Филология ғылымдарының докторы, профессор Қ
жүктеу/скачать 5,46 Mb. Pdf көрінісі
|
Раңа Ð Ð Ð Ð 72 Ñ Ð°Ò Ð°Ñ Ñ Ð¾Ò£Ò s(2)
| ЕРЕЖЕ
§43. Грамматикалық тұлғалармен келген қос сөздер дефис арқылы жазылады: týradan- týra, qoldy-qolyna, ózinen-ózi, qaraptan-qarap, bardy-joqty, azdy-kópti, tekten-tekke, teginnen- tegin, qolma-qol, betpe-bet, kózbe-kóz, jolma-jol, barar-barmas; bılep-tóstep, sharshap-shaldyǵyp, kórgen-túıgen, jýyp-shaıyp, qyryp-joıyp, jylap-eńirep, ósip-ónip. Сөздердің тіркесуі арқылы жасалған, кейбір идиомаланған үстеулер күрделі үстеулерге жатады. Бұл сөздер бөлек жазылады. Мысалы: алдын ала, ала жаздай, күні кеше, таң ата, күні бүгін, күн ұзаққа, күн ілгері т.б. Есімдіктер – мағыналары жалпы, контексте қолданылу мақсатына қарай нақтылы мағыналарға ие болатын субъективтік-объективтік нұсқаушы сөздер. Мағыналық ерек- шеліктері жағынан 7-ге бөлінеді: жіктеу, сілтеу, сұрау, өздік, жалпылау, белгісіздік, болым- сыздық . Құрамы жағынан есімдіктер де дара және күрделі болып жіктеледі. Жіктеу, сілтеу, жал- пылау есімдіктері, сол сияқты сұрау есімдіктері, негізінен, дара тұлғада, түбір және қосым- ша жалғану арқылы жасалған туынды есімдіктер болып, жазуда мәселе туындамайды. Белгісіздік есімдіктерінің дара түріне бірнеше ғана есімдік жатады: бір, біреу, кей, әр, әлде. Белгісіздік есімдіктерінің көбісі бірігу арқылы жасалған. Олар: бірдеңе, бірнеше, бір- нәрсе, кейбір, кейбіреу, әлдекім, әлдене, әлденеше, әлдеқайда, әлдеқалай, әлдеқашан, әлдебір, әркім, әрнәрсе, әрбір т.б. Көріп отырғанымыздай, күрделі есімдіктердің жасалуына бір, кей, әлде, әр дара түрлері негіз болған. Болымсыздық есімдіктер еш түбір сөзімен бірігуі арқылы жасалады: ешкім, ештеңе, еш- нәрсе, ешбір, ешқайсы, ешқандай, ешқашан . Түбір есімдіктер аз: еш, дәнеңе, дым, түк. жүктеу/скачать 5,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|