а
дыбысы
ә
әрпімен жазыла бастады. Мәселен, 1960, 1963, 1978, 1988 жылдары шыққан
«Орфография лық сөздіктерде»
куә, күнә, күмән, кінә, шүбә, мәрмәр, іңкәр
түрінде беріліп, қо-
сымшалар бірыңғай жуан тұрпатта ғана жалғанды. Ал 2005, 2007, 2013 жылдары шыққан
«Орфографиялық сөздіктерде» қосымшалардың жіңішке түрі жалғана бастады:
куәсі, куәсі-
на, куәсінан; күнәлі, күнәлілігі, күнәлілік, күнәсі, күнәсіз, күнәсіна, күнәсінан; шүбәлі, шүбәлілік,
шүбәсі, шүбәсіз, шүбәсіздік, шүбәсіна; іңкәрі, іңкәріна, іңкәрінан
. Қазіргі таңдағы ұсынылып
отырған Жаңа емле ережесінде: «Соңғы буынында
á
әрпі жазылатын түбір сөздерге ашық
дауыстылармен келетін қосымшалар ғана жуан жалғанады:
kúnásinа, kúnásinаn, kýásinа,
kýásinаn, kúnáǵa, kúnádan, kinálaý, shúbálaný, kýáǵa, kýádan, kúmánǵa, kúmándaný» деп көр-
сетілген.
Соңғы буын жіңішке
(ә)
болып тұрса да, неге қосымшалар бірізділікпен тек қана
жіңішке жалғана алмайды? Мұның басты себебін ғалымдар сөздің қосымшасыз жеке өзін
алғанда, соңғы буындағы дауысты фонема өзінің негізгі реңкінде жұмсалмайтындығымен
түсіндіреді. Ғалымдардың тұжырымынша, сөз соңындағы дауысты
Достарыңызбен бөлісу: |
