Филология ғылымдарының докторы, профессор Қ



Pdf көрінісі
бет30/153
Дата03.04.2022
өлшемі5,46 Mb.
#137760
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   153
Байланысты:
Раңа Ð Ð Ð Ð 72 Ñ Ð°Ò Ð°Ñ Ñ Ð¾Ò£Ò s(2)

§16.
Соңғы буынында
 á 
әрпі жазылатын түбір сөздерге ашық дауыстылармен келетін 
қосымшалар ғана жуан жалғанады: 
kúnásinа, kúnásinаn, kýásinа, kýásinаn, kúnáǵa, kúnádan, 
kinálaý, shúbálaný, kýáǵa, kýádan, kúmánǵa, kúmándaný.


22
1-tapsyrma. 
Tómendegі sózderge septіk jalǵaýynyń barlyq túrіn jalǵap, durys jazylý erejesіn 
túsіndіrіńіz.
Kýá, kúná, shúbá, sirá, júdá, ińkár, kúmán, zámzám.
Ү, ө, ұ, о әріптері. 
Қазақ тілінің қазіргі жазылым нормасы ерін үндестігі емес, тіл үндесті-
гіне бағынатыны мәлім. Ал араб жазуын қолданған кезеңдерде ерін үндестігі жүйелі түр-
де таңбаланып отырды: 
үйүм, қолұң, бүгүн
т.б. Тіпті алғашқы буында езулік дауысты тұрса 
да, соңғы буынға еріндік дауыстыларды жазу үрдісі ХХ ғасырдың басына дейін сақталды: 
барұб, келүб, айтатұн, беретүн, барұр, келүр, 
т.б. Бұлайша жазылуының басты себебі, сол ке-
зеңдегі жазуда фонетикалық принциптің (айтылуы бойынша жазу) басым болуы және түр-
кі тілдерінің туыстық негізіне жақындатып жазудың бертінге дейін жалғасуы. Ерін үндес-
тігі қай уақыттан бастап таңбаланбады және таңбаланбауының себебі неде? ХХ ғасырдың 
басында, ұлт зиялылары қазақ тіліндегі ерін үндестігін жазуда таңбалау қажет пе, жоқ па 
деген мәселе төңірегінде біраз дауласқан болатын. 1924 жылы өткен «Қазақ білімпаздары-
ның тұңғыш сиезінде» Е.Омарұлы: «Бұрын ескі түрік тілінде 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   153




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет