеледі.
Редактор міндетті:
- ұсынылған қолжазбаның авторымен бастапқыда тағайындалған рецензентте мүдделер қақтығысы болған жағдайда қолжазбаны басқа редколлегия мүшесіне қарау үшін беру;
44 Халықаралық ғылыми басылымдар жүйесіндегі библиометриялық (ғылымиометриялық) көрсеткіштер: ғылыми дәйексөз индексі (цитируемость).
Достарыңызбен бөлісу: |
