Физикалық География



бет3/86
Дата16.09.2022
өлшемі174,85 Kb.
#149783
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   86
Байланысты:
АБЗЕРОВ ГЕОГРАФИЯ ТОЛЫҚ НҰСҚА

Тау жыныстары

  • Жер қойнауын толтырып жатқан, минералдардан тұратын заттар:тау жыныстары деп аталады

  • Тау жыныстары шығу тегіне қара 3-ен бөлінеді:шөгінді тау жыныстары, магмалық тау жыныстары, метаморфты тау жыныстары

  • Шөгінді тау жыныстары бөлінеді:органикалық, химиялық, кесек

  • Органикалық:көмір,шымтезек, бор

  • Химиялық:тұз

  • Кесек:Қиыршық тас, қойтас

  • Магмалық тау жыныстары бөлінеді:интрузивті, эффузивті

  • Метаморфты тау жыныстары: мәрмәр,гранит,құмтас

  • Мәрәмәр айналады: әктасқа

  • Гранит айналад:гнейске

  • Құмтас айналады: кварцитке

  • Гранит 3 заттың әрекеттесуінен пайда болады:слюда,кварц,дала шпаты

  • Шөгінді тау жыныстары жер бетіні: 75% жауып жатыр

  • Су өткізбейтін тау жыныстарына жатады: саз, гранит

  • Магмалық, шөгінді тау жыныстары үстіңгі тау жыныстарына түскен қысымның, температураның әсеріненөзгеріске ұшыраған тау жыныстары:Метаморфтық тау жыныстары

  • Балқыған магманың жнр қыртысында қатуынан пайда болған тау жанастары:Интрузивті тау жыныстары

  • Жер бетіне төгілген лаваның суынып, қатаюынан пайда болған тау жыныстары:Эффузивті тау жыныстары

  • Жер қыртысының қозғалыстары

  • Жер қыртысында кездесетін қозғалыстардың негізгі 2 түрі бар:1Жер қыртысының баяу көтерілуі мен төмендеуі 2Тау жасалу қозғалысы

  • Жер асты дүмпуі және жердің ішкі күштерінің әсерінен жердің белгілі бір бөлігінің теңселуі:Жер сілкіну

  • Жер асты дүмпуінің жер бетіне шығатын жері: Эпицентр

  • Жер қыртысының қозғалысын реттейтін құрал: Сейсмограф

  • Жер сілкінісінің күші 0-12 баллға дейін есептеленетін:Рихтер шкаласы арқыылы анықталады

  • Алматыда ең алғаш қуатты жер сілкінісі: 1887 жылы болды

  • Ең соңғы қуатты жер сілкінісі тіркелген:1911 жылы

  • Жер шарында 2 ірі сейсмикалық белдеу бар:1 Альпі-Гималай белдеуі.2Тынық мұхит белдеуі

  • Оқтын-оқтын отты сұйықтық-магма, ыстық газ, күл атқылайтын конус формалы тау: Жанартау

  • Жанартаулардың түрлері: Сөнген және сөнбеген жанартаулар

  • Сөнген жанаратаулар: Эльбрус пен Казбек

  • Сөнбеген жанартаулар: Этна, Ключи шоқысы

  • Дүние жүзінде ең биік сөнбеген жанартау: Льюляйляко6723м

  • Оңтүстік Америка ТМД-дағы ең биік сөнбеген жанартау:Ключи Шоқысы 4750м

  • Ыстық су, бу атқылап тұратын фонтанды көз:Гейзер

  • Гейзерлер таралған аймақтар:Исландия, Камчаткадағы гейзерлер аңғары, Солтүстік Америка, Жапония

  • Геотерммальді ресурсқа бай ел:Исландия

  • Таулар мен жазықтардың түрлері Жер бедері

  • Жер бетінің ойлы- қырлы пішіндерінің жиынтығы:Жер бедері

  • Жер сілкіну, жанартау атқыдау, литосфералық тақталар қозғалысы жатады: Ішкі күштерге (эндогендir)

  • Климат, жер, ауа-райы,қар т.б жатады:Сыртқы күштерге (эндогендік)

  • Жер бедерінің ең ірі пішіндері:1 Материктер мен мұхиттар 2Таулар мен жазықтар

  • Жер бедерін зерттейтін ғылым:геоморфология

  • Айналасын оқшау, анық байқалатын етегі, беткейі, шыңы бар көтеріңкі жер:Тау

  • Таудар биіктігіне қарай 3-ке бөлінеді:Аласа, орташа, биік

  • Аласа таулар: 400-1000м-ге дейін

  • Орташа таулар.:1000-2000м-ге дейін

  • Биік таулар: 2000м-ден асатын таулар

  • Дүние жүзіндегі ең биік жүйесі:Гималай

  • Гималай непал тілінен аударғанда:Қар мекені

  • Дүние жүзіндегі ең биік тау шыңы:Гималай тауындағы Джжомолунгма шыңы 8848м

  • Дүние дүзіндегі ең ескі тау:Орал тауы (ұзынлығы 2,5мың км)

  • Орташа таулар: Қырым, Карпат

  • Таулар абір-біріне жалғаса отырып:тау жотасын құрайды

  • Екі немесе бірнеше тау жоталары түйісіп: тау торабын құрайды

  • Тау жоталары бір-бірінен бөлінеді:тауаралық аңғарлармен

  • Қатпарлы таулар:Альпі, Кавказ, Кордильер

  • Қатпарлы-жақпарлы таулар:Алатй, Тянь-Шань

  • Жер бетінің аз тілімденген, тегіс алқабы: Жазықтар

  • Жазықтардың түрлері:Қырат,Үстірт__200м-ден_төмен_жазықтар:Ойпат'>Төбелі, тегіс

  • Абсолют биіктігіне қарай айырмашылық жасаайтын жазықтардың негізгі 3 түрі бар: Ойпат, Қырат,Үстірт

  • 200м-ден төмен жазықтар:Ойпат

  • 200м-500м-ге дейінгі жазықтар:Қырат

  • 500м-ден жоғары жазықтар: Үстірт

  • Дүние жүзінде ауданы жөнінен ең үлкен ойпат:Амазонка ойпаты

  • Бұрын теңіз түбі болып, кейін көтерілу нәтижесінде пайда болған жазықтар:Алғашқы жазықтар

  • Төбелі жазықтардың ең ірісі:Шығыс Еуропа платформасы

  • Мұхит түбінің қанша пайызын мұхит жазығы алып жатыр:70%-ын

  • 200м тереңдікке дейінгі материктің мұхитқа өтпелі бөлігі:Қайраң

  • Қайраңнан өндіріледі: Мұнай мен газ



    Достарыңызбен бөлісу:
  • 1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   86




    ©engime.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет