Меншіктібуланужылуы (r)
депсұйықтыңбірлікмассасынқайнаутемпературасындабуғаайналдыруғақажеттіжылудыайтады.
Физикалық сөздік
Қайнау
|
Тепловое движение
|
Thermal motion
|
Бу көпіршіктері
|
Паровые пузыри
|
Steam bubbles
|
Атмосфералық
|
Атмосферное
|
atmospheric
|
қысым
|
давление
|
pressure
|
Қайнау
|
Температура
|
Boiling point
|
температурасы
|
кипения
|
|
Меншікті булану
|
собственное
|
own evaporation
|
жылуы
|
испарение тепла
|
heat
|
|
|
|
16
Формулалар:
|
|
Q = rm
|
Formulas:
|
ХБЖ – де меншікті булану жылуының өлшем бірлігі 1 Дж/кг - мен өрнектеледі.
|
|
|
|
Есептер
|
|
|
шығару.
|
|
|
Problems:
|
|
|
|
1.
|
Шәйнектегі бастапқы температурасы 100°С судың 0,5л көлемі бу болып ұшып
|
|
|
кетті. Сонда қанша жылу мөлшері артық жұмсалады? Жауабы: 1,15*106Дж
|
|
2.
|
Массасы 0,75кг суды 20°С-тан 100°С-қа дейін қыздырып, одан кейін 200г бу алу
|
|
|
қанша энергия жұмсалады? Жауабы: 2,3*106 Дж/кг
|
|
|
|
17
|
9 сынып
|
|
Сабақ №3
|
Сабақтың тақырыбы:
|
Күш. Күштің түрлері. Масса.
|
Lesson topic:
|
Force. Kinds of forces. Mass
|
Сабақтың мақсаты:
|
Күш, күштің түрлері және масса туралы мәлімет беру;
|
The purpose of the
|
Оларды нақты мысалдармен түсіндіре алу;
|
lesson:
|
Күшке және массаға қатысты термин сөздердің ағылшын тіліндегі
|
|
мағынасын ашып түсіндіру;
|
Теориялық мәлімет:
|
|
|
|
|
Күш деген не?
|
Theory:
|
Күш –
|
денелердің өзара
|
әрекеттесуін сипаттайтын шама.SІ
|
|
жүйесінде
|
күш бірлігіне ньютон (Н) алынған. 1Н – тыныштық
|
|
күйіндегі массасы 1 кг денеге 1 с ішінде 1 м/с жылдамдық беретін
|
|
күш. Бұдан үлкен күш бірлігі – килоньютон (кН), меганьютон
|
|
қолданылады. 1кН = 1000 Н
|
1МН = 1000000 Н
|
|
Күштің түрлері: ауырлық күші, серпімділік күші, реакция күші,
|
|
|
|
|
|
|
|
үйкеліс күші, Архимед күші, Кулон күші.
|
|
Күш бағыты бар векторлық шама. Себебі біз күшті денеге бағыттап
|
|
түсіреміз.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Берілген күштің әсерінен дене қозғалып жылдамдық алады, үдеуге ие болады. Сонымен қатар күштің түсірілуі дене массасына тәуелді. Массасы көп болған сайын күш көп түсіріледі. Сонда Масса деген не?
Масса –
материяның инерциялық және гравитациялық қасиетін анықтайтын физикалық шама. Латынның massa – үйінді, кесек деген сөзінен алынған. “Масса” ұғымын механикаға Исаак
Ньютон енгізген. Массаны m әрпімен белгілейді. Масса скаляр шама, сондықтан оныі бағыты болмайды. ХБ жүйесінде (СИ)
массаның бірлігіне килограмм (1кг) қабылданған. Бұл платина мен иридийдің қорытпасынан құйылып жасалған цилиндр түріндегі этолондық (үлгі( кірдің массасы. Килограммның халықаралық үлгісі Париж қаласының жанындағы Севр қаласындағы этолондар мұражайында сақтаулы. Өлшейтін құралы таразы.
What is Force?
Definitions for Force:
Force is a push or pull
Force is the capacity to do work or cause physical change Force = Mass times acceleration (F = ma)
A force is that which changes or tends to change the state of rest or motion of a body.
Force is measured using the International System of Units (SI) Newton
1 N. One Newton (N) of force is defined as the amount of force
18
|
|
needed to accelerate 1 kilogram (kg) of mass at a rate of 1 meter per
|
|
|
second squared (m/s2).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A force is a vector quantity. A vector quantity is a quantity which has
|
|
|
both magnitude and direction. To fully describe the force acting upon an
|
|
|
object, you must describe both its magnitude (сан мәні) and direction.
|
|
|
Types of forces: friction force (air resistance, drag-тыныштық, sliding
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
friction), gravity force, elastic force (серпімділік), electrical force,
|
|
|
normal force, magnetic force, pressure force, Archimedean force, weigth.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
What is mass?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mass (symbolized m) is a dimensionless quantity
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
representing the amount of matter in a particle or
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
object. The standard unit of mass in the International
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
System (SI) is the kilogram (kg).The Latin word
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
massa is derived from the word "roof". Isaac Newton
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
introduced the concept of "mass" in mechanics.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Specifies the mass with m.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
The Latin word massa is derived from the word
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"roof". Isaac Newton introduced the concept of
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"mass" in mechanics. Specifies the mass with m.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Формулалар
|
|
F = mg – ауырлық күші(gravity force)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Formulas
|
|
F = μmg – үйкеліс күші (friction force)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F = k x – серпімділік күші (elastic force)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N = mg – реакция күші (normal force)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F = pS – қысым күші (pressure force)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F
|
A
|
= ρgV
|
– Архимед күші (Archimedean force)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
P = mg – Салмақ (weigth)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Есептер шығару:
|
|
Резеңке таспаның қатаңдығы 5,2кН/м. Егер таспаға 10кН күш әрекет
|
Problems:
|
|
ететін болса, онда ол қандай шамаға созылады?
|
|
|
|
|
|
|
You decide you want to carry a boulder home from the beach. It is 30
|
|
|
centimeters on each side, and so has a volume of 27,000 cm3. It is made
|
|
|
of granite, which has a typical density of 2.8 g/cm3. How much will this
|
|
|
boulder weigh?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
