Жердің магнитөрісінің горизонталь құраушысын анықтау үшін тангенс-гальванометр қолданылады. Тангенс-гальванометр вертикаль жазықтықта орналасқан дөңгелек орамымен және компастан тұрады. Компас тілінің айналу өсі дөңгелек орамының центрінде жатуы қажет. Алғашқы сәтте компас тілі орам жазықтығы бойында жататындай, яғни магнит өрісінің горизонталь құрастырушысымен бағыттас етіпмагнит өрісінің әсерінен компастың магнит тілі бұрышқа бұрылады.
Магнит өрісінің индукция векторы –өлшемі Тл(Тесла) . Магнит өрісінің кернеулігі – . , осыдан . Дөңгелек токтың орталығындағы кернеулік: .
Жердің магнит өрісінің әрбір нүктесіндегі магнит өрісінің кернеулігі Т векторымен сипатталады. Бұл вектордың шамасы мен бағыты кернеуліктің горизонталь құраушысы (Н), магниттік бұрылу (D) және магниттік еңкейу(І) деп аталатын жер магниттілігінің 3 элементі арқылы анықталады. Жер магниттілігінің элементтерін өлшеу үшін түрлі магнитометр, аэромагнитометр, магниттік компас, теодолит, т.б қолданылады.
Тангенс-гальванометр вертикаль жазықтықта орналасқан дөңгелек орамымен және компастан тұрады. Компас тлінің айналу осі дөңгелек орамның центрінде жатуы керек. Алғашқы сәтте компас тілі орам жазықтығы бойында жататындай, яғни магнит өрісінің горизонталь құрастырушысымен бағыттас етіпмагнит өрісінің әсерінен компастың магнит тілі бұрышқа бұрылады.
