Қарағанды техникалық университеті
Коммерциялық емес акционерлік қоғам
"Физика кафедрасы"
Зертханалық жұмыс №10
Еркін түсу үдеуін анықтау
Орындаған:Өмірбеков Бақытжан
Тобы:ЭЭ-22-2
№ 10 Зертханалық жұмыс
Еркін түсу үдеуін анықтау
Кұрал жабдықтар: Арнайы құрылым, электромагнит - ЭМ, болат шар, секундомер.
Кесте:
|
№
|
|
|
|
|
|
|
1.
|
1.5
|
0,5
|
12
|
9,73
|
0,074
|
0,167
|
2.
|
1.6
|
0,58
|
9,5
|
3.
|
1.7
|
0,6
|
9,4
|
4.
|
1.8
|
0,61
|
9,7
|
5.
|
1.9
|
0,63
|
9,6
|
6.
|
1.5
|
0,58
|
8,9
|
7.
|
1.6
|
0,57
|
9,8
|
8.
|
1.7
|
0,61
|
9,1
|
9.
|
1.8
|
0,6
|
10
|
10.
|
1.9
|
0,64
|
9,3
|
Негізгі формулалар:
Еркін түсу үдеуін мына формула бойынша анықтаңыздар:
.
- ның орташа арифметикалық мәнін анықтаңыздар
.
Еркін түсу үдеуінің орташа квадраттық қателігінің орташа арифметикалық мәнін табыңыздар.
.
Еркін түсу үдеуінің орташа арифметикалық мәнінің сенімді интевалын есептеңіздер.
Бақылау сұрақтарына жауаптар:
-
Еркін түсу үдеуі – ештене бөгет жасамайтын, вакуумдағы түсуді айтады. Оның қозғалысы теңүдемелі түзусызықты қозңалыс.
-
Үдеу- нүктенің жылдамдығының мәні мен бағытының өзгеруін сипаттайтын векторлық шама. Жылдамдық өзгергенде үдеу пайда болады.
-
Себебі,бүкіләлемдік тартылыс заңынан шығатын еркін түсу үдеуінің формуласы радиусқа тәуелді, әғни жердің әр нүктесінде радиус ұзындығы үртүрлі. Жер шарының әртүрлі нүктелерінде географиялық ені және бойына, теңіз деңгейіне байланысты g-дің сандық мәні бірдей болмайды. Жуық шамамен полюстерде 9,83 м/с2-ден экваторда 9,78 м/с2 дейін өзгереді.
-
Себебі, тартылыс күші дененің массасына тура пропорционал.Масса артса, жерге тартылыс күші де артады. Сондықтан массасы үлкен дене тезірек құлайды. Оны И.Ньютон тәжірибе жүзінде анықтаған.
-
Ньютон өз заңында шыны түтікке қауырсын, металл шарды саламыз.Ішіндегі ауаны түгелдей айдап шығарып, түтікті төңкереміз, қауырсын мен металл шар массасына қарамастан бірдей уақытта түседі.
-
F=G*m1m2/r2
-
g = gорт Δg бойынша g = (9,8 ) м/с2
-
Гравитация күші мен ауаның кедергі күшімен анықталады.Еркін түсу үдеуі жердің географиялық ендігіне тәуелді, бірақ жердің әр нүктелерінде бірдей емес өзгереді.
-
Дененің салмағы- дененің тірекке басатн күші. Ал ауыроық күші- ол екі массасы бар бір-бірімен әрекеттесетін денелердің күші.
-
Салмақсыздық — гравитациялық тартылыс өрісіндегі механикалық жүйенің бөліктері бір-біріне қысым түсірмейтін және бірін-бірі деформацияламайтын күй.
Қарағанды 2023
Достарыңызбен бөлісу: |
