A) 4 сағ; B) 5 сағ; C) 6 сағ; D) 7 сағ; E) 8 сағ.
19. Қандай да бір жұмысшы екі жұмысшы бірігіп 12 күнде бітіре алады. Бірлесіп 8 күн жұмыс істегеннен кейін, біреуі ауырып қалады, содан екіншісі жалғыз істеп, жұмысшы 5 күнде бітіреді. Әрқайсысы жеке-жеке жұмыс жасағанда, бұл жұмысты неше күнде бітірер еді?
A) 30 күн; 6 күн; B) 36 күн; 8 күн; C) 40 күн; 10 күн; D) 52 күн; 14 күн;
E) 60 күн; 15 күн.
20. Екі машина жиналған астықты 4 күнде басып бітіреді. Егер олардың біреуі барлық астықтың жартысын, ал одан кейін қалғанын екіншісі басатын болса, онда барлық жұмыс 9 күнде аяқталып бітеді. Барлық астықты әрбір машина неше күнде басып бітіреді?
A) 10 күн; 5 күн; B) 12 күн; 6 күн; C) 14 күн; 7 күн; D) 16 күн; 8 күн;
E) 18 күн; 9 күн.
Процентке берілген мәтіндік есептер.
Мәтіндік есептерді пропорция құру арқылы шешу.
Берілген а санының проценті деп, оның жүзден бір бөлігін атайды. Олай болса, санның өзі 100 процент құрады. Бір процент 1% таңбасымен белгіленеді.
Мысалы, 100 санының 45%-і 45-ке тең. 120 санының 30%-і -ға тең. х санының 42%-і -қа тең.
Процентке есептер шығарғанда кейбір b шамасы 100% деп қабылданады, оның бөлігі – а шамасы - х% деп қабылданып, пропорция құрылады:
Пропорцияның белгілі екі мүшесі бойынша, пропорцияның негізгі қасиетіне сүйеніп, ізделінді үшінші мүшесін анықтайды:
Мысалдар қарастырайық.
1-мысал: 14 т капустаны дүкенге әкелді. Барлық капустаның 30%-і сатылды. Дүкенде қанша капуста қалды?
Шешуі: Капустаның қалған бөлігі 100%-30%=70%-ін құрайды.
Әкелгені: 14 т - 100%
Қалғаны: х т - 70%
Пропорция құрамыз:
Демек, дүкенде 9,8 т капуста қалған.
Жауабы: А) 9,8 т.
A) 9,8 т; B) 10,2 т; C) 4,2 т; D) 8,3 т; E) 5,6 т.
Достарыңызбен бөлісу: |
